Jedna trzecia papieży wyniesiona na ołtarze

Beatyfikowany dzisiaj Paweł VI jest 90. Biskupem Rzymu, wyniesionym na ołtarze. Oznacza to, że prawie dokładnie jedna trzecia spośród 266 papieży (łącznie z obecnym) dostąpiła tej chwały. Zanim Kościół wypracował obowiązujące obecnie zasady ogłaszania błogosławionych i świętych, istniały pewne zwyczaje lokalne i tradycje, wedle których np. pierwszych ponad 50 biskupów Rzymu było niejako "automatycznie" uznawanych za świętych.

Świętymi są wszyscy kolejni papieże, począwszy od pierwszego - Piotra do Feliksa IV (526-30), z wyjątkiem Liberiusza (352-66) i Anastazego II (496-98), łącznie 52. Dodatkowo tradycja kościelna uznaje za męczenników wszystkich papieży, którzy zasiadali na Tronie Piotrowym do czasu wydania w 313 przez cesarza Konstantyna edyktu mediolańskiego, który kładł kres prześladowaniom chrześcijaństwa w Cesarstwie Rzymskim. Chociaż nie wszyscy biskupi Rzymu do tego czasu rzeczywiście zginęli za wiarę, to jednak uważa się ich za męczenników - w sumie 31 papieży, ostatnim był św. Euzebiusz (309), który kierował Kościołem zaledwie 4 miesiące i zmarł na wygnaniu na Sycylii.

Po tych pierwszych papieżach, świętych niejako "z urzędu", kolejnymi, wyniesionymi do chwały ołtarzy, byli św. Agapit (535-36) i jego bezpośredni następca - św. Sylweriusz (536-37). Później jednak odstępy między następnymi świętymi są już dłuższe. Do końca pierwszego tysiąclecia jeszcze 20 innych biskupów Rzymu dostąpiło tego zaszczytu, ostatnim był św. Hadrian III (884-85). Wśród świętych tego okresu znajdowały się tak wybitne jednostki, jak Grzegorz I Wielki (590-604), Marcin I (649-55) - papież-męczennik, uprowadzony z Rzymu na rozkaz cesarza wschodniego Konstansa, zamęczony w Chersonezie na Krymie i św. Mikołaj I Wielki (858-67).

W drugim tysiącleciu, gdy zaczęto wypracowywać coraz bardziej rygorystyczne i sztywne zasady ogłaszania świętości, a w XVII w. wprowadzono obowiązujące do dzisiaj dwa szczeble w tej procedurze: beatyfikację i kanonizację, liczba papieży wyniesionych na ołtarze znacznie zmalała. Pierwszym biskupem Rzymu, ogłoszonym świętym w II tysiącleciu, był Leon IX (1049-54), po nim Grzegorz VII (1073-85), ale na następnego, obdarzonego tym tytułem, trzeba było czekać do końca XIII w.: został nim Celestyn V (1294) - nawiasem mówiąc, pierwszy i do czasu pamiętnej decyzji Benedykta XVI z lutego 2013, jedyny papież, który ustąpił z urzędu. Do końca minionego tysiąclecia kanonizowano ponadto jeszcze dwóch papieży: Piusa V (1566-72) - wielkiego reformatora Kurii Rzymskiej i głównego realizatora Soboru Trydenckiego oraz Piusa X (1903-14) - apostoła Eucharystii i gorącego obrońcę czystości wiary.

W tym czasie było jeszcze kilku innych pontifeksów, uznanych za świętych, ale bez przeprowadzenia odpowiednich obrzędów formalnych, toteż dzisiaj uważa się ich za błogosławionych. Są to: Wiktor III (1086-87), Urban II (1088-99), Eugeniusz III (1145-53), Grzegorz X (1271-76), Innocenty V (1276), Benedykt XI (1303-04), Urban V (1362-70), Innocenty XI (1676-89).

W XX wieku świętym został ogłoszony Pius X (1903-14), a błogosławionymi: Pius IX (1846-78) i Jan XXIII (1958-63). Dwie ostatnie beatyfikacje były dziełem Jana Pawła II, który dokonał ich 3 września 2000, a następnie sam został wyniesiony na ołtarze, ale już w wieku XXI - 1 maja 2011. A 27 kwietnia 2014 Franciszek kanonizował w Rzymie Jana XXIII i Jana Pawła II.

Oto pełny wykaz świętych i błogosławionych papieży (daty panowania - według Annuario Pontificio 2014:

1. św. Piotr (37-64/67)

2. św. Linus (68-79)

3. św. Anaklet (Klet; 80-92)

4. św. Klemens I (92-99 lub 68-76)

5. św. Ewaryst (99 lub 96-108)

6. św. Aleksander I (108 lub 109-116 lub 119)

7. św. Sykstus I (117 lub 119-126 lub 128)

8. św. Telesfor (127 lub 128-137 lub 138)

9. św. Hygin (138-142 lub 149)

10. św. Pius I (/142 lub 146-157 lub 161)

11. św. Anicet (150 lub 157-153 lub 168)

12. św. Soter (162 lub 168-170 lub 177)

13. św. Eleuter (171 lub 177-185 lub 193)

14. św. Wiktor I (186 lub 189-197 lub 201)

15. św. Zefiryn (198-217 lub 218)

16. św. Kalikst I (218-22)

17. św. Urban I (222-30)

18. św. Poncjan (230-35)

19. św. Anter (235-36)

20. św. Fabian (236-50)

21. św. Korneliusz (251-53)

22. św. Lucjusz I (253-54)

23. św. Stefan I (254-57)

24. św. Sykstus II (257-58)

25. św. Dionizy (259-68)

26. św. Feliks I (269-74)

27. św. Eutychian (275-83)

28. św. Gajus (283-96)

29. św. Marcelin (296-304)

30. św. Marceli I (308-09/306-09)

31. św. Euzebiusz (309)

32. św. Milcjades (lub Melchiades; 311-14)

33. św. Sylwester I (314-35)

34. św. Marek (336)

35. św. Juliusz I (337-52)

36. św. Damazy I (366-84)

37. św. Syrycjusz I (384-99)

38. św. Anastazy I (399-401)

39. św. Innocenty I (401-17)

40. św. Zozym (417-18)

41. św. Bonifacy I (418-22)

42. św. Celestyn I (422-32)

43. św. Sykstus III (432-40)

44. św. Leon I Wielki (440-61)

45. św. Hilary (461-68)

46. św. Symplicjusz (468-83)

47. św. Feliks III (483-92)

48. św. Gelazy I (492-96)

49. św. Symmach (498-514)

50. św. Hormizdas (514-23)

51. św. Jan I (523-26)

52. św. Feliks IV (526-30)

53. św. Agapit (535-36)

54. św. Sylweriusz (536-37)

55. św. Grzegorz I Wielki (590-604)

56. św. Bonifacy III (608-15)

57. św. Deusdedit lub Adeodat I (615-18)

58. św. Marcin I Wielki (649-55)

59. św. Eugeniusz I (654-57)

60. św. Witalian (657-72)

61. św. Agaton (678-81)

62. św. Leon II (682-83)

63. św. Benedykt II (684-85)

64. św. Sergiusz I (687-701)

65. św. Grzegorz II (715-31)

66. św. Grzegorz III (731-41)

67. św. Zachariasz (741-52)

68. św. Paweł I (757-67)

69. św. Leon III (795-816)

70. św. Paschalis I (817-24)

71. św. Leon IV (847-55)

72. św. Mikołaj I Wielki (858-67)

73. św. Hadrian III (884-85)

74. św. Leon IX (1049-54)

75. św. Grzegorz VII (1073-85)

76. bł. Wiktor III (1086-87)

77. bł. Urban II (1088-99)

78. bł. Eugeniusz III (1145-53)

79. bł. Grzegorz X (1271-76)

80. bł. Innocenty V (1276)

81. św. Celestyn V (1294)

82. bł. Benedykt XI (1303-04)

83. bł. Urban V (1362-70)

84. św. Pius V (1566-72) - pierwszy papież, ogłoszony najpierw błogosławionym (1672), a następnie świętym (1712)

85. bł. Innocenty XI (1676-89)

86. bł. Pius IX (1846-78)

87. św. Pius X (1903-14)

88. św. Jan XXIII (1958-63)

89. św. Jan Paweł II (1978-2005)

90. bł. Paweł VI (1963-78)

Ponadto tytuł świętego nosi antypapież Hipolit (217-35), wybrany niezgodnie z zasadami wyboru papieży, wypędzony później z Rzymu wraz z legalnym papieżem św. Poncjanem na Sardynię; przed śmiercią pojednał się z Kościołem.