Jezus-uchodźca nie jest wymysłem papieża Franciszka

Podczas Jubileuszu Młodych, który w ubiegłym tygodniu odbywał się w Rzymie, kard. Konrad Krajewski wyznał młodzieży, że nie podobały mu się niedawne antyuchodźcze manifestacje w Polsce i przypomniał, że także Jezus był uchodźcą, bo wraz ze swoimi rodzicami uchodził przed Herodem do Egiptu. No i oczywiście się zaczęło.

Media - te internetowe, jak i tradycyjne - rozgrzały się do czerwoności. Błyskawicznie pojawiło się mnóstwo osób, które postanowiły wykazać Papieskiemu Jałmużnikowi, że się myli. Postawiono np. argument, że Jezus nie był uchodźcą, bo Egipt był w tamtych czasach integralną częścią Cesarstwa Rzymskiego. Uznano także, że uznając Jezusa za uchodźcę kardynał manipuluje Pismem Świętym, a co gorsza ustawia się po jednej stronie politycznego sporu.

Temat nie jest nowy. Dyskusja o statusie uciekającej do Egiptu Świętej Rodziny towarzyszy nam właściwie od dekady. I właściwie za każdym razem stwierdzenie, że Maryja, Józef i Jezus byli uchodźcami wzbudza skraje emocje. "Także Jezus był uchodźcą i miał dramatyczne doświadczenia" - tak w 2019 r. w przedmowie do książki "Światła na drogach nadziei" pisał papież Franciszek. Przypominał, że Jezus doświadczył "dramatycznego" losu uchodźcy w dzieciństwie, gdy musiał uciekać do Egiptu, by "schronić się przed zabójczą furią Heroda". Obraz Jezusa-uchodźcy Franciszek przywoływał nie raz. Jego słowa nie spotkały się z aprobatą. Był przecież Franciszek "lewakiem"…

"Tułacza Rodzina Nazaretańska: Jezus, Maryja i Józef, uciekając przed gniewem bezbożnego króla i w drodze do Egiptu, i na wygnaniu w Egipcie stanowi pierwowzór, przykład i ostoję dla wszystkich emigrantów w każdym czasie i miejscu, dla cudzoziemców i wszelkiego rodzaju uchodźców, którzy w obawie przed prześladowaniem lub z powodu niedostatku muszą opuścić rodzinną ziemię, drogich rodziców i krewnych oraz serdecznych przyjaciół i podążać w obce strony".

W błędzie będziesz Drogi Czytelniku uznając, że przytoczyłem - na dodatek podkreślając niektóre słowa - kolejną wypowiedź papieża Franciszka. Nie. To słowa z napisanej ponad 60 lat przed Franciszkiem Konstytucji Apostolskiej "Exsul Familia" o duchowej opiece nad emigrantami, która wyszła spod ręki papieża Piusa XII (1 sierpnia minęła 73. rocznica promulgacji tego dokumentu). Zacytowane tu zdanie otwiera wspomnianą konstytucję.

Jezus-uchodźca nie jest zatem wymysłem papieża Franciszka, czy kardynała Krajewskiego. Biblijna historia ucieczki do Egiptu zawsze interpretowana była w kluczu uchodzenia przed prześladowaniami. Stąd też twierdzenie, że kard. Krajewski jest manipulatorem jest sporym nadużyciem.

Ale też można owo twierdzenie w pewnym sensie zrozumieć. Debata o kwestiach uchodźczych jest bardzo emocjonalna. Emocje te powiązane są z obawami o bezpieczeństwo. Do tego dochodzą także kwestie ekonomiczne, czyli tzw. migracji za chlebem. Wszystko to miesza się ze sobą. W emocjonalnej, politycznej batalii nikt nie dba o rozdział. Nikt nie ma czasu tego tłumaczyć, bo liczy się - niestety - doraźny efekt polityczny. Złe - jak się okazuje - jest także przypominanie Ewangelii. Mówienie o tym, że Jezus był uchodźcą, że wzywał do pomocy "najmniejszym". Niedługo zabronione zostanie przywoływanie opowieści o miłosiernym Samarytaninie, w której (można się oburzać) pobrzmiewa także wątek uchodźctwa.

Daliśmy się wszyscy zwariować i coraz mniej w nas krytycznego podejścia i namysłu nad rzeczywistością. Własnego - nie podszeptywanego - namysłu.