Wizyty prezydentów USA w Polsce

Prezydenci USA gościli w Polsce 10 razy. Trzech z nich - Richard Nixon, Gerald Ford i Jimmy Carter - odwiedzili nas jednokrotnie. George H.W. Bush i Bill Clinton - po dwa razy. Trzy razy był w Polsce George W. Bush. Wizyta Baracka Obamy będzie więc jedenastą, złożoną przez prezydenta USA w naszym kraju.

W dniach 31 maja - 1 czerwca 1972 r. w Warszawie gościł Richard Nixon. Wracając z Moskwy, zatrzymał się na dwudniowe rozmowy w polskiej stolicy. Była to pierwsza w historii stosunków polsko-amerykańskich wizyta w Polsce urzędującego prezydenta Stanów Zjednoczonych. Jej efektem stała się zapowiedź amerykańskich kredytów i licencji dla Polski oraz zwiększenia wymiany handlowej pomiędzy PRL a USA.

Wizyta Nixona była częścią jego podróży, która obejmowała Austrię, Iran i ZSRR. Jej najważniejszym momentem było podpisanie w Moskwie z sekretarzem generalnym KPZR Leonidem Breżniewem układu o ograniczeniu zbrojeń strategicznych (SALT 1).

W okresie, gdy I sekretarzem KC PZPR był Edward Gierek, miały miejsce jeszcze dwie oficjalne wizyty w Polsce prezydentów USA.

W dniach 28-29 lipca 1975 r. Warszawę i Kraków odwiedził Gerald Ford. Do Polski przyjechał z Moskwy, wybierając się następnie do Helsinek - na konferencję szefów rządów i głów państw 33 krajów europejskich oraz Kanady i USA, zakończoną podpisaniem Aktu Końcowego Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie.

Dwa lata później, w dniach 29-31 grudnia 1977 r., z wizytą w Warszawie przebywał Jimmy Carter. Polska była jednym z pierwszych krajów, które odwiedził on po objęciu prezydentury. W administracji Cartera wysokie stanowiska zajmowało dwóch Amerykanów polskiego pochodzenia: Zbigniew Brzeziński był w latach 1977-1981 doradcą Cartera ds. bezpieczeństwa narodowego, a Edmund Muskie-Marciszewski sekretarzem stanu (w latach 1980-1981).

Druga wizyta George'a H.W. Busha w Polsce miała miejsce już za prezydentury Wałęsy, 5 lipca 1992 r. Amerykański przywódca wziął udział w uroczystościach związanych ze sprowadzeniem do Polski z USA prochów pianisty, kompozytora i polityka Ignacego Jana Paderewskiego. Paderewski zmarł w 1941 r. w Nowym Jorku; został pochowany na cmentarzu w Arlington. W 1992 r. sprowadzono do Polski prochy artysty, które zostały złożone w krypcie Archikatedry św. Jana Chrzciciela w Warszawie.

Bill Clinton odbył swoją pierwszą oficjalną wizytę w Polsce w dniach 6-7 lipca 1994 r. Pięć lat przed przyjęciem Polski do NATO, prezydent Stanów Zjednoczonych podkreślał w Warszawie: rozszerzenie NATO jest nieuchronne.

Tematy związane z polskimi staraniami o wejście do NATO poruszane były również podczas drugiej wizyty Clintona w Polsce, w 1997 r. 10 lipca amerykański prezydent wziął udział w uroczystościach na placu Zamkowym w Warszawie. "Witam was, Czechów i Węgrów jako przyszłych członków NATO i sojuszników USA" - mówił do Polaków Clinton. Prezydent Aleksander Kwaśniewski odpowiedział: "Czekaliśmy na to od dawna i doczekaliśmy się". W uroczystościach na pl. Zamkowym wzięli też udział m.in. Lech Wałęsa i Tadeusz Mazowiecki.

Pierwsza wizyta w Polsce George'a W. Busha miała miejsce w dniach 15-16 czerwca 2001 r. Amerykański prezydent gościł w Warszawie. Wygłosił m.in. przemówienie na Uniwersytecie Warszawskim. Stwierdził: "Nie mówmy o Wschodzie i Zachodzie. To był stary podział. Nie był to fakt geograficzny, lecz fakt przemocy. Naszym celem jest wytrzeć fałszywe linie, które dzieliły Europę przez zbyt długi okres czasu".

Druga oficjalna wizyta George'a W. Busha odbyła się w 2003 r., w dniach 30-31 maja. Wraz z małżonką Laurą, Bush odwiedził Polskę w drodze do Sankt Petersburga. Prezydentowi USA towarzyszyli m.in. doradczyni ds. bezpieczeństwa narodowego Condoleezza Rice i sekretarz stanu USA Colin Powell. Para prezydencka zwiedziła w Oświęcimiu Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau. Następnie udała się na Zamek Królewski na Wawelu w Krakowie, gdzie w Sali Turniejowej odbyły się rozmowy prezydentów Busha i Kwaśniewskiego. Amerykański prezydent rozmawiał też z premierem Leszkiem Millerem, m.in. o rozszerzeniu UE i polskim zaangażowaniu w Iraku.

Po raz trzeci George W. Bush przyjechał do Polski z oficjalną wizytą w 2007 r. 8 czerwca w Juracie rozmawiał z prezydentem Lechem Kaczyńskim o tarczy antyrakietowej. Bush podkreślał, że ceni wsparcie dla rozmieszczenia rakiet na terenie Polski. "Mam nadzieję, że osiągniemy porozumienie, które przyczyni się do bezpieczeństwa Polski i całego kontynentu" - mówił.

Dziękował Polsce za zaangażowanie w misjach wojskowych w Afganistanie i Iraku, za wsparcie w walce o wolność dla Białorusinów. Jak powiedział - ceni nasz kraj za to, że jest "wielkim zwolennikiem wolności". "Lubię przebywać w kraju, gdzie ludzie cenią wolność i są gotowi wspierać innych w ich walce o wolność" - mówił Bush.