Terlikowski: Zobaczyć siebie w wierze innych. Ekumenizm, judaizm, islam

W trwającymi Tygodniu Modlitw o Jedność Chrześcijan Tomasz Terlikowski stawia pytania o to, co naszej wierze może dać spojrzenie na inny sposób przezywania wiary przez przedstawicieli innych wspólnot chrześcijańskich, a także jaki punkt odniesienia dla naszych relacji z Bogiem mogłoby stanowić postrzeganie Boga przez wyznawców judaizmu i islamu. To jeden z tematów 18. odcinka podcastu Tomasza Terlikowskiego „Tak myślę”.

Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan, który właśnie trwa, poprzedzony był Dniem Judaizmu w Kościele katolickim. Po zakończeniu zaś tygodnia modlitw wypada Dzień Islamu w Kościele.

W judaizmie są nasze korzenie. Bez ich zrozumienia i zaakceptowania trudno zrozumieć Biblię

Dlaczego Dzień Judaizmu jest dla mnie ważny? – zadaje pytanie Tomasz Terlikowski. I odpowiada: - Przypomina on nam chrześcijanom z całą mocą o naszych korzeniach, o naszym duchowym domu, o tym, że wszczepieni jesteśmy w Izrael. Rośniemy i rozwijamy się na tamtym  wybraniu, a wybranie Boże jest czymś niezmiennym. Bez poznania, zrozumienia, zaakceptowania żydowskich korzeni, ale przede wszystkim żydowskiego stylu myślenia, rozumowania, pojmowania i obrazowania trudno zrozumieć wiarę Biblii. Sama myśl grecka czy prawo rzymskie nie wystarczają. Bez tamtych biblijnych, hebrajskich, żydowskich korzeni bardzo łatwo się wypaczają.

Jest jeszcze coś, o czym zapominać nie można: to dynamizm rozejścia się dwóch wyrastających z biblijnego judaizmu wspólnot – żydowskiej i chrześcijańskiej. To rozchodzenie się wokół dróg podejścia do Chrystusa, ale także wobec pytania o upadek Świątyni, doprowadziło do wykształcenia dwóch odmiennych wspólnot z inną teologią oraz z innym postrzeganiem Boga i świata.

Wszystkie odcinki podcastu "Tak myślę" Tomasza Terlikowskiego dostępne są w DEON.pl

- Jednak wciąż są to wspólnoty odnoszące się do tego samego Boga, a część dynamizmu, który je kształtuje, nadal czerpie z tamtego sporu, który określa nas, ale też pozwala nam na siebie spoglądać jak na braci - stwierdza red. Terlikowski.

Mimo tych podziałów i różnic, wciąż jesteśmy tą samą wspólnotą - podkreśla Tomasz Terlikowski.

- Te zmiany, o których mówimy, zmiany wywołane polemikę z chrześcijaństwem a niekiedy wewnętrznym dynamizmem zmian w samym judaizmie, pozwalają nam lepiej zrozumieć samych siebie - dostrzec to kim my, chrześcijanie jesteśmy – oznajmia autor podcastu „Tak myślę”.

Dostrzec, na czym ma polegać prawdziwa, dobra, zawsze konieczna reforma Kościoła

Ekumenizm jest zupełnie inną kwestią - podkreśla Tomasz Terlikowski. - On jest potrzebny - i znowu - także po to, by lepiej poznać samych siebie, by zastanowić się nad tym, czym jest prawdziwa reforma, by nauczyć się być naprawdę sobą. I widać to także po sporach pierwszych chrześcijan, które ukształtowały pierwsze odmienne wyznania chrześcijańskie - dodaje.

- Tamte fundamentalne spory teologiczne ukształtowały naszą doktrynę, ukształtowały nasze myślenie. Jeśli nie będziemy do nich wracać, nie będziemy mogli dobrze zrozumieć, czym jest chrześcijaństwo. Nie inaczej jest z Reformacją - ona postawiła przed nami pytanie o to, na czym ma polegać prawdziwa, dobra, zawsze konieczna reforma Kościoła - przekonuje Tomasz Terlikowski.

A na czym polegają współczesne spory wewnątrz chrześcijaństwa? Jak zwraca uwagę red. Terlikowski, mają one bardzo często charakter antropologiczny.

- Na dotychczasową siatkę podziałów nałożyły się podziały dotyczące moralności. Konserwatywnym katolikom jest częściej bliżej do konserwatywnych luteranów niż konserwatywnym katolikom do liberalnych katolików. Mając tego świadomość musimy się uczyć być razem, modlić się wspólnie i mieć świadomość, że obecność tych innych, tych obcych, tych którzy wierzą inaczej, uczy nas również naszej własnej wiary - dowodzi Tomasz Terlikowski.

Terlikowski: Czy wierzymy w innego Boga? Nie, innego nie ma

A jak wobec tego traktować Dzień Islamu w Kościele. Tomasz Terlikowski stawia pytanie: czy muzułmanie czczą tego samego Boga, bo chrześcijaństwo i islam dzieli wiele różnic.

- Wcale nie trzeba z tego wyciągać wniosku, że wierzymy w innego Boga. Dlaczego? Dlatego, że teologicznie rzecz ujmując innego Boga nie ma. Jest jeden Bóg, którego - jak naucza Kościół - istnienie można poznać z samej natury. W tego Boga wierzą wyznawcy islamu i w tego Boga wierzymy my. Także i dla nich i dla nas ten Bóg jest stwórcą wszechświata, twórcą prawa, w tym prawa naturalnego i wreszcie kimś, kto objawia się człowiekowi. I nie zmienia tego fakt, że wyznawcy islamu wierzą czy pojmują Boga inaczej niż chrześcijanie - podsumowuje Tomasz Terlikowski.

Autor podcastu „Tak myślę” odwołuje się na zakończenie do myśli Benedykta XVI wyrażonej w wypowiedzi wygłoszonej podczas pielgrzymki do Ziemi Świętej.

„Chociaż różnice - mówił papież - które zgłębiamy w dialogu międzyreligijny mogą niekiedy wydawać się przeszkodami, nie powinny one rzucać cienia na wspólne poczucie respektu i szacunku dla tego, co powszechne, absolutne i dla prawdy nakazującej ludziom religijnym, aby nade wszystko rozmawiali ze sobą. W istocie wspólnie jesteśmy przekonani, że rzeczywistości transcendentne mają swe źródło we Wszechmogącym i że noszą Jego ślady, które ludzie wierzący nawzajem wyznają wobec siebie, wobec naszych instytucji, społeczeństwa i świata” - podkreślał papież Benedykt XVI.

(Artykuł jest omówieniem felietonu Tomasza Terlikowskiego - cała wypowiedz znajduje się w nagraniu audio dostępnym w podcaście.)

Całego podcastu Tomasza Terlikowskiego "Tak myślę" możesz wysłuchać w aplikacji Spotify

Podcast "Tak myślę" dostępny jest na platformie YouTube