6 działań, które prowadzą do lepszego życia

Lokalne działania, które są podejmowane jako wsparcie dla przesiedlonych, przyczyniają się do dobrobytu całej społeczności.

Kościół obchodzi Światowy Dzień Migranta i Uchodźcy od 1914 roku. Od zawsze stanowił on okazję do wyrażenia troski o los rozmaitych, będących w drodze osób, które są narażone na krzywdę. Okazję do modlitwy za tych, którzy mierzą się z wieloma przeszkodami i okazję do zwiększenia świadomości co do tego, co migracje mogą wnieść w społeczność ludzką.

Każdego roku Światowy Dzień Migranta i Uchodźcy przypada na ostatnią niedzielę września, dlatego w 2020 roku będziemy go świętować 27 września. Tytuł przesłania tegorocznego orędzia Ojca Świętego brzmi „Jak Jezus Chrystus, zmuszeni do ucieczki”. Papież Franciszek skłania nas w nim do poznania i pogłębionego przemyślenia sytuacji osób wewnętrznie przesiedlonych, ale nie tylko ich. Obecny czas stanowi wielkie wyzwanie dla całej ludzkości, dlatego papież poszerzył wymiar orędzia pisząc, że: „W świetle tragicznych wydarzeń, które naznaczyły rok 2020, obejmuję tym orędziem, poświęconym osobom przesiedlonym wewnętrznie, także tych wszystkich, którzy przeżywają i nadal doświadczają niepewności, opuszczenia, marginalizacji i odrzucenia z powodu COVID-19”.

„Jak Jezus Chrystus, zmuszeni do ucieczki”. Orędzie na Światowy Dzień Migranta i Uchodźcy 2020

Kościół

Osoby wewnętrznie przesiedlone, uciekinierzy we własnym kraju, pozwalają nam poznawać nieznane do tej pory części ludzkości i polepszać rozumienie złożoności świata, w którym żyjemy. Poprzez uchodźców jesteśmy zaproszeni do spotkania z Panem Bogiem, bo „to naprawdę On, choć naszym oczom niełatwo jest Go rozpoznać — w podartym ubraniu, z brudnymi stopami, z twarzą zniekształconą, z ciałem poranionym, nieumiejącego mówić naszym językiem...” – mówił papież Franciszek. Chodzi o wyzwanie duszpasterskie, na które winniśmy odpowiedzieć czterema czasownikami, jakie papież wskazał w orędziu na tenże dzień w 2018 roku: przyjmować, chronić, promować i integrować.

W tym roku Ojciec Święty usprawnia te cztery wskazówki o kolejne wyrazy praktycznych działań. Są ze sobą powiązane, tak by zwracać uwagę na konkretne zadania:

1. Trzeba znać, żeby zrozumieć.
2. Trzeba zbliżyć się, aby służyć.
3. Trzeba słuchać, żeby się pojednać. 
4. Trzeba się dzielić, żeby się rozwijać.
5. Trzeba angażować, żeby promować. 
6. By budować trzeba współpracować. 

W każdej z tych par papież prezentuje podstawowe nastawienie czy umiejętność, które pozwalają osiągnąć ogromnie ważne ludzkie cele takie jak pojednanie czy wzrost. Formułując je, papież życzy nam „odwagi do otwarcia przestrzeni, gdzie wszyscy mogą się poczuć powołani i zezwolić na nowe formy gościnności, braterstwa i solidarności”.

Zachęcam was wszystkich do obejrzenia nagrania, w którym Ojciec Święty szczególnie rozwija jeden z punktów orędzia. To „Dzielić się, żeby się rozwijać” wspólnie, bez pozostawiania nikogo za burtą. Uchodźstwo wewnętrzne zaświadcza o tym w jaki sposób dzielenie się czyni nas bardziej ludzkimi, pozwala bardziej wierzyć Bogu i czuć, że jesteśmy Jego dziećmi.

Ze swojej strony pozwolę sobie na dwie obserwacje, ufając we wsparcie Ojca Świętego i osób wewnętrznie przesiedlonych.

Kościół i kościelne środowiska powinni zgodnie współpracować, kierując się na te same cele czy zadania związane z uchodźcami wewnętrznymi. Katolickie organizacja takie jak Jesuit Refugee Service (JRS, Jezuicka Służba Uchodźcom) i wiele innych, które biorą udział w dzisiejszym wydarzeniu, już teraz pracują w kościołach lokalnych w celu pomocy uchodźcom. Wasza bliskość sprzyja wsłuchiwaniu się w ich potrzeby, nadzieje i marzenia. Może również zwiększać uczestnictwo pochodzących z różnych środowisk i posiadających różne talenty przesiedleńców w podejmowaniu decyzji, które ich dotyczą, w takich językach i formach, które rozumieją. Osoby wewnętrznie przesiedlone powinny brać aktywny udział w projektowaniu i dostarczaniu zabezpieczenia, we wdrażaniu rozwiązań, które ich dotyczą, oraz w opracowywaniu praw, polityk i strategii związanych z przesiedleniami wewnętrznymi. Watykańska Sekcja ds. Migrantów i Uchodźców, przy wsparciu JRS i innych organizacji, opracowała „Wytyczne duszpasterskie w sprawie wewnętrznych przesiedleń”. Mamy nadzieję, że mogą one być wsparciem i inspiracją do wspólnej pracy.

Wasza bliskość sprzyja wsłuchiwaniu się w ich potrzeby, nadzieje i marzenia.

Chociaż ochrona osób wewnętrznie przesiedlonych jest głównie obowiązkiem władz państwowych, to wymaga ona ogólnosystemowego podejścia i podejmowania wspólnych wysiłków. Wszystkie podmioty, w tym lokalne kościoły, powinny połączyć swe siły w celu podkreślenia wagi problemu przesiedleń wewnętrznych jako problemu globalnego.

Druga obserwacja: uchodźcy wewnętrzni mogą być pozytywną siłą zmian. Ukazują sobą ogromną nadzieję, niespotykaną odporność i siłę. Determinacja, umiejętności i talenty, dzięki którym odbudowują swoje życie, mogą wiele wnieść do wzmocnienia społeczeństw, które stały się ich nowymi domami. Lokalne działania, które są podejmowane jako wsparcie dla przesiedlonych, mogą również przyczynić się do dobrobytu całej społeczności. Odpowiadanie na potrzeby osób wewnętrznie przesiedlonych oraz budowa z nimi sieci interakcji, nawiązywanie nowych relacji z mieszkańcami, pomoże budować społeczność lokalną i dążyć do zwiększenia wewnętrznej spójności wspólnoty, pokoju, bezpieczeństwa i rozwoju. Gdy jesteśmy blisko naszych wewnętrznie przesiedlonych braci i sióstr, to jesteśmy wezwani do ujawnienia ich piękna i zdolności.

Na tym polega piękno naszego Pana Jezusa Chrystusa, które bardzo dobrze wyraża Ojciec Święty w swoim orędziu: „W każdym z nich jest obecny Jezus zmuszony, jak w czasach Heroda, do ucieczki, aby siebie ocalić. Jesteśmy wezwani, by w ich twarzach rozpoznać oblicze Chrystusa głodnego, spragnionego, nagiego, chorego, obcego i więźnia, który jest dla nas wyzwaniem (por. Mt 25, 31-46). Jeśli Go rozpoznamy, to my będziemy Mu dziękować za to, że mogliśmy Go spotkać, miłować i służyć Mu”.

_{kard. Michael Czerny SJ – jezuita, pracuje w Dykasterii ds. Integralnego Rozwoju Człowieka, gdzie pełni funkcję podsekretarza Sekcji ds. Migrantów i Uchodźców. Jest także członkiem Kongregacji ds. Ewangelizacji Narodów. W 2019 wykreowany na kardynała diakona}

Tłum. Karol Kleczka