Większy VAT to większa inflacja i niższy wzrost

Członkowie Rady Polityki Pieniężnej uważają, że planowana przez rząd podwyżka podatku VAT może mieć wpływ na inflację, a tym samym na politykę monetarną RPP. Może też niekorzystnie wpłynąć na popyt, co ograniczyłoby wzrost cen.

Jaj zdaniem, zmiana podatku może wpłynąć na poziom cen i tym samym na politykę monetarną Rady. - Przede wszystkim podwyżka może spowodować wzrost cen. Z drugiej strony może też być powodem zmniejszenia popytu, bowiem siła nabywcza gospodarstw domowych może lekko spaść. Spadek popytu może zrównoważyć sytuację na rynku pieniądza. Na razie trudno powiedzieć, jaki będzie bilans.

Profesor Zielińska-Głębocka podkreśliła, że nie można "jednoznacznie" stwierdzić, że podwyżka VAT będzie sprzyjać presji inflacyjnej. Jej zdaniem pewne jest jedno - nie będzie ona korzystna dla wzrostu gospodarczego.

Podobnie podwyżkę stawki VAT ocenia prof. Elżbieta Chojny-Duch. - Rząd powinien się skupić na ograniczeniu wydatków, podwyższeniu ich efektywności i racjonalizacji, zarówno w 2010 r. jak i 2011 r. Należy ograniczyć nowe zadania finansowane z budżetu, zatrudnienie urzędników, powoływanie nowych organów. Minister finansów musi być powściągliwy w planowaniu wydatków na przyszły rok.

Zdaniem profesor podatku, bez względu na wysokość, wpłynie na inflację nie tylko w 2011 r., ale i w bieżącym. - W tym roku skutek podwyżki VAT może być nawet bardziej widoczny niż w przyszłym. Ceny w ostatnich miesiącach 2010 r. mogą zachęcać do zakupów, choć ceny po zwiększeniu podatku nie powinny "istotnie" wzrosnąć.

Chojna-Duch wyraziła obawę, że jeżeli wydatki państwa nie zostaną ograniczone, na jednorazowej podwyżce VAT może się nie skończyć. - To niedobry sygnał, bo potrzeby państwa są nieograniczone. Jeżeli rozrost wydatków nie zostanie zatamowany, rząd będzie szukał kolejnych możliwości zwiększenia dochodów - przez podwyżki podatków lub składek.

Premier Donald Tusk zapowiedział w piątek, że rząd jest gotowy do podwyższenia VAT o 1 punkt proc. Propozycja taka została zapisana w projekcie przyjętego wstępnie przez Radę Ministrów Wieloletniego Planu Finansowego Państwa. Premier zapowiedział, że plan zostanie zatwierdzony ostatecznie we wtorek.

Oprócz podwyżki VAT o 1 pkt proc. plan ma zawierać automatyczny mechanizm kolejnego podniesienia podatku (na trzy lata), jeżeli dług publiczny przekroczyłby poziom 55 proc. PKB. W lipcu roku następującego po roku, w którym poziom długu przekroczył dopuszczalny limit nastąpiłaby podwyżka o 1 pkt proc. Kolejna podwyżka miałaby miejsce w lipcu następnego roku.