Ministerstwo Edukacji: wydawcy muszą dostosować podręczniki dla niepełnosprawnych

Minister edukacji mówiła o tym na konferencji "Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w kontekście zmian w prawie oświatowym" zorganizowanej w środę w Ośrodku Rozwoju Edukacji w Warszawie. W spotkaniu uczestniczyli dyrektorzy przedszkoli i szkół z całej Polski.

Minister przypomniała, że powołała Zespół ds. opracowania modelu kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Celem zespołu jest opracowanie propozycji nowych rozwiązań systemowych lub modyfikacji rozwiązań obowiązujących w zakresie kształcenia dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi z wykorzystaniem Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia (ICF).

ICF została opracowana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO), pozwala klasyfikować niepełnosprawność w powiązaniu z funkcjonowaniem danej osoby w jej środowisku. Według MEN, obecny sposób diagnozowania prowadzi do stygmatyzowania dzieci, skupia się, bowiem na nazwaniu niepełnosprawności, a nie na wskazaniu konkretnego wsparcia.

"Musimy przygotowywać dzieci ze specjalnymi potrzebami po prostu do funkcjonowania godnego i satysfakcjonującego w życiu społecznym" - powiedziała Zalewska. Poinformowała, że z myślą o dzieciach z niepełnosprawnościami przygotowano dostosowane do ich potrzeb podstawy programowe i podręczniki.

"W XXI wieku, w życiu on-line niedopuszczalne są sytuacje, że najpierw dopuszczamy podręczniki, a następnie zlecamy różnym instytucjom by je dostosowały (do uczniów niepełnosprawnych)" - oceniła minister. Dlatego - jak podkreśliła - od 2018 r. wydawcy podręczników będą zobowiązani do przygotowania wersji dostosowanych do potrzeb uczniów z niepełnosprawnością. Tylko takie podręczniki zostaną dopuszczone do użytku szkolnego. Przedstawiciele wydawnictw otrzymali już wskazówki przygotowane przez Uniwersytet Warszawski i Katolicki Uniwersytet Lubelski.

Minister zapowiedziała też, że do końca grudnia powstanie podręcznik do polskiego języka migowego. O przygotowanie takiego podręcznika zabiegały środowiska osób niesłyszących.

Jak podaje MEN w związku z wprowadzaną reformą zapewniono podręczniki do nowej podstawy programowej do klasy I, IV i VII szkoły podstawowej. Dla uczniów niewidomych i słabowidzących - na zlecenie Ministra Edukacji Narodowej zostały dostosowane podręczniki do klasy: I - kształcenie zintegrowane i matematyka, IV - język polski, matematyka, przyroda i historia, VII - język polski, matematyka, biologia, chemia, fizyka, historia oraz wiedza o społeczeństwie.

Dla uczniów uczęszczających do klasy I, mających trudności w uczeniu się lub komunikowaniu się, niesłyszących, słabosłyszących, z niepełnosprawnością intelektualną, autyzmem i afazją dostosowano podręczniki, materiały edukacyjne w postaci zeszytów piktogramów - wykorzystujące symbole PCS, materiały edukacyjne w formie multimedialnej zawierającej tłumaczenia na polski język migowy (PJM).

Dodatkowo w Systemie Informacji Oświatowej, w strefie dla zalogowanych, udostępniono dyrektorom szkół materiały edukacyjne dla uczniów niepełnosprawnych. Zostały one opracowane przez Pracownię Lingwistyki Migowej Uniwersytetu Warszawskiego. Przygotowano je na podstawie aktualnie dopuszczonych do użytku szkolnego podręczników do klasy IV i VII szkoły podstawowej.

Materiały mogą być przeglądane zarówno on-line, jak i pobierane z możliwością wydruku. Zawierają one odpowiednie dostosowania tekstowe i graficzne (zaadaptowane ilustracje, wykresy, schematy itp.), a także symbole PCS, czyli znaki graficzne obrazujące pojęcia (wspierające osoby z trudnościami w komunikowaniu się w rozumieniu treści i uczestnictwie w procesie dydaktycznym) oraz nagrania video w polskim języku migowym (PJM).

Minister mówiła też na konferencji, że trwają prace nad nowymi rozwiązaniami dotyczącymi orzecznictwa. "Będzie jedno orzeczenie dla dzieci ze specjalnymi potrzebami. Nie może być tak, że rodzic chodzi po kilku różnych instytucjach i dostaje różnego rodzaj orzeczenia" - powiedziała minister. Podała, że zajmują się tym równolegle MRPiPS, MZi MEN.

Obecnie rodzice dzieci z niepełnosprawnością muszą występować po różne orzeczenia m.in. po orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego do poradni psychologiczno-pedagogicznej, a po orzeczenie o niepełnosprawności do komisji orzeczniczej przy Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie.

Z początkiem roku szkolnego 2017/2018 weszły w życie nowe rozporządzenia dotyczące edukacji dzieci z niepełnosprawnościami. Dla dziecka niepełnosprawnego, które ma orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, opracowywany jest indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny na podstawie tego orzeczenia, w którym jest określone, jak ma ono wyglądać. Przygotowuje go zespół nauczycieli wraz z rodzicami.

MEN podkreśla, że dziecko, które ma orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, nie musi iść po drugie orzeczenie, by mieć zajęcia indywidualne w szkole.

"Mam nadzieję, że już w marcu następnego roku powiemy państwu w jaki sposób zrealizowaliśmy deklaracje, że dzieci będą posiadały jedno orzeczenie" - powiedziała Zalewska.