Jak rehabilitować chorych na Parkinsona?

Nordic walking, taniec, a nawet jazda na rowerze mogą pomóc w utrzymaniu sprawności przy chorobie Parkinsona. W Łodzi odbyła się konferencja poświęcona rehabilitacji w chorobie, która dotyka ok. 90 tys. Polaków.

Kierownik kliniki i prezes Polskiego Towarzystwa Choroby Parkinsona i Innych Zaburzeń Ruchowych prof. Andrzej Bogucki powiedział PAP, że choroba Parkinsona ma złożony obraz kliniczny, jednak na pierwszy plan wysuwają się w niej zaburzenia ruchowe upośledzające funkcjonowanie pacjenta w życiu codziennym.

- Leczenie farmakologiczne i operacyjne w odniesieniu do niektórych zaburzeń ruchowych jest skuteczne w ograniczonym stopniu lub wręcz nieskuteczne. Dlatego rehabilitacja, uwzględniająca indywidualne potrzeby i aktualny stan zdrowia pacjenta, jest niezbędna na każdym etapie rozwoju choroby - podkreślił neurolog.

Zdaniem prof. Boguckiego, w chorobie Parkinsona występują objawy niespotykane w innych schorzeniach. Stwarzają one możliwości zastosowania metod rehabilitacji, które byłyby nieskuteczne w przypadku innych chorób. Jedną ze specyficznych metod rehabilitacji w chorobie Parkinsona jest tzw. cueing. Polega on na ułatwianiu pacjentowi wykonywania ruchów przy pomocy bodźców zewnętrznych - wzrokowych, słuchowych czy dotykowych.

Zastosowanie metody w praktyce można opisać na przykładzie chodu. Jak wyjaśnił prof. Bogucki, u chorego na Parkinsona może on być spowolniony, następuje skrócenie kroków i pojawia się objaw "zamrożenia chodu", np. pacjent nie może wykonać pierwszego lub drugiego kroku albo nie potrafi przejść przez drzwi. Taka osoba drepce w miejscu lub ma uczucie, że jej stopy "przyklejają się" do podłoża.

W takich sytuacjach wystarczy zastosowanie odpowiedniego bodźca, np. wygenerowanego przez specjalną laskę, która - po naciśnięciu przez pacjenta guzika w rękojeści - kreśli przed nim czerwoną laserową linię na podłodze - jej przekroczenie umożliwia mu rozpoczęcie chodu.

- Tego typu sprzęt rehabilitacyjny nie jest dostępny w Polsce. Ale pacjentowi z chorobą Parkinsona łatwiej jest chodzić, jeśli zacznie zwracać uwagę na linie płyt chodnikowych albo gdy słyszy w słuchawce rytmiczne dźwięki i stara się dostosować do nich swoje kroki - podkreślił prof. Bogucki.

Wśród form aktywności zalecanych pacjentom z chorobą Parkinsona można wymienić nordic walking. Dobrze udokumentowane wyniki badań potwierdzają, że marsz z kijkami przynosi poprawę sprawności chodu, która utrzymuje się dłużej niż trwa sam cykl ćwiczeń.

Według prof. Boguckiego, metodą rehabilitacji zalecaną chorym z parkinsonem jest także taniec, zwłaszcza tango, ponieważ narzucany przez muzykę rytm ułatwia wykonywanie ruchów. Często zdarza się, że pacjenci, którzy mają bardzo poważne problemy z chodzeniem, mogą bez problemów jeździć na rowerze.

W Polsce żyje ok. 90 tys. pacjentów z chorobą Parkinsona, którzy chorują przewlekle przez wiele lat i od momentu rozpoznania schorzenia do jego najbardziej zaawansowanego stadium wymagają rehabilitacji. Najczęściej prowadzona jest ona w ośrodkach rehabilitacji neurologicznej, jednak ich dostępność różni się w zależności od regionu i pakietu usług medycznych zakontraktowanych przez wojewódzkie oddziały NFZ.

- Jednym z powtarzających się postulatów organizacji pacjentów z parkinsonem jest zwiększenie dostępności rehabilitacji. Stowarzyszenia często zbierają pieniądze na zajęcia rehabilitacyjne dla swoich członków, więc trudno uznać, aby zapotrzebowanie na te procedury było zaspokojone - zaznaczył prof. Bogucki.

*W konferencji zorganizowanej przez Klinikę Chorób Układu Pozapiramidowego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi wzięło udział ok. 160 neurologów, specjalistów rehabilitacji i fizjoterapeutów.