Triduum Sacrum - Wielki Czwartek

Wielka Środa to ostatni dzień Wielkiego Postu. Wchodzimy w czas Triduum Paschalnego. Przeżywamy obrzędy charakterystyczne dla tych dni – w Wielki Czwartek poświęcenie olejów i Mszę Wieczerzy Pańskiej, w Wielki Piątek adorację Krzyża, w Wielką Sobotę poświęcenie pokarmów. Wszystko to prowadzi do bogatej liturgii Wigilii Paschalnej, która mówi nam o Zmartwychwstaniu Pana. Przed Wielkim Czwartkiem należy spalić stare oleje używane do udzielania Sakramentów oraz spożyć Święte Postacie przechowywane w tabernakulum. Triduum Sacrum, czyli najważniejsze święta chrześcijańskie wszystko niejako odnawiają.

W czwartek przed południem w Kościołach Katedralnych sprawowana jest wyjątkowa liturgia – Msza Krzyżma. Jednoczy ona biskupa diecezjalnego z jego pomocnikami – sufraganami, prezbiterami, diakonami i wszystkimi wiernymi. Zostają poświęcone oleje, a kapłani odnawiają swoje przyrzeczenia, złożone podczas święceń i proszą lud o modlitwę w ich intencji. Najszersze zastosowanie z poświęconych olejów ma Święte Krzyżmo, które jest używane do namaszczania podczas sprawowania Sakramentów: Chrztu, Bierzmowania, święceń kapłańskich oraz do konsekracji kościołów. Olej chorych jest używany podczas Sakramentu Namaszczania Chorych, który daje siły i pokrzepienie osobom starszym i cierpiącym. Po liturgii oleje są przelewane do małych naczyń i trafiają do poszczególnych parafii, by służyły przez najbliższy rok.

Właściwe Triduum Sacrum zaczyna się w czwartek wieczorem, Mszą Wieczerzy Pańskiej. Celebracja ta winna zacząć się po zmierzchu i ukazywać wszystkim rolę dwóch współzależnych od siebie Sakramentów: Eucharystii i Kapłaństwa, których pamiątkę ustanowienia wtedy świętujemy. Podczas Gloria, którego poza uroczystościami nie słyszeliśmy w Wielkim Poście biją dzwony. To dodatkowo podkreśla niezwykłość tej liturgii, zwłaszcza, że milkną one aż do Gloria podczas Liturgii Wigilii Paschalnej.

Fragment Ewangelii według Świętego Jana, odczytywany dzisiaj nie mówi tak jak Ewangelie Synoptyczne, że Jezus wziął chleb, połamał i dawał uczniom, ale że umył im nogi. Św. Jan wspomina, że Jezus podał umoczony kawałek chleba Judaszowi. Nie akcentuje posiłku, a gest służby – umycia nóg. Mistrz robi to, co należało do służby i co więcej – każe swoim uczniom czynić tak samo. Dlatego zalecany jest obrzęd umycia nóg podczas tej Eucharystii. Jak mawiał ks. Józef Tischner - Do Boga nie można dojść inaczej jak przez relację z drugim człowiekiem. Może właśnie dlatego kapłani w dniu swojego święta przypominają sobie i pokazują czym jest istota ich powołania, że jest służbą.

Podczas tej Eucharystii należy konsekrować więcej chleba eucharystycznego. Jak wspomniałem na początku należy spożyć Święte Postacie przed rozpoczęciem Triduum. Ponadto z hostii dzisiaj konsekrowanych udziela się Komunii Świętej podczas liturgii wielkopiątkowej oraz chorym przez dwa najbliższe dni, kiedy Kościół nie sprawuje Mszy Świętej.

Po Komunii Świętej następuje procesja do specjalnie ozdobionej kaplicy, popularnie zwanej ciemnicą. Śpiewamy wtedy, bez akompaniamentu instrumentów muzycznych Sław języku tajemnicę, przepiękną pieśń, która jeszcze raz przypomina nam istotę Eucharystii. Umieszczenie Najświętszego Sakramentu w ciemnicy jest pamiątką więzienia Jezusa u arcykapłana i zachętą do szczególnej refleksji, nad osobistym trwaniu wiernie przy Jezusie, zwłaszcza we współczesnym świecie, gdzie jest On i Jego wyznawcy chętnie odsądzany od czci i wiary.