Czy Kościół we Francji przetrwa ten wstrząs? Po raporcie nt. pedofilii wśród duchownych

- Statystycznie to może być katastrofa dla francuskiego Kościoła – tak o sytuacji po publikacji raportu niezależnej komisji Jean-Marka Sauvé’a mówi dr Sebastian Duda, teolog, filozof, publicysta kwartalnika „Więź”.

Co wynika z francuskiego raportu? - W Kościele katolickim, wbrew pozorom i wbrew temu co mówiono, jeżeli chodzi o Francję, było łatwiej o wykorzystanie seksualne nieletnich niż w innych instytucja - w szkole czy w sporcie – podkreśla dr Sebastian Duda w rozmowie z Tomaszem Terlikowskim, która znajdzie się w trzecim odcinku podcastu „Tak myślę”.

Przypomnijmy, że komisja Jean-Marka Sauvé’a szacuje na 216 tys. dzieci liczbę nieletnich ofiar duchownych pedofili, analizując dane za lata od 1950 r. do dziś. - Przypadków faktycznie stwierdzonych jest 6,5 tys., ale ogólną liczbę estymuje są w oparciu o solidny model – zwraca uwagę dr Sebastian Duda.

Zatrważające wnioski niezależnej komisji

Jak podkreśla rozmówca red. Terlikowskiego, tezy francuskiej komisji są zatrważające nie tylko przez liczby ofiar. Raport stwierdza, że najwięcej przypadków pedofilii wydarzyło się we francuskim Kościele w latach 50. I 60. XX w., a nie – jak sądzili niektórzy – w efekcie rewolucji seksualnej po 1968 r.

- Do 1968 r. panowała w Kościele francuskim okrutna obojętność na agresję seksualną i to się zmieniło właśnie po 1968 r.. Do tego czasu nie było mowy o cierpieniu ofiar i dopiero stopniowo zaczęła się pojawiać taka świadomość. Wcześniej te przypadki były traktowane z pełną obojętnością – następowało przenoszenie sprawców przestępstw z miejsca na miejsce, a nawet promocja agresorów seksualnych – wskazuje dr Sebastian Duda, odwołując się do ustaleń francuskiego raportu.

"Tak myślę"  - odcinek 2. podcastu Tomasza Terlikowskiego

Jak wynika z ustaleń niezależnej komisji, liczba przypadków pedofilii z udziałem duchownych najbardziej zmniejszyła się na początku lat 90 , ale później już utrzymywała się bez zmian. A to, według komisji, sugeruje, że problem wciąż jest obecny we francuskim Kościele.

Komisja chce zwołania soboru

Jakie rekomendacje zaleca komisja, która działała niezależnie od Kościoła i składała się tylko z osób świeckich?

Dr Sebastian Duda wskazuje na rekomendacje o charakterze teologicznym, które są efektem wniosku, że samo zaostrzanie przepisów administracyjnych czy prawa kanonicznego jest niewystarczające. Jak podkreśla, wśród wskazań pojawiło się wezwanie do zwołania Soboru Watykańskiego III, aby uchylić „wadliwą doktrynę dotycząca kapłaństwa hierarchicznego” i pojmowania pozycji księdza, „postrzeganego jako drugi Chrystus”.

- Za tym musi iść inna forma kościelności, eklezjalności – dodaje dr Sebastian Duda.

Problem z tajemnicą spowiedzi i etyką seksualną katolicyzmu

Druga istotna kwestia pośród wskazań francuskiej komisji dotyczy tajemnicy spowiedzi. Wynika to z sytuacji, że było bardzo wiele przypadków pedofilii zgłoszonych podczas spowiedzi przez ofiary, a nawet sprawców tych przestępstw - i nie było żadnej reakcji spowiedników. Jeżeli przyjąć wniosek, że spowiednik miałby obowiązek zgłaszania takich czynów organom ścigania, to wkraczamy bardzo głęboko w zasady sakramentu spowiedzi. - Trzeba przeformułować rozumienie tajemnicy spowiedzi – podsumowuje dr Sebastian Duda ten watek wniosków francuskiej komisji.

"Tak myślę" - odcinek 1. podcastu Tomasza Terlikowskiego

- Trzeci ważny aspekt dotyczy tabuizowania kwestii seksualnych w katolicyzmie – wskazuje dr Sebastian Duda. Z tej analizy katolickiego rozumienia seksualności komisja wyprowadza wniosek, że miało ono wpływ na systemowy charakter pedofilii w Kościele, a to prowadzi do wezwania, aby przeformułować etykę seksualności katolicyzmu.

Czy to gwóźdź do trumny Kościoła we Francji?

Jaka jest reakcja Kościoła francuskiego na raport niezależnej komisji?

- To jest wstrząs. Obraz, który się wyłania, jest koszmarny. Kościół zdaje sobie sprawę, że to jest jego być albo nie być – podkreśla gość red. Terlikowskiego. - Rzetelna analiza pokazała skalę zjawiska, którego rozmiarów dotąd nigdzie nie widziano. Mamy do czynienia z najwyższymi liczbowo tego typu przestępstwami – dodaje i zaznacza, że nie jest jeszcze do końca jasne, czy to szczególna sytuacja Kościoła francuskiego czy efekt zastosowanego modelu badania.

- Czy to będzie gwóźdź do trumny Kościoła we Francji – stawia pytanie red. Tomasz Terlikowski.

- Statystycznie może być katastrofa. Są tam grup ludzi głęboko wierzących, o głębokiej podbudowie intelektualne, tylko muszą asie zmierzyć z przekonaniem, że na wielu polach wydarzyła się zdrada. Tkwiło się w instytucji, która miał być piękna, i miały być znakiem zbawienia dla świata, a wydarzały się w niej zbrodni – opisuje sytuacje francuskich katolików dr Duda. Jak zaznacza, można mieć tylko nadzieje i trzeba wierzyć, że tylko Ewangelia ma moc, żeby to zmienić.

W Polsce nie ma warunków do powołania takiej komisji

Czy w Polsce możliwa byłaby komisja na wzór tej francuskiej? Zdaniem dr. Sebastiana Dudy, jest na to na pewno za wcześnie i teraz nie ma warunków do jej powołania.

- W Polsce nie ma odpowiedniego nacisku wiernych, nie ma takiego kontaktu wiernych z biskupami, żeby można było wykrzyczeć, co się myśli na ten temat, i nie ma takiego obszaru, żeby ofiary pedofilii czuły się bezpiecznie – podsumowuje dr Sebastian Duda.

Cała trzeci odcinek podcastu Tomasza Terlikowskiego „Tak myślę” będzie do odsłuchania w portalu DEON.pl, na platformie Youtube oraz w serwisie Spotify w piątek 8 października 2021 r., od godzin popołudniowych.

Podcast Tomasza Terlikowskiego: nikt nikogo nie może skazać na piekło