Franciszek: Ideologie spłaszczają wszystko do jednej idei

Podczas spotkania z uczestnikami Międzynarodowego Kongresu na temat Teologii papież Franciszek mówił o ideologiach. Zaznaczył, że „spłaszczają one wszystko do jednej idei, którą następnie powtarzają obsesyjnie i instrumentalnie, powierzchownie”

• Papież Franciszek zwrócił uwagę na niebezpieczeństwo ideologii, które upraszczają rzeczywistość i prowadzą do powierzchownych poglądów.
• Teologia powinna ukazywać Chrystusa i wynikać z przyjaźni z Nim, pomagając dostrzegać piękno i ból świata.
•  Papież zachęcał teologów do unikania uproszczeń, które prowadzą do polaryzacji, oraz podkreślił rolę współpracy teologii z innymi dziedzinami wiedzy.

Światło teologii

Papież Franciszek wskazał, że teologia jest jak „światło”; wykonuje „pracę ukrytą i pokorną”. Jej celem jest ukazanie światła Chrystusa i Jego Ewangelii. Z tego zestawienia wypływa istotna wskazówka w pracy teologów – trwanie w łasce i przyjaźni z Panem Jezusem, będącym „prawdziwym światłem, które przyszło na świat”.

Papież powiedział, że cała teologia rodzi się z przyjaźni z Chrystusem i miłości do Jego braci i sióstr, a także świata – dramatycznego i wspaniałego zarazem, w którym jest ból, ale i poruszające piękno.

Przemyśleć na nowo myśl

Papież życzył teologom, aby teologia pomogła na nowo przemyśleć myśl, ponieważ sposób, w jaki myślimy kształtuje także nasze uczucia, wolę i decyzje. Otwarte serce odpowiada szerokiemu myśleniu i wyobraźni; podczas gdy serce zamknięte nie jest w stanie tworzyć kreatywnie i z odwagą.

Franciszek wskazał, że aby „przemyśleć myślenie”, na początku potrzeba wyjść z uproszczeń. Bowiem rzeczywistość jest złożona, pojawiają się różnorodne wyzwania, historia jest naznaczona pięknem, a jednocześnie dotknięta złem. Wobec tego, kiedy nie można lub nie chce się wziąć pod uwagę dramatu złożoności, łatwo można wszystko uprościć.

- Uproszczenie chce jednak okaleczyć rzeczywistość, rodzi jałowe myśli, a myśli jednoznaczne generują polaryzacje i fragmentaryzacje - przestrzegał Franciszek. Jako przykład takiego działania wskazał na ideologię, będącą „uproszczeniem, które zabija: zabija rzeczywistość, zabija myśl, zabija wspólnotę. Ideologie spłaszczają wszystko do jednej idei, którą następnie powtarzają obsesyjnie i instrumentalnie, powierzchownie” - dodał.

W dążeniu do prawdy

Odpowiedzią na „uproszczenia” są interdyscyplinarność oraz transdyscyplinarność. Papież wskazał na potrzebę konfrontacji teologii z innymi dziedzinami wiedzy: filozofią, literaturą, sztuką, fizyką, naukami prawnymi, politycznymi i ekonomicznymi. Chociaż każda ma swoją specyfikę, to potrzebują siebie nawzajem.

Nawiązując do obchodzonej w tym roku 750. rocznicy śmierci dwóch wielkich teologów: św. Tomasza z Akwinu i św. Bonawentury, papież zaznaczył, że poprzez „przemyślenie myślenia” „teologia znów zabłyśnie tak, jak na to zasługuje, w Kościele i w kulturach, pomagając każdemu w poszukiwaniu prawdy”.

Źródło: KAI / tk