Aneta Rayzacher-Majewska: Prewencja wykorzystywania seksualnego wpisuje się w program lekcji religii

Zagadnienia prewencyjne wpisują się w treści programowe nauczania religii, które na każdym etapie obejmują wzmacnianie godności każdego człowieka i kształtowanie prawidłowych relacji międzyludzkich - mówi w rozmowie z KAI dr hab. Aneta Rayzacher-Majewska. Projekt "Bezpieczni" - to seria scenariuszy lekcji religii wraz z materiałami audiowizualnymi, których celem jest danie odpowiednich narzędzi tak nauczycielom religii jak i uczniom. To owoc współpracy Fundacji Świętego Józefa z Komisją Wychowania Katolickiego KEP.

Dawid Gospodarek: Dlaczego katecheza może być dobrą okazją do edukacji z prewencją wykorzystywania seksualnego?

Dr hab. Aneta Rayzacher-Majewska: Katecheza - w zasadzie lekcje religii, ponieważ szczególnie z myślą o nich powstawały materiały - może być dobrą okazją do takiej edukacji ze względu na stosunkowo duży zakres odbiorców. W ostatnim roku blisko 80% dzieci i młodzieży było zapisanych na lekcje religii. Trudno by było dotrzeć do tak szerokiego grona w ramach katechezy parafialnej, choć oczywiście opracowane konspekty mogą być wykorzystane także podczas takich zajęć.

Lekcja religii, na której katecheta podejmie proponowane zagadnienia, wpisuje się w wychowawczą misję szkoły, zaś sam prowadzący może w prowadzeniu zajęć skorzystać z pomocy szkolnych specjalistów - psychologa, pedagoga czy wychowawców klas. Taka współpraca może przyczynić się do lepszego odbioru treści przez dzieci i młodzież - jeśli kilka osób zgodnie będzie o czymś mówić, będzie to świadczyło o doniosłości treści. Poza tym zagadnienia prewencyjne wpisują się w treści programowe nauczania religii, które na każdym etapie obejmują wzmacnianie godności każdego człowieka i kształtowanie prawidłowych relacji międzyludzkich.

Kto przygotowywał projekt "Bezpieczni"?

- Projekt "Bezpieczni" jest owocem współpracy Fundacji Świętego Józefa z Komisją Wychowania Katolickiego KEP, która odpowiada za wychowanie dzieci i młodzieży. O przygotowanie materiałów zostałam poproszona jako konsultor tejże Komisji. Podjęciu zadania towarzyszyły pewne obawy, przede wszystkim ze względu na wagę treści, jednak eksperci z Fundacji zapewniali wsparcie w kwestiach merytorycznych, a jednocześnie autonomię w wyborze zespołu autorów i w sprawach katechetycznych. 20-letni staż pracy katechetycznej w przedszkolach i różnych typach szkół dodały mi odwagi w podjęciu decyzji. W swoim dorobku miałam także redagowanie podręczników do religii i innych materiałów dydaktycznych. Do współpracy zaprosiłam inną doświadczoną osobę - p. Aleksandrę Bałoniak, która przez wiele lat pracowała w czasopiśmie "Katecheta" i przygotowała szereg publikacji katechetycznych, współpracując z różnymi wydawnictwami. Projekt "Bezpieczni" to nie tylko scenariusze lekcji - towarzyszą im dostępne na stronie podcasty dla nauczycieli religii oraz inne materiały wykorzystania. Koordynacją całości zajął się ks. Karol Faj.

Dla uczniów w jakim wieku przygotowane są materiały?

- Materiały zostały opracowane na wszystkie etapu edukacyjne, czyli dla uczniów szkół podstawowych oraz ponadpodstawowych. Dla każdej klasy przygotowano dwie lekcje. Aby z propozycji mogli skorzystać zarówno nauczyciele religii w liceach, jak i w technikum i szkołach branżowych, we wstępie zamieszczono wskazania do wykorzystania scenariuszy w różnych typach szkół, z uwzględnieniem treści programowych i ilości lekcji.

Te materiały będą przydatne tylko na lekcje religii, czy inni pedagogowie też mogą z nich korzystać?

- Chociaż materiały zostały opracowane z myślą o uczniach uczęszczających na lekcje religii i koncepcja jest mocno zakorzeniona w programie tego przedmiotu, to scenariusze mogą być wykorzystane także przez innych nauczycieli czy specjalistów. Stanowią propozycję, do której należy podejść elastycznie i rozwinąć ją według własnego pomysłu, ale także można skorzystać z proponowanych rozwiązań metodycznych w ramach innych lekcji czy zajęć w całości lub w części. Szkolne zespoły wychowawcze, a w parafii - rady katechetyczne, mogą kreatywnie wykorzystać materiały w ramach rekolekcji, dni skupienia czy innych spotkań formacyjnych. 

Co zawierają scenariusze lekcji i przygotowane materiały?

- Scenariusz każdej lekcji zawiera treści konieczne do efektywnego przygotowania i przeprowadzenia zajęć, takie jak inspirowane programem nauczania religii cele katechetyczne - wymagania ogólne oraz treści, czyli wymagania szczegółowe, będące opisem oczekiwanych osiągnięć ucznia w zakresie wiedzy i umiejętności. Ze względu na wychowawczy charakter materiałów, w każdej lekcji zawarto również spodziewane efekty w zakresie postaw. Dla ułatwienia pracy katechetom wypisano metody pracy oraz środki dydaktyczne, które należy przygotować przed lekcją, przy czym część pomocy została zapewniona w scenariuszach bądź na stronie internetowej.

Dla uczniów klas 1-4 szkoły podstawowej zamieszczono także opowiadania, dzięki którym uczniowie łatwiej wczują się w przedstawiane sytuacje. Opowiadania mogą być odczytane przez nauczyciela bądź odtworzone, ponieważ na stronie internetowej znajdują się wersje audio. W niektórych scenariuszach dodano wskazówki dla nauczycieli lub propozycje lektur, dzięki którym będą lepiej przygotowani do podejmowanych tematów.

Cenną pomocą dla katechetów i wszystkich innych, którzy przeprowadzą zajęcia, są podcasty. Zawierają one wypowiedzi ekspertów na różne tematy powiązane z zagadnieniami poruszanymi na lekcjach. Warto podkreślić, że projekt "Bezpieczni" nie wymaga od katechetów rezygnacji z zaplanowanych w programie lekcji. Celowo zagadnienia prewencyjne wpisano w istniejący program nauki religii, poszerzając treści o wymiar prewencyjny.

Z materiałami dotyczącymi projektu "Bezpieczni" można się zapoznać na stronie www.katecheza.fsj.org.pl 

Źródło: KAI / pk