Kolumbia: beatyfikacja Marii Bereniki Duque, założycielki Zgromadzenia Małych Sióstr Zwiastowania

W sobotę 29 października w katedrze metropolitalnej pw. Niepokalanego Poczęcia Maryi w kolumbijski Medellín Kolumbii zostanie beatyfikowana Maria Berenika Duque Henckerty. Uroczystości będzie przewodniczył prefekt Dykasterii Spraw Kanonizacyjnych kard. Marcello Semeraro.

Nowa błogosławiona była ona założycielką Zgromadzenia Małych Sióstr Zwiastowania, zmarła w 1993 w wieku prawie 95 lat, przy czym ostatnich 14 lat spędziła przykuta do łóżka.

Kim była Maria Berenika Duque?

Urodziła się jak Ana Julia 14 sierpnia 1898 w mieście Salamina w departamencie Caldas w środkowej Kolumbii jako najstarsze z 19 dzieci Antonio José Duque Botero i Anny Berenice Heckner (pochodzenia niemieckiego). Cała rodzina była bardzo pobożna: jej brat Elías został księdzem a jej trzy siostry: María, Lucila i Tulia zakonnicami. W tej atmosferze ona sama wcześnie odkryła w sobie powołanie zakonne, co wywołało sprzeciw jej rodziców, którzy chcieli, aby ich najstarsza córka wyszła za mąż. Ona jednak miała inne plany i w listopadzie 1917 wstąpiła do klasztoru dominikanek od Ofiarowania Pańskiego w Bogocie, w którym 21 listopada 1919 złożyła śluby wieczyste, przyjmując imiona Maria Berenika (Berenice).

Odtąd ponad 30 lat pracowała jako wychowawczyni w kolegiach kościelnych w kilku miastach w zachodniej Kolumbii: w San Gil, Ubaté, Manizales i innych. Między innymi przyczyniła się do otwarcia szkoły dla najbiedniejszych dziewcząt i pochodzących z rodzin tzw. afrokolumbijskich, a więc murzyńskich i mulatów, których uczyła pisania i czytania oraz katechizmu. Ten okres w jej życiu naznaczony był szczególnym bólem i cierpieniem, gdyż w owym czasie kobiety „kolorowe” (niebiałe) nie mogły wstępować do zakonów z powodu bądź koloru skóry, bądź ubóstwa. Dość szybko przyszła błogosławiona zaczęła się odnosić do tej grupy osób jako do „wybranych przez Pana”, później – już po założeniu swego zgromadzenia – witała przybywające do niego kandydatki z tych środowisk słowami: „Jesteście ukrytym skarbem Boga”.

Ale chociaż pełniła swe obowiązki zakonnicy i wychowawczyni z wielkim oddaniem i zapałem twórczym, wśród dominikanek nie czuła się dobrze i chciała wstąpić do karmelitanek i żyć za klauzurą. Jednakże za radą swego spowiednika, częściowo też z powodu nie najlepszego zdrowia przez długi czas nie zmieniła zakonu, starając się jak najlepiej służyć Bogu i ludziom, przede wszystkim dziewczętom, ale też osobom z najuboższych i często niebezpiecznych dzielnic Medellin, w którym mieszkała na stałe od 1930 r. W jednym z baraków na przedmieściach miasta założyła „Szkołę Domową” dla najbiedniejszych, która stała się zalążkiem nowego zgromadzenia zakonnego.

Ostatecznie za zgodą przełożonej prowincjalnej swego zakonu i zezwoleniem metropolity Medellin abp. Joaquina García Beniteza 14 maja 1943 założyła podstawy Zgromadzenia Małych Sióstr Zwiastowania, które kanonicznie na prawie diecezjalnym zostało ustanowione 3 października 1950 a 25 marca 1958 – w uroczystość Zwiastowania Pańskiego – Pius XII zatwierdził je na szczeblu ogólnokościelnym. Zanim jednak do tego doszło, w połowie lat czterdziestych przełożona dominikanek wysłała ją do Francji, aby zapomniała o swej „Szkole Domowej”. Na szczęście na miejscu pozostały trzy współsiostry Marii Bereniki, które czuwały nad tworzeniem się nowego zgromadzenia.

W 1947 problemy ze zdrowiem zmusiły zakonnicę do powrotu do Kolumbii i tu mogła zająć się swym dziełem. 23 października 1953 przywdziała habit nowego zgromadzenia i złożyła w nim śluby wieczyste, obejmując jednocześnie urząd przełożonej generalnej. Podstawą jej duchowości były słowa Maryi, wypowiedziane w chwili Zwiastowania: „Oto ja służebnica Pańska”.

Swe stanowisko pełniła do 1967, po czym – mimo pogarszającego się stanu zdrowia – poświęciła się opiece nad chorymi. W okresie jej przełożeństwa nowa wspólnota zakonna otworzyła swe placówki także poza Kolumbią: w Ekwadorze i Peru, później wyszła poza Amerykę Łacińską, np. do Hiszpanii. Dziś małe siostry są obecne w 15 krajach, m.in. na Filipinach w Azji i Wybrzeżu Kości Słoniowej w Afryce. W 1965, przy poparciu ówczesnego nuncjusza apostolskiego w Kolumbii abp. Giuseppe Paupiniego (1907-92) założyła w Bogocie „Domus Dei”, w którym siostry zajmowały się dziećmi ulicy, młodymi więźniarkami i innymi potrzebującymi.

W latach siedemdziesiątych znacznie pogorszył się stan jej zdrowia, choć przez kilka lat mogła jeszcze prowadzić w miarę normalne życie w zgromadzeniu i na rzecz ubogich. Ale przez ostatnich 14 lat była już przykuta do łóżka, znosząc pogodnie ciężar swej choroby. Zmarła na kilka tygodni przed swymi 95. urodzinami 25 lipca 1993 w domu macierzystym zgromadzenia w Medellin.

Jej proces beatyfikacyjny rozpoczęto już 12 października 1998. Po stwierdzeniu cudownego uzdrowienia 17-letniego chłopca w 2004 za wstawiennictwem sługi Bożej Franciszek podpisał 12 lutego 2019 dekret o heroiczności jej cnót a 13 października 2021 – dekret uznający ów cud.

Źródło: KAI / tk