Grypa czy przeziębienie? Jak je rozpoznać?

W okresie zimowym często zapadamy na infekcje górnych dróg oddechowych. Wielu z nas zdążyło się do tego przyzwyczaić, starając się ignorować pojawiające się objawy. Czy jednak nie warto stawić czoła nadchodzącym corocznie okresom sprzyjającym ostrym infekcjom?

Czy ignorując symptomy infekcji, nie narażamy się na niebezpieczeństwo powikłań? Co trzeba zrobić, aby w prosty sposób pomóc sobie zwalczyć chorobę, kiedy już się pojawi? Czy można łatwo odróżnić proste przeziębienie od innych, specyficznych chorób, a szczególnie od grypy? 

Poznaj domowe sposoby leczenia grypy i przeziębienia

Na początek warto przypomnieć, czy jest w istocie najprostsza i najczęstsza forma infekcji dróg oddechowych, jakim jest przeziębienie. Tym mianem określamy zespół typowych objawów natury infekcyjnej, takich jak podwyższona temperatura ciała, kaszel, katar, bóle gardła, wywołanych przez wiele różnych typów wirusowych, mających powinowactwo górnych dróg oddechowych ( w ok. 50% przypadków - z grupy rhinowirusów). Charakterystyczną cechą przeziębienia jest stosunkowo łagodny początek i przebieg tej choroby.

Jeśli chodzi natomiast o grypę, jest to ściśle sprecyzowana jednostka chorobowa. Tak nazywamy ostrą chorobę wirusową górnych dróg oddechowych, zwykle o charakterze epidemicznym, wywołaną przez wirus grypy, występujących w trzech serotyptach (odmianach genetycznych):

1. Wirus grypy grupy A - odpowiada za rozległe epidemie (pandemie)
2. Wirusy grypy grupy B i C - wywołują epidemię na mniejszą skalę.

Cechą charakterystyczną wirusów grypy jest ich łatwość zmian struktury genetycznej. W wirusach grypy A co kilka, kilkanaście lat są to zmiany "duże", powodujące powstanie nowego, groźnego podtypu wirusa, który jest w stanie wywołać światową pandemię, gdyż szerzy się w organizmach ludzkich i zwierzęcych, nie mających wykształconej wcześniej odporności immunologicznej na ten typ wirusa. Jedną z najbardziej znanych i najgroźniejszych tego rodzaju pandemii jest znana pod nazwą grypy hiszpanki. W 1918 r. pociągnęła za sobą śmierć ok. 20 milionów ludzi. Labilność genetyczna wirusów grypy powoduje konieczność opracowywania co roku nowej szczepionki, odpowiadającej aktualnie zmutowanemu wirusowi.

Grypa przenosi się drogą kropelkową przez kontakt bezpośredni. Okres inkubacji tj. 1-3 dni poprzedzających pierwsze symptomy i 2-4 dni potem jest okres zakaźności wobec otoczenia.

Choroba manifestuje się zwykle klinicznie w postaci ostrego bólu głowy, bólów mięśniowo-stawowych, gorączki, poczuciem dużego osłabienia, po którym następuje zajęcie układu oddechowego z suchym kaszlem. Czasami mogą pojawić się objawy zapalenia żołądkowo- jelitowego z biegunką, wymiotami i z bólami brzucha.

W odróżnieniu grypy od chorób przeziębieniowych pomagają nam dane epidemiologiczne (kontakt z inną osobą zakażoną grypą, okres aktualnie panującej epidemii) oraz dane kliniczne. Należy dodać, że w praktyce klinicznej badania laboratoryjne są na razie mało rozpowszechnione w diagnostyce, jakkolwiek wchodzą na rynek testy paskowe, takie jak np. QuickVue, gdzie kolor paska po kontakcie ze śluzówką chorego wskazuje po 10 minutach na obecność lub nie wirusa grypy.

Uwaga: podobnie do grypy/przeziębienia może zaczynać się wiele innych chorób infekcyjnych i nie tylko np. wirusowe zapalenie wątroby WZW-B, stąd obecność nietypowych objawów lub nietypowego przebiegu choroby, np. w wypadku braku wyraźnego obniżenia się gorączki w 2-4 dniu trwania tej choroby, jak to ma miejsce w typowej grypie, powinien być sygnałem do zweryfikowania pierwotnego rozpoznania. Może bowiem odznacza albo jej powikłania (np. zapalenie płuc) lub inną chorobę. Dotyczy to zwłaszcza osób z upośledzona odpornością.

Możliwe powikłania grypy

Choroba może powodować różne komplikacje układu oddechowego (zapalenie płuc wirusowe lub wtórnie nakładające się zapalenie bakteryjne), układu sercowo-naczyniowego (zapalenie mięśnia serca), układu nerwowego (zapalenie mózgu pogrypowe) zwłaszcza u osób w podeszłym wieku i z przewlekłymi chorobami układu oddechowego. U osób młodych grypa jest zasadniczo chorobą o łagodny przebiegu i bez powikłań.

Postępowanie - jak się bronić przed grypą i infekcjami górnych dróg oddechowych

1. W okresie epidemii grypy unikanie przebywania w miejscach użyteczności publicznej, gdzie jest duży kontakt z innymi ludźmi. Potwierdzają to różne badania. W jednym z nich na przykład, na pokładzie samolotu, wiozącego 54 pasażerów, w tym jednego zarażonego grypą, oczekującego 3 godziny na odlot z powodu awarii, kliniczne objawy grypy pojawiły się potem u 72 % osób
2. Szczepienia przeciw grypie. Ich skuteczność szacowana jest na 70-90%
3. Utrzymywanie organizmu w dobrej kondycji fizycznej poprzez regularny ruch, ćwiczenia na świeżym powietrzu. Jeden z polskich znanych profesorów z dziedziny medycyny ujął to tak "ruch jest w stanie zastąpić niemal każdy lek, ale żaden lek nie zastąpi ruchu"
4. Zdrowe odżywianie. Może to brzmieć nieco banalnie, ale obserwacje i doświadczenie wskazują na istotny wpływ dostatecznego dostarczania organizmowi, zwłaszcza w okresie jesienno - zimowym,witamin (Wit. C!) i mikroelementów w regularnych, codziennych porcjach dań warzywno-owocowych i ziołach.

 "W służbie chorym"