Krzysztof Kwiatkowski nowym prezesem NIK

Poseł PO był jedynym kandydatem na to stanowisko. Za Kwiatkowskim głosowało 268 posłów z PO, PSL i SLD. Przeciw było 138, głównie z PiS, a 39 - przede wszystkim z RP - się wstrzymało. Bezwzględna większość, konieczna do wyboru Kwiatkowskiego, wynosiła 223 głosów.

"Cieszę się, że prezesem Najwyższej Izby Kontroli będzie ktoś, do kogo wszyscy - nie tylko ja - możemy mieć zaufanie, że jest człowiekiem uczciwym" - komentował po głosowaniu premier Donald Tusk. "Obserwowałem Krzysztofa Kwiatkowskiego od - nie powiem, że od małego - ale od czasów, kiedy jako bardzo młody człowiek angażował się i zawsze po takiej fajnej stronie; nie miałem nigdy żadnej wątpliwości, że ma wyjątkowo czyste serce i jasny umysł" - mówił dziennikarzom szef rządu.

Do swoich priorytetów na funkcji prezesa NIK Kwiatkowski zaliczył w piątek w TVP Info podniesienie autorytetu NIK i zogniskowanie kontroli na najważniejszych obszarach, "obarczonych największym ryzykiem". Wśród nich wymienił "największe przetargi dotyczące projektów informatycznych, infrastrukturalnych, tych z wykorzystaniem funduszy europejskich". Zaznaczył też, że NIK powinien podejmować dialog z podmiotem kontrolowanym i wyciągać wnioski systemowe z kontroli. 

Poseł PO podkreślił też, że "szczególnego przebadania" wymaga sektor instytucji parabankowych. "Widzę tutaj pole do ogromnej pracy dla NIK" - powiedział. Kwiatkowski zapowiedział, że jeśli NIK w jakiejkolwiek kontroli zajmowałby się sprawami, które dotyczyłyby okresu, w którym sprawował on funkcję ministra sprawiedliwości, to wyłączy się z podejmowania jakichkolwiek decyzji.

W Polsat News Kwiatkowski powiedział, że chce, by sejmowa komisja kontroli państwowej została wyposażona w dodatkowe kompetencje. Chodzi o to, jak wyjaśnił, by trafiała tam zbiorczo informacja o niezrealizowanych wnioskach z kontroli NIK, tak by komisja mogła pytać poszczególne organy administracji rządowej, dlaczego nie wychodzą z propozycjami zmian legislacyjnych, by te błędy usunąć. 

B. minister sprawiedliwości na stwierdzenie prowadzącego, że jako prezes NIK będzie musiał kontrolować swoich dotychczasowych kolegów, odparł: "znajdę w sobie tę determinację, aby realizować misję niezależnej Najwyższej Izby Kontroli". Dodał, że przepisy prawa wprowadzają formalne narzędzia niezależności.

Przed głosowaniem życiorys Kwiatkowskiego przedstawił szef klubu PO Rafał Grupiński. "Krzysztof Kwiatkowski jest człowiekiem doświadczonym, zrównoważonym w swoich opiniach, znakomicie znającym prawo. Jest człowiekiem wszechstronnym, a zarazem gwarantującym bezstronność w pełnieniu funkcji prezesa NIK" - powiedział Grupiński.

W dyskusji Zbigniew Girzyński (PiS) przedstawił w imieniu swojego klubu negatywną ocenę kandydata. Przypomniał, że Kwiatkowski był członkiem Porozumienia Centrum, skąd - jak mówił Girzyński - został usunięty za tworzenie konkurencyjnych ugrupowań politycznych. "To był jedyny moment w pana politycznej działalności, kiedy miał pan rację i był pan po właściwej stronie. Potem uległ pan pokusie kariery" - ocenił poseł PiS.

Girzyński dodał, że Kwiatkowski jest jedynym w ciągu ostatnich ponad 20 lat kandydatem na szefa NIK, który idzie na to stanowisko niemalże z ław rządowych. "Jak pan chce kontrolować te fatalne inwestycje rządu Donalda Tuska?" - pytał poseł PiS. "Jest to najbardziej polityczna kandydatura na szefa NIK w historii III RP" - zaznaczył.

Z kolei szef klubu SP Arkadiusz Mularczyk powiedział, że złą praktyką jest wysyłanie polityka na szefa instytucji kontrolnej przez partię rządzącą, której spadają sondaże. Ocenił, że Kwiatkowski jest merytoryczny, dobrze przygotowany i kulturalny, ale to nie ma znaczenia, ponieważ "tu chodzi o to, czy szef NIK - polityk Platformy - będzie skutecznie kontrolował rząd PO". SP ma co do tego wątpliwości - mówił Mularczyk.

Wcześniej PiS protestowało przeciwko wyborowi prezesa NIK już na tym posiedzeniu Sejmu. Partia ta chciała zająć się kandydaturą Kwiatkowskiego w sierpniu, gdy Sejm zbierze się po wakacjach. Według PiS nie ma powodu do pośpiechu, bo kadencja odchodzącego prezesa NIK Jacka Jezierskiego kończy się pod koniec sierpnia.

Kwiatkowski po głosowaniu podziękował posłom, którzy poparli jego kandydaturę za okazane zaufanie. "Cieszę się w sposób szczególny z jednej rzeczy, że kiedy wczoraj, na (posiedzeniu) komisji kontroli państwowej przedstawiałem swoją wizję funkcjonowania NIK, to ci, którzy na co dzień mają kontakt z Izbą, najlepiej znają specyfikę jej funkcjonowania, jednogłośnie udzieli poparcie tej wizji" - polityk PO w rozmowie z dziennikarzami.

Odnosząc się do zarzutów PiS, że jest kandydatem "politycznym", Kwiatkowski wyraził nadzieję, iż będzie - podobnie jak jego poprzednicy na stanowisku szefa NIK: Lech Kaczyński, Janusz Wojciechowski i Mirosław Sekuła - oceniany za pracę, którą będzie wykonywał w Izbie. 

"Uważam, że każda osoba musi być oceniana po efektach swoich działań. Przypominam także wszystkim, że nie jestem osobą anonimową i o tym, w jaki sposób podchodzę do wykonywania obowiązków publicznych i że zawsze staram się je wykonywać w sposób bezstronny, wszyscy mogli się wielokrotnie przekonać" - dodał nowo wybrany prezes.

Zwrócił uwagę, że formalne gwarancje niezależności politycznej prezesa NIK zawarte są w ustawie o Najwyższej Izbie Kontroli. Chodzi m.in. o obowiązek złożenia mandatu poselskiego i legitymacji partyjnej. Kwiatkowski już wcześniej zapowiadał, że zrzeknie się mandatu, a także zrezygnuje z członkostwa w PO.

W czwartek przed sejmową komisją Kwiatkowski przedstawił swoje priorytety w pracy w NIK i zwrócił uwagę, że Izba musi dostosować się do zmieniającej się rzeczywistości. Ocenił, że kontrole NIK powinny być zogniskowane na rzeczywistych problemach państwa i ich pogłębionej diagnozie oraz analizie sposobu ich rozwiązywania. Według Kwiatkowskiego Izba powinna też szerzej informować o wykrytych nieprawidłowościach tak, by inne instytucje nie powielały raz wykrytych błędów. 

Zapowiedział również dyskusję o sposobie kontroli wykonania budżetu państwa. Jak wyjaśniał, trzeba postawić sobie pytanie, czy zaangażowanie Izby powinno być identyczne w przypadku wszystkich podmiotów, niezależnie, jakimi środkami dysponują.

Zdaniem Kwiatkowskiego obecnie kontrole są bardziej nastawione na ocenę spełniania wymogów formalnych, a powinny iść w kierunku sprawdzania osiągania zaplanowanych rezultatów. Kwiatkowski zapowiedział też wspólne kontrole np. z Państwową Inspekcją Pracy oraz działania na rzecz wzmocnienia autorytetu NIK. Zwracał uwagę, że w latach 2010-12 ze 114 wniosków NIK o konieczności zmiany prawa w pełni zrealizowanych zostało 17, a częściowo - 11.

Kwiatkowski ma 42 lata, jest absolwentem prawa na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1997-2001 był osobistym sekretarzem premiera Jerzego Buzka. W latach 2002-6 wiceprezydentem Zgierza, odpowiedzialnym m.in. za budżet i inwestycje miejskie. W latach 2006-7 był wiceprzewodniczącym sejmiku województwa łódzkiego, a w okresie 2007-11 senatorem (kierował senacką komisją ustawodawczą).

Od lutego do października 2009 roku był sekretarzem stanu, a następnie do października 2011 roku ministrem sprawiedliwości, ostatnim, który był jednocześnie prokuratorem generalnym (do końca marca 2010). Od 2011 roku jest posłem i przewodniczącym sejmowej komisji kodyfikacyjnej.

Kadencja obecnego szefa NIK Jacka Jezierskiego upłynie 22 sierpnia.

Prezes NIK powoływany jest przez Sejm, za zgodą Senatu, na sześcioletnią kadencję. Senat podejmuje uchwałę w sprawie powołania prezesa NIK w ciągu miesiąca od dnia otrzymania uchwały Sejmu. Niepodjęcie uchwały w tym terminie oznacza wyrażenie zgody przez Senat. Gdyby Senat odmówił zgody na powołanie prezesa, Sejm wybiera na to stanowisko inną osobę. Po zaakceptowaniu przez Senat, prezes NIK składa przysięgę przed Sejmem.

Według konstytucji Najwyższa Izba Kontroli jest naczelnym organem kontroli państwowej i podlega Sejmowi.