PO: odszkodowania za dekret Bieruta

Projekt trafił już do laski marszałkowskiej. PO tłumaczy, że ustawa jest potrzebna ze względu na zasądzane odszkodowania obciążające skarb państwa oraz budżet stolicy.

"Dotychczasowe wypłaty przekroczyły pół miliarda złotych, a oczekiwania uprawnionych nadal nie zostały zaspokojone" - czytamy w uzasadnieniu projektu.

Projekt PO zmienia ustawę o komercjalizacji i prywatyzacji. Przewiduje, że w latach 2013-2015 z Funduszu Reprywatyzacji do 200 mln złotych rocznie przeznaczane będzie na wypłaty odszkodowań dla byłych właścicieli nieruchomości przejętych dekretem Bieruta.

O porozumieniu w tej sprawie między stołecznym ratuszem, ministrem finansów oraz ministrem skarbu poinformowała w połowie lipca prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz. W budżecie Warszawy na 2013 r. zaznaczono, że problem wypłaty odszkodowań m.in. z tytułu dekretu Bieruta stanowi nadmierne obciążenie finansowe dla miasta.

Do tek pory parlament nie uchwalił kompleksowej ustawy dotyczącej dekretu Bieruta. Projekty w tej sprawie przygotowali posłowie PO oraz stołeczny ratusz, ale żaden nie został wniesiony do laski marszałkowskiej. W ubiegłym roku miasto zapłaciło 182 mln zł odszkodowań za nieruchomości dekretowe; w 2011 r. - 233 mln zł.

Właścicielom warszawskich gruntów, odebranych na podstawie dekretu Bieruta, należy się ich zwrot, ale gdy grunt nie jest już własnością miasta ani państwa lub został oddany w użytkowanie wieczyste komuś innemu, w grę wchodzi tylko odszkodowanie.

Stołeczny ratusz informował na początku roku, że w Warszawie toczy się ok. 8 tys. postępowań dot. roszczeń związanych z dekretem Bieruta, z czego ok. 4,5 tys. spraw dotyczy zwrotu nieruchomości, a ok. 3,5 tys. to postępowania odszkodowawcze, czyli dotyczące zwrotu pieniędzy za nieruchomości objęte roszczeniami.

Bezpośrednią podstawę realizacji roszczeń z tytułu gruntów warszawskich przejętych dekretem stanowi obecnie art. 215 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Stosownie do tego zapisu odszkodowania z tytułu gruntów przejętych dekretem Bieruta ustalane i wypłacane są przez prezydenta m. st. Warszawy jako starostę wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej. Jak zaznacza MSP, w związku z tym ewentualne wykorzystanie środków Funduszu Reprywatyzacji przy realizacji odszkodowań z tytułu gruntów warszawskich wymaga zmian w obowiązującym prawie.

Na rachunku Funduszu Reprywatyzacji gromadzone są środki pochodzące ze sprzedaży 5 proc. akcji należących do Skarbu Państwa w każdej ze spółek powstałych w wyniku komercjalizacji oraz odsetki od tych środków. Środki zgromadzone na rachunku funduszu w połowie maja wynosiły blisko 5,4 mld zł.

Dekret z 26 października 1945 r. "O własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy", podpisany przez ówczesnego prezydenta Polski Bolesława Bieruta, objął obszar miasta stołecznego Warszawy. Skutkiem wejścia w życie dekretu (21 listopada 1945 r.) było przejęcie wszystkich gruntów w granicach miasta przez gminę miasta stołecznego Warszawy, a w 1950 r. przez Skarb Państwa - w związku ze zniesieniem samorządu terytorialnego. Dekretem uzasadnianym "racjonalnym przeprowadzeniem odbudowy stolicy i dalszej jej rozbudowy zgodnie z potrzebami narodu" objęto około 12 tys. ha gruntów, w tym ok. 20-24 tys. nieruchomości.