Wieliczka: Jasełkowe rzeźby artysty górnika

W zbiorach etnograficznych Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce znajduje się duża grupa drewnianych, polichromowanych rzeźb Szopki Betlejemskiej, wykonanych w 1929 roku przez wielickiego górnika artystę Józefa Markowskiego.

– Jest to oryginalny przykład wielickiej sztuki górniczej związanej z pobożnością prostych górników, którą ukształtowała praca w stałym zagrożeniu życia i zdrowia – poinformowała PAP Małgorzata Bogucka z muzeum.

Początkowo, od roku 1920, szopka była malowniczo rozmieszczona przy ociosie (ścianie) podziemnej kaplicy Św. Kingi na drugim poziomie kopalni wielickiej. Związana jest z nią tragiczna historia. Podczas montowania szopki jej twórca Józef Markowski spadł z kilkumetrowej wysokości i potłukł się tak dotkliwie, że w kilka tygodni później zmarł. Jego prace przy wystroju kaplicy, którym poświęcił 25 lat, kontynuował młodszy brat Tomasz.

Korzenie tej sztuki tkwią w podwielickiej wsi Siercza, skąd pochodzili bracia Markowscy. Ich ojciec trudnił się wykonywaniem figurek i obrazków religijnych, sprzedawanych potem na

jarmarkach.

Rzeźby w drewnie stanowią rzadkość w twórczości Józefa Markowskiego, który razem z bratem Tomaszem od końca XIX stulecia zajmował się wystrojem kaplicy św. Kingi, rzeźbiąc w bryłach soli. Obaj bracia, artyści górnicy i samoucy, wykonali szereg rzeźb i płaskorzeźb, zdobiących podziemną kaplicę.

Zabytkowa Kopalnia Soli w Wieliczce to unikalny obiekt górniczy na świecie, czynny bez przerwy od średniowiecza do czasów współczesnych. Jej oryginalne wyrobiska (chodniki, pochylnie, komory eksploatacyjne, jeziora, szyby, szybiki) o łącznej długości około 300 km usytuowano na dziewięciu poziomach, sięgających do głębokości 327 m. Ilustrują one wszystkie etapy rozwoju techniki górniczej w poszczególnych epokach historycznych.