Szczerski: przewodnictwo Polski w RB ONZ może przypaść w historycznym momencie

Przewodnictwo Polski w Radzie Bezpieczeństwa ONZ przypada w intensywnym okresie dla relacji międzynarodowych, ten maj może być historyczny m.in. ze względu na kwestię Korei Płn. czy porozumienia nuklearnego z Iranem - powiedział PAP szef gabinetu prezydenta Krzysztof Szczerski.

Polska objęła niestałe członkostwo w Radzie Bezpieczeństwa ONZ 1 stycznia i będzie w niej zasiadała do końca grudnia 2019 r. We wtorek, 1 maja, rozpocznie się okres rotacyjnego przewodnictwa Polski w RB ONZ. Po raz drugi Polska obejmie przewodnictwo w Radzie prawdopodobnie w drugiej połowie przyszłego roku.

Szczerski poinformował, że w ramach polskiego przewodnictwa 17 maja planowana jest otwarta debata RB ONZ, której będzie przewodniczył prezydent Andrzej Duda. Będzie ona poświęcona kwestiom przestrzegania prawa międzynarodowego jako instrumentu rozwiązywania konfliktów na świecie - dodał minister. Druga z debat - tym razem pod przewodnictwem ministra spraw zagranicznych Jacka Czaputowicza - zaplanowana jest na 22 maja i będzie dotyczyć znaczenia prawa humanitarnego i ochrony cywilów w konfliktach.

- Równocześnie to jest szczególny moment, ponieważ ten maj może być bardzo ważny dla relacji na świecie m.in. ze względu na rozwijającą się kwestię relacji Korei Północnej i Korei Południowej - zauważył szef gabinetu prezydenta.

Szczerski przypomniał, że na 12 maja prezydent USA Donald Trump zapowiedział podjęcie decyzji dot. porozumienia nuklearnego z Iranem, a na 15 maja ewentualne przeniesienie ambasady amerykańskiej w Izraelu do Jerozolimy. - Jeśli te wszystkie wydarzenia będą miały miejsce to pewnie w tej, czy innej formie, będą przedmiotem prac RB ONZ - podkreślił prezydencki minister.

- To nasze przewodnictwo przypada w bardzo intensywnym okresie dla relacji międzynarodowych, polityki międzynarodowej. Ten maj może być historyczny, jeśli wszystkie zapowiadane kwestie zostałyby zrealizowane, wiec ta odpowiedzialność Polski jest rzeczywiście ogromna - dodał Szczerski.

Szczerski pytany przez PAP o główne priorytety Polski w okresie przewodnictwa Radzie podkreślił, że tematem przewodnim będzie właśnie kwestia prawa międzynarodowego. Jak ocenił temat ten został przyjęty z bardzo dużym zainteresowaniem przez państwa zasiadające w RB ONZ m.in. podczas jego spotkania z ambasadorami państw członkowskich w Nowym Jorku.

- Z jednej strony chcemy opowiedzieć o dobrych przykładach, o tym, jak prawo międzynarodowe służyło rozwiązywaniu konfliktów i działaniu na rzecz sprawiedliwości międzynarodowej, ale też o tych przykładach, w których prawo międzynarodowe jest naruszane, jakie są dzisiaj różne nowe formy braku przestrzegania tego prawa - powiedział szef gabinetu prezydenta.

Jako przykład nieprzestrzegania prawa międzynarodowego wymienił użycie broni chemicznej w Syrii, o co oskarżany jest przez część społeczności międzynarodowej, prezydent Baszar el-Asad.

Jako drugi priorytet prezydencki minister wymienił reprezentowanie interesów całego regionu. - W RB ONZ będziemy też zwracać uwagę na te zagrożenia, które są w naszym regionie - optyka regionalna jest naszym obowiązkiem - powiedział.

Szczerski poinformował, że na debatę, która odbędzie się 17 maja został zaproszony przedstawiciel Ukrainy. "Jesteśmy reprezentantem całego naszego regionu - to jest jeden głos, który jest głosem Europy Środkowo-Wschodniej. Myślę, że przedstawiciel Ukrainy będzie obecny jako gość, bo kwestia Ukrainy jest kwestią dot. prawa międzynarodowego, która rozgrywa się w naszym sąsiedztwie" - dodał.

Trzeci priorytet to spojrzenie na politykę międzynarodową jako na kwestię "szeroko rozumianego bezpieczeństwa" - podkreślił Szczerski. - To jest tak, że bezpieczeństwo jest związane wyłącznie ze sprawami militarnymi, ale również z bezpieczeństwem środowiskowym czy ekonomicznym, co wiąże się z takimi kwestiami jak m.in. migracja - zaznaczył.

- To jest też ważne, bo to umożliwia to nam budowanie nowych sojuszy w różnych częściach świata, dlatego, że kraj, który jest członkiem RB ONZ i przewodniczy pracom Rady zyskuje na prestiżu w relacjach międzynarodowych - dodał Szczerski.

Rada Bezpieczeństwa ONZ składa się z 15 państw. Jej stałymi członkami, którzy posiadają prawo weta są Stany Zjednoczone, Francja, Wielka Brytania, Chiny oraz Rosja. Pozostałych 10 członków RB Zgromadzenie Ogólne wyłania w głosowaniu na dwuletnie kadencje. Obowiązuje tzw. klucz regionalny.

Polska zasiada w RB ONZ po raz szósty. Pierwszy raz miało to miejsce w latach 1946-1947, a później kolejno w 1960 roku (kadencja dzielona z Turcją), w latach 1970-71 i 1982-83. Jako wolny kraj Polska zyskała niestałe członkostwo w RB w latach 1996-97.