List Franciszka do abp. Víctora Manuela Fernándeza

W liście do nowego prefekta Dykasterii do spraw Nauki Wiary Ojciec Święty zaznacza, iż pierwszą jej misją pozostaje zawsze strzeżenie wiary, aby mogła być ona wyrażana w sposób, który służy ewangelizacji.

Do Jego Ekscelencji
Arcybiskupa Víctora Manuela Fernándeza
Watykan, 1 lipca 2023 r.

Drogi Bracie,
Jako nowy prefekt Dykasterii ds. Nauki Wiary powierzam Tobie zadanie, które uważam za bardzo cenne. Jego głównym celem jest strzeżenie nauczania wypływającego z wiary, aby „uzasadniać naszą nadzieję, lecz nie jako wróg, który krytykuje i potępia” [1].

Dykasteria, której będziesz przewodniczył, w innych czasach stosowała niemoralne metody. Były to czasy, w których zamiast promować wiedzę teologiczną, ścigano ewentualne błędy doktrynalne. Oczekuję od ciebie z pewnością czegoś zupełnie innego.

Pełniłeś funkcję dziekana Wydziału Teologicznego w Buenos Aires, przewodniczącego Argentyńskiego Towarzystwa Teologicznego i przewodniczącego Komisji Wiary i Kultury Episkopatu Argentyny, we wszystkich przypadkach zostałeś wybrany przez równych tobie, którzy w ten sposób docenili twój charyzmat teologiczny. Jako rektor Papieskiego Uniwersytetu Katolickiego w Argentynie zachęcałeś do zdrowej integracji wiedzy. Z drugiej strony byłeś proboszczem parafii św. Teresy od Dzieciątka Jezus i do tej pory arcybiskupem La Platy, i tam wiedziałeś, jak wprowadzić wiedzę teologiczną w dialog z życiem świętego Ludu Bożego.

Biorąc pod uwagę, że w sprawach dyscyplinarnych – zwłaszcza związanych z nadużyciami wobec małoletnich – została niedawno utworzona specjalna sekcja z bardzo kompetentnymi profesjonalistami, proszę Cię jako prefekta, abyś poświęcił swoje osobiste zaangażowanie bardziej bezpośrednio głównemu celowi Dykasterii, jakim jest „strzeżenie wiary” [2]. Aby nie ograniczać znaczenia tego zadania, należy dodać, że chodzi o „pogłębianie zrozumienia i przekazu wiary w służbie ewangelizacji, aby jej światło było kryterium zrozumienia sensu istnienia, zwłaszcza w obliczu pytań stawianych przez postęp nauk i rozwój społeczeństwa”[3]. Zagadnienia te, włączone w odnowione przepowiadania orędzia ewangelicznego, „stają się narzędziami ewangelizacji”[4], ponieważ pozwalają nam wejść w dialog „z aktualną sytuacją, która pod wieloma względami jest bezprecedensowa w dziejach ludzkości”[5].

Ponadto wiadomo, że Kościół „wzrasta w swoim interpretowaniu objawionego Słowa i w swoim zrozumieniu prawdy”[6], co nie oznacza narzucania jednego sposobu jej wyrażania. „Różne prądy myślowe filozoficzne, teologiczne i duszpasterskie, jeśli pozwalają się zharmonizować przez Ducha w szacunku i prawdzie, mogą przyczynić się do wzrastania Kościoła”[7]. Ten harmonijny wzrost zachowa doktrynę chrześcijańską skuteczniej, niż jakikolwiek mechanizm kontrolny.

To dobrze, iż Twoje zadanie wyraża, że Kościół „zachęca teologów z ich charyzmatem i wysiłkiem do podejmowania badań teologicznych”, o ile nie „zadowalają się teologią uprawianą przy biurku”[8], z „zimną i surową logiką, która dąży do panowania nad wszystkim”[9]. Zawsze będzie prawdą, że rzeczywistość przewyższa ideę. Dlatego też trzeba, aby teologia była uważna na podstawowe kryterium: uznać, za „nieadekwatną jakąkolwiek koncepcję teologiczną, która ostatecznie kwestionuje wszechmoc Boga, a w szczególności Jego miłosierdzie”[10]. Potrzebujemy mentalności, która w przekonujący sposób przedstawi Boga miłującego, przebaczającego, zbawiającego, wyzwalającego, promującego ludzi i wzywającego ich do braterskiej służby.

Dzieje się tak, jeśli „przepowiadanie koncentruje się na tym, co istotne, na tym, co jest piękniejsze, większe, bardziej pociągające i jednocześnie najbardziej potrzebne” [11]. Wszyscy dobrze wiecie, że istnieje harmonijny porządek między prawdami naszego orędzia, a największe niebezpieczeństwo pojawia się wtedy, gdy kwestie drugorzędne przysłaniają te centralne.

W perspektywie tego bogactwa Twoje zadanie oznacza również szczególną troskę o weryfikację czy dokumenty waszej dykasterii i innych mają odpowiednie wsparcie teologiczne, są spójne z bogatą substancją odwiecznego nauczania Kościoła, a jednocześnie uwzględniają najnowsze Magisterium.

Niech Najświętsza Dziewica chroni Ciebie i strzeże w tej nowej misji. Proszę o nieustanną modlitwę.
Z braterskimi uczuciami,
FRANCISZEK

__________________
[1] Adhortacja apostolska Evangelii gaudium (24 listopada 2013), 271.
[2] Motu proprio Fidem servare (11 lutego 2022), Wprowadzenie.
[3] Tamże, 2.
[4] Adhortacja apostolska Evangelii gaudium (24 listopada 2013), 132.
[5] Encyklika Laudato si' (24 maja 2015), 17.
[6] Adhortacja apostolska Evangelii gaudium (24 listopada 2013), 40.
[7] Tamże.
[8] Adhortacja apostolska Evangelii gaudium (24 listopada 2013), 133.
[9] Adhortacja apostolska Gaudete et exsultate (19 marca 2018), 39.
[10] Międzynarodowa Komisja Teologiczna, Nadzieja zbawienia dla dzieci, które umierają bez chrztu (19 kwietnia 2007), 2.
[11] Adhortacja apostolska Evangelii gaudium (24 listopada 2013), 35.