Jezus a chleb

Poczesne miejsce w szóstym rozdziale Janowej Ewangelii zajmuje tzw. perykopa eucharystyczna. Przesłanie tej perykopy wywiera znaczny wpływ nie tylko na interpretację dyskursu w Kafarnaum, lecz także na interpretację opowiadania o znakach Jezusa. Uczeni generalnie optują za interpretacją chrystologiczną albo eucharystyczną dyskursu. Na ten niejako odwieczny dylemat nowe światło rzuca Bogusław Górka. Proponuje on godne uwagi rozwiązanie, przedstawiając własną i oryginalną interpretację szóstego rozdziału Ewangelii Jana w kluczu inicjacyjnym.

Przedmowa

Bogusław Górka proponuje czytelnikowi następną rozprawę nt. Ewangelii Jana. Rok temu przedmiotem swojego zainteresowania uczynił spotkanie Jezusa z Samarytanką i rozmowę, którą przenika motyw napoju, a konkretnie wody. Obiektem zainteresowania kolejnej książki Autora jest szósty rozdział czwartej Ewangelii. Ten rozdział przenika motyw pokarmu, a konkretnie chleba.

Poczesne miejsce w szóstym rozdziale Janowej ewangelii zajmuje tzw. perykopa eucharystyczna (6,51-56). Przesłanie tej perykopy wywiera znaczny wpływ nie tylko na interpretację dyskursu w Kafarnaum (6,22-71), lecz także na interpretację opowiadania o znakach Jezusa (6,1-21). Uczeni generalnie optują za interpretacją chrystologiczną albo eucharystyczną dyskursu. Na ten niejako odwieczny dylemat nowe światło rzuca Bogusław Górka. Proponuje on godne uwagi rozwiązanie, przedstawiając własną i oryginalną interpretację szóstego rozdziału Ewangelii Jana w kluczu inicjacyjnym.

W jej optyce prezentacja rodzaju pokarmu, czyli chleba, jest uwarunkowana ewolucyjną ekspozycją tytułów Jezusa. I tak: Jezus jako nauczyciel rozdaje chleb nauki, jako prorok cudownie pomnaża „chleb znaków" (chleby jęczmienne i ryby), jako Mesjasz jest chlebem prawdziwym, jako Syn Boga daje swoje ciało i swoją krew na pokarm. Eucharystia jawi się zatem jako ostatni rodzaj chleba. Jest on podawany inicjowanemu do spożycia na końcu procesu wtajemniczenia w Osobę Jezusa.

Interpretacja inicjacyjna rzuca zupełnie nowe światło nie tylko na treści zawarte w szóstym rozdziale Ewangelii, ale również na kwestie dyskutowane przez egzegetów, w tym na zagadnienia chrystologii, inkarnacji, predestynacji i eschatologii, realności i skuteczności eucharystii oraz jej relacji do manny na pustyni.

Mam nadzieję, że treści zawarte w tej książce zostaną przyjęte z zainteresowaniem i pobudzą dalszą dyskusję nad poruszonymi zagadnieniami. Przede wszystkim zaś staną się nowym impulsem dla lepszego rozumienia i docenienia aspektu inicjacyjnego w duszpasterstwie i praktyce życia Kościoła.

bp dr hab. Zbigniew Kiernikowski, prof. UMK Ordynariusz Siedlecki

Siedlce, 8 grudnia 2009 r.

Wstęp

Pod koniec 6. rozdz. Ewangelii Jana znajduje się doniosły teologicznie tekst, tzw. passus eucharystyczny. Na jego interpretację znaczny wpływ wywiera spór konfesyjny w łonie zachodniego chrześcijaństwa. W ferworze naukowej dyskusji nad tą eucharystyczną perykopą zapomina się o tym, że stanowi ona niewielki fragment rozdziału.

Nie minimalizując ani nie maksymalizując wagi tego fragmentu, skupiliśmy naszą uwagę na treści całego rozdziału. Poddaliśmy go analizie, która nie jest detaliczna ani jednakowo skierowana na każde słowo tekstu. Na tego rodzaju zapotrzebowanie odpowiada monografia Stare Mira^[1]. Celem naszej analizy jest odkrycie szablonu inicjacyjnego, który organizuje zarówno opowiadanie o cudach Jezusa (6,1-21), jak i kieruje rytmem pytań i odpowiedzi w dyskursie (6,22-71).