Tak, ale..., ty zawsze...

Psychologia komunikacji wyłoniła szereg typów wypowiedzi, które blokują rozmowę. Thomas Gordon nazwał je "fatalną dwunastką" - gdyż tyle ich zdarza nam się najczęściej. Odbiorca takich wypowiedzi czuje się traktowany "z góry" i reaguje obronnie.

Najczęściej wypowiedzi takie dotykają dzieci i dlatego autor ten zamieścił je w swojej książce "Wychowanie bez porażek". Ponieważ jednak w równej mierze dotyczą one komunikacji w ogóle i blokują wiele rozmów, pozostając poza świadomością nadawców, wydaje mi się pożytecznym przedstawić je tu za tym autorem:

Inni autorzy zwracają uwagę na blokady, które działają nie tyle zewnętrznie w postaci określonych zwrotów, co bardziej w sferze myśli, które towarzyszą słuchaniu: porównywanie siebie z rozmówcą (na swoją korzyść, lub niekorzyść), przygotowywanie własnej wypowiedzi w trakcie słuchania, ironiczne uwagi, ucieczki myślowe przy zachowaniu pozorów słuchania. Wszystkie te blokady naruszają więź, działają na niekorzyść wzajemnej relacji.

Należą do tej grupy także pewne zwroty, wypowiadane spontanicznie z podświadomym motywem obronnym (przed trudem podjęcia jakiegoś starania o zmianę w swoich zachowaniach), jak np. zaczynanie odpowiedzi od "tak, ale...". Zwrot ten stanowi odrzucenie każdej propozycji czy rady.

Ćwiczenie

Oczywiście niemożliwe jest wyeliminowanie wszystkich wymienionych blokad z codziennej komunikacji - samo usiłowanie tego stanowiłoby trud syzyfowy. Wystarczy, gdy zdam sobie sprawę z tego, które z nich zdarzają mi się najczęściej, wkradły się w mój styl komunikacji. Będzie dobrze, jeśli uda mi się zmniejszyć częstość występowania przynajmniej jednego z nich, tego, którym najczęściej ranie kogoś bliskiego.
Dobrze będzie także podjąć refleksję nad niepowodzeniem jakiejś rozmowy, odnaleźć błąd po swojej stronie zamiast dziwić się czyjejś drażliwości, uwalniając się od odpowiedzialności.

Fragment książki: ABC psychologii komunikacji - Elżbieta Sujak