Irak: rozpoczęła się ofensywa armii na Mosul

Premier Iraku Hajder al-Abadi ogłosił w poniedziałek w nocy, że rozpoczęła się długo oczekiwana ofensywa sił irackich na Mosul w celu wyzwolenia tego miasta z rąk bojowników IS. Mosul pozostaje w rękach dżihadystów od czerwca 2014 r. i uznawane jest za ich główny bastion.

Za pośrednictwem państwowej telewizji Al Sumaria szef irackiego rządu wezwał mieszkańców Mosulu do współpracy z irackimi siłami zbrojnymi.

W niedzielę iracka armia rozrzuciła na Mosul tysiące ulotek, aby przygotować mieszkańców na ofensywę. Na ulotkach napisano różne komunikaty do ludności cywilnej, w których zapewniono ich m.in. o tym, że nie będą oni celami ataków posuwających się wojsk lądowych ani sił powietrznych Iraku.

W reakcji na oświadczenie al-Abadiego specjalny wysłannik prezydenta USA ds. koalicji przeciwko IS, Brett McGurk, wyraził dumę, że Stany Zjednoczone mogą towarzyszyć irackim siłom oraz bojownikom kurdyjskim w tej "historycznej operacji".

Szacuje się, że w operację wyzwolenia Mosulu zaangażowanych zostanie ok. 80 tys. irackich żołnierzy i kurdyjskich bojowników. Będzie ich wspierać z powietrza międzynarodowa koalicja pod wodzą USA.

Tysiące kurdyjskich bojowników w poniedziałek posuwają się naprzód w kierunku wsi kontrolowanych przez dżihadystów na wschód od Mosulu. To część ofensywy na szeroką skalę w celu wyzwolenia tego miasta z rąk bojowników Państwa Islamskiego (IS).

Według BBC w poniedziałek rano w kierunku miasta zaczęto wystrzeliwać pociski artyleryjskie. W stronę Mosulu od wschodu jadą już czołgi kurdyjskich sił.

"Ok. 4 tys. peszmergów uczestniczy w operacji w Chazir na trzech frontach, by oczyścić okoliczne wsie zajmowane przez IS" - poinformowało w oświadczeniu dowództwo kurdyjskich sił.

Wynika z niego, że działania kurdyjskich oddziałów są koordynowane z operacjami irackich sił rządowych, które idą na Mosul od południa i są wspierane z powietrza przez międzynarodową koalicję antydżihadystyczną pod wodzą USA.

Także premier Abadi powiedział w poniedziałek, że kurdyjska operacja jest częścią ofensywy na rzecz przejęcia Mosulu. W telewizyjnym wystąpieniu zastrzegł, że do zamieszkanego głównie przez sunnitów miasta wkroczą tylko iracka armia rządowa i policja. Według analityków w ten sposób próbował uciszyć obawy, że operacja może przerodzić się w konflikt o podłożu religijnym.

Nowy dowódca amerykańskich sił w Iraku i Syrii generał Stephen Townsend ocenił, że ofensywa może potrwać "tygodnie, a możliwe że jeszcze dłużej".

"Bitwa będzie długa i trudna, ale Irakijczycy są przygotowani, a my będziemy stać u ich boku" - dodał.

W skład dowodzonej przez USA międzynarodowej koalicji, która zwalcza dżihadystów w Iraku i Syrii, wchodzi obecnie ok. 60 państw. Koalicja przeprowadza głównie naloty, szkoli lokalne siły, a także zapewnia im broń i sprzęt. W Iraku rozmieszczono też tysiące ludzi, głównie odpowiedzialnych za szkolenie.

Według Townsenda koalicja wyszkoliła i wyposażyła 54 tys. członków irackich sił zbrojnych.

Jak pisze BBC, wyzwalanie Mosulu będzie miało kilka etapów, a jednym z pierwszych będzie utworzenie logistycznego zabezpieczenia dla ofensywy w bazie irackich sił powietrznych w mieście Kajara, ok. 60 km na południe od Mosulu. Baza ta została przejęta w sierpniu. BBC przewiduje, że główna bitwa o Mosul rozpocznie się dopiero w listopadzie lub w grudniu.

Siły kurdyjskie (fot. PAP/EPA/AHMED JALIL)

Mosul zamieszkuje obecnie ponad milion ludzi. Istnieją obawy, że ofensywa może wywołać ogromną falę uchodźców z miasta. Do tej pory konflikt w Iraku zmusił ponad trzy miliony osób do opuszczenia swych domów. Zastępca sekretarza generalnego ONZ ds. humanitarnych Stephen O'Brien wyraził zaniepokojenie bezpieczeństwem 1,5 miliona mieszkańców Mosulu, a także zaapelował o ochronę cywilów i zapewnienie im pomocy.

Położone w północnym Iraku miasto pozostaje w rękach IS od czerwca 2014 roku, kiedy to dżihadyści ogłosili utworzenie kalifatu na zdobytych terytoriach irackich i syryjskich.