Co znaczy uczciwość wobec siebie?

Uczciwość to pierwszy rozdział w księdze mądrości
Thomas Jefferson

Wielcy filozofowie i mędrcy wywodzą swoją naukę z następującej prawdy: "Bądźcie uczciwi «a wszystko inne będzie wam dodane»". Rozumieją bowiem, że wszyscy ludzie dążą do zaspokojenia potrzeb miłości, wolności, szacunku oraz poczucia sensu życia. Klucz do zrozumienia ludzkich zachowań znajduje się w najgłębszych zakamarkach serca. Trzeba mieć tylko dość odwagi, aby tam zajrzeć.

Ilu ludzi wie jednak, gdzie należy szukać? Ilu zapomniało o tym, co podpowiada intuicja? Często okazuje się, że najtrudniej jest poznać własne uczucia. Zgiełk otaczającego świata rozprasza nas do tego stopnia, że nie potrafimy wsłuchać się w łagodny, cichy głos, który zna prawdę w każdej sytuacji.

W jednym ze swoich listów Thomas Jefferson napisał: Człowiekowi, który raz pozwolił sobie na kłamstwo, łatwiej jest skłamać po raz drugi i trzeci. W końcu oszustwo wchodzi mu w nawyk. Kłamie bez zastanowienia, ale kiedy mówi prawdę, świat nie wierzy jego słowom. Fałszywość języka prowadzi do fałszywości serca, a po pewnym czasie deprawuje jego dobre skłonności.

Jefferson starał się być człowiekiem przewidującym, który zadbał o trwałe istnienie narodu uczciwych ludzi. "Mówi się czasami, że człowiekowi nie można powierzyć władzy nad sobą. Czy w takim razie można mu powierzyć władzę nad innymi?". Jest to frapująca myśl, jeśli sięga się nią poza swój mały, osobisty świat.

Czyż jednak każdy naród nie składa się z wielu małych, osobistych światów? Jak często wzruszamy ramionami, czytając o niesprawiedliwości, która istnieje w naszym - małym lub dużym - mieście? Czy ja mogę cokolwiek zrobić? Czy mogę coś zmienić? Przecież szukanie prawdy to nie moja działka. Czyżby?

Jedno możemy zrobić na pewno. Możemy mianowicie w każdej sytuacji zachowywać się uczciwie wobec siebie i wobec innych ludzi.

Jeżeli ignorujemy swoje uczucia tylko po to, żeby uniknąć wymiany zdań, lub dlatego, że chcemy być cool, zagłuszamy wewnętrzny głos. Zagłuszamy prawdę. Po pewnym czasie ten głos w ogóle przestaje do nas docierać. Kto wie, czy między innymi nie dlatego psychologowie i psychiatrzy mają tyle pracy we współczesnym świecie. Płacimy im, aby pomogli nam odnowić kontakt z głosem sumienia.

Nie marnujmy więc czasu. Podpowiem wam teraz, w jaki sposób możecie dowiedzieć się ważnych rzeczy o sobie. Weźcie kartkę papieru i podzielcie ją na dwie kolumny. Po jednej stronie zapiszcie rzeczy, które lubicie w ludzkiej naturze. Wypiszcie cechy, które budzą wasz szacunek,, jak łagodność, siła, poczucie humoru, dyplomacja, miłość czy ciężka praca - cokolwiek przyjdzie wam do głowy. Po drugiej stronie wymieńcie cechy charakteru, które was irytują, jak gniew, lenistwo, oszustwo, tchórzostwo, brutalność lub zazdrość.

A teraz przyjrzyjcie się obydwu kolumnom i odpowiedzcie sobie - z całkowitą szczerością - na następujące pytanie: "Które z wymienionych cech odnajduję u siebie?". Wymieńcie dobre cechy swojej osobowości i zastanówcie się, jakie wywołują w was reakcje. Pomyślcie, nad którymi powinniście jeszcze popracować. Następnie odnieście się do wad wymienionych w drugiej kolumnie. Starajcie się dostrzec najdrobniejsze skazy, nawet jeżeli nie widzi ich nikt inny. Zastanówcie się, w jakich sytuacjach dochodzą one do głosu. Nie negujcie ich istnienia całkowicie. Nie lekceważcie wroga, który czai się w was samych, w przeciwnym wypadku może się do was podkraść niepostrzeżenie, na przykład w przebraniu ludzi, których towarzystwa szukacie.

Bądźcie szczerzy. Trzymajcie się prawdy. Traktujcie z miłością wszystkie aspekty swojej osobowości. Jesteście ludźmi, a więc - jak u każdego człowieka - wasze wewnętrzne dobro przechodzi proces szukania najwspanialszej formy wyrazu. Uczciwość i wolna wola pozwolą wam posiąść te cechy charakteru, które zechcecie urzeczywistnić w sobie samych.

Człowiek ma w sobie siłę, która pozwala mu być większym od każdej małości, silniejszym od każdej słabości, mądrzejszym i odważniejszym, niż mógłby sądzić. Każdy nosi w sobie pierwiastek ziemski i duchowy. Naprawdę ważna jest ta część naszej osobowości, która należy do Ducha. Bądźcie uczciwi wobec siebie i wobec innych. Nauczcie się poznawać swoją prawdziwą naturę.

Więcej w książce: UNIWERSALNE PRAWA ŻYCIA - Sir John Templeton