Nostalgia może ochronić przed depresją

Nostalgia - zwykle uważana za emocję związaną z cierpieniem i niepożądaną - może przynosić wiele korzyści. Badania prowadzone w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej wykazały, że jej przeżywanie chroni m.in. przed wystąpieniem objawów depresyjnych i lękowych.

Jak wynika z badania dr Anny Branieckiej z Katedry Psychologii Pozytywnej SWPS przeżywanie nostalgii ułatwia radzenie sobie z problemami, chroni przed wystąpieniem objawów depresyjnych, lękowych oraz pogorszeniem się stanu zdrowia. Ułatwia ona również adaptowanie się do trudnych sytuacji, lepsze rozumienie siebie i otoczenia oraz zapobieganie kryzysom psychicznym.

- Warto nabyć umiejętność doświadczania nostalgii i w razie odpowiednich okoliczności umieć ją przeżyć. Wtedy można np. przekształcić smutek w nostalgię - wyjaśnia dr Braniecka.

Przykładem może być sytuacja rozstania z bliską osobą, w której zamiast pogrążać się w smutku możemy przywołać nostalgiczne wspomnienia. "W moich badaniach okazało się, że taka umiejętność zapobiega długotrwałemu obniżeniu się nastroju i kryzysom psychicznym" - dodaje uczona.

Jak informuje rzecznik prasowy SWPS Natalia Osica, dr Braniecka podjęła próbę zbadania konsekwencji, jakie przynosi przeżywanie nostalgii w krótkiej i długiej perspektywie czasu. - Przeprowadziła trzy eksperymenty, których celem było sprawdzenie wpływu tej emocji na różne kompetencje psychiczne, w tym sposób radzenia sobie z rozstaniem z bliską osobą, rozumienie siebie lub sytuacji społecznych - informuje Osica.

Dr Braniecka zrealizowała także badanie, w którym starała się ustalić stopień adaptacji psychicznej do nowych warunków, w zależności od umiejętności przeżywania nostalgii.

- Moje badanie może się wydawać dość specjalistyczne. Tymczasem przeżywanie emocji, takich jest nostalgia, jest bliskie każdej osobie. Nostalgia jest złożona z pozytywnego i negatywnego afektu, dzięki czemu umożliwia bardziej adekwatne przeżywanie rzeczywistości, odzwierciedla jednocześnie jej pozytywne i negatywne elementy - tłumaczy autorka badania.

- Większość sytuacji życiowych nie jest jednoznacznie korzystna czy też niekorzystna, ale łączy w sobie często przeciwstawne znaczenia - dodaje.

Badania dr Branieckiej dotyczyły nowatorskiego zagadnienia w psychologii emocji, jakim jest połączenie przeżyć pozytywnych i negatywnych, czyli współwystępowanie przeciwnych emocji. Naukowcy tłumaczą, że w przypadku nostalgii afekt pozytywny dotyczy przywołania przyjemnych wspomnień z przeszłości, natomiast afekt negatywny wynika z utraty obiektu tych wspomnień.

Zgodnie z hipotezami badawczymi okazało się, że przeżywanie nostalgii, a szczególnie umiejętność przekształcania smutku w nostalgię, wywiera korzystny wpływ na zdrowie fizyczne, samopoczucie psychiczne oraz różne wyznaczniki wysokiej jakości życia.

Projekt badawczy zrealizowano w 2010 r. w ramach pracy doktorskiej pt. "Współpobudzenie pozytywnego i negatywnego afektu a jakość życia. Czerpanie korzyści z nostalgii". Przebadano blisko 450 młodych osób w wieku 20-34 lat. Dr Braniecka prowadziła badania pod kierunkiem prof. Ewy Trzebińskiej z Katedry Psychologii Pozytywnej SWPS.