O. Maciej Zięba OP: Jan Paweł II nie chciał rzeczowych, materialnych pomników

"Chciał te pomniki w duchu, w sercach, więc skoncentrujmy uwagę na czynieniu dobra właśnie – na stypendiach dla młodych, zdolnych, na pomocy osobom samotnym, starszym. Pielgrzymki są ważne, koncerty są ważne, konferencje są ważne, sam w tym uczestniczę, ale to jest powłoczka" - mówił w wywiadzie z Pauliną Guzik o. Maciej Zięba, dominikanin.

Publikujemy tekst rozmowy:

Paulina Guzik: Ojcze, nie mogę nie zacząć od pytania: jak zdrowie?

Ojciec Maciej Zięba OP: Coraz lepiej, walczymy – Jan Paweł II oręduje więc wierzę, że będzie coraz lepiej.

Czuł Ojciec podczas choroby że Jan Paweł II czuwa i wspiera?

Był taki moment krytyczny kiedy wszyscy już się spodziewali, że raczej będę po stronie wieczności, wszyscy już szturmowali św. Jana Pawła II - i w Dniu Papieskim dokładnie nastąpiło przesilenie – serce, płuca zaczęły pracować, a więc jest lepiej.

Na 100-lecie urodzin Jana Pawła II zainicjował Ojciec akcję "Dar na Stulecie". Na czym polega ta akcja?

Starałem się ją skonstruować w duchu Jana Pawła zapraszając szeroko różne grupy i różne podmioty. Jan Paweł II uczył mnie, że każde dobro jest ważne – podchodził tak do wszystkich – od osób starszych, chorych, gdzieś z marginesu – od starej Indianki w Andach po małe dzieci w Afryce. Zgodnie z tym zaś, że każde dobro się liczy chcieliśmy "zszyć" różne inicjatywy – czasem jest to ważna konferencja międzynarodowa a czasami jest to osoba w więzieniu albo w izdebce - chora, starsza, samotna, która dokłada tę swoją cegiełkę i to jest tak samo cenne jak te wielkie rzeczy, jeśli jest to złożone razem.

 Każdy z nas może zgłosić swoją inicjatywę, między innymi modlitewną albo inicjatywy szkół, artystów czy sportowców na stronie Darna100.pl – jak duża jest już mapa?

Całkiem spora jest już mapa inicjatyw – rozrasta się już nawet na świecie. Pomysły są najróżniejsze – chłopiec ze Szczecina wymyślił że ułoży 100 bratków na rabaciku przed szkołą – inwencja jest ogromna. Niebo jest limitem albo właściwie nawet ono nie jest ograniczeniem.

Czy trudniej jest teraz, 15 lat po śmierci Papieża, zachęcić Polaków do takich uczynków?

Myślę że trudniej, choćby dlatego że młoda generacja już nie pamięta albo pamięta bardzo schorowanego, słabego Jana Pawła II. Natomiast dla mojej generacji to był wielki przywódca Kościoła, światowy lider, o którym do dziś choćby środowiska żydowskie mówią, że Jan Paweł II był darem nie tylko dla katolików ale dla całej ludzkości i taki człowiek zdarza się raz na tysiąc lat. No więc ci starsi pamiętają – młodsi nie – ale to nauczanie papieskie jest bardzo aktualne, zwłaszcza dla młodych. W tym okresie zamętu, niepewności, pogubienia, w bardzo spokojny, mądry sposób, szanując wolność ludzką, ukazuje kierunki. Ja powtarzam, że to jest odkrywkowa kopalnia złota ale trochę nam zarosła.

Co do Ojca najczęściej wraca z nauczania papieskiego?

Dużo mocniej niż 30 lat temu czytam sprawy rodziny. Myślę, że to będzie fundamentalne – świadectwo biskupów i księży nie jest już tak nośne jak kiedyś. Natomiast świadectwo młodych małżeństw, które pokazują że można się kochać, mieć dzieci i być sobie wiernymi, iść przez życie z radością, że małżeństwo to jest wielka i piękna rzecz – myślę, że to właśnie będzie bardzo pociągało świat, który wierności nie zna, który jest zindywidualizowany, który pragnąłby takich rzeczy, ale myśli że to jest niemożliwe. A ci młodzi czy starsi chrześcijanie, którzy pokazują że to jest możliwe to jest esencja dzisiaj świadectwa i rdzeń nauczania Jana Pawła II.

W "Centesimus Annus" jest taki cytat że człowiek w rodzinie uczy się kochać i być kochanym i co to znaczy być osobą. Nigdzie indziej się dzisiaj człowiek nie nauczy tych pierwszych pozawerbalnych momentów, kiedy rodzice patrzą z miłością, przytulą z miłością – dziecko jeszcze nic nie rozumie, ale chłonie. To nauczanie o rodzinie, o pięknie ale i o trudzie życia rodzinnego było widoczne u Wojtyły od samego początku – już kiedy był młodym biskupem, młodym księdzem, zawsze ten temat był dla niego niesłychanie ważny. Ale też to jak budować życie społeczne - na dialogu, nie na agresji, ale na solidarności. Solidarność zawsze musi iść przed walką, solidarność czasem wyzwala walkę ale walkę o coś – myślę że w dzisiejszym świecie i dzisiejszej Polsce to jest ważne przesłanie.

Czy tego by sobie Ojciec Święty życzył na to stulecie?

Myślę, że tak, bo uczył nas mądrego patriotyzmu, głębokiego bardzo, żeby ta Polska w solidarności ze wszystkimi i wokół dobra wspólnego potrafiła się skrzyknąć – to budował przez kilkadziesiąt lat i to wychodziło. Po jego śmierci zaczęło trzeszczeć ale warto by było sobie to przypomnieć.

Jak dobrze każdy z nas może przeżyć ten rok Jana Pawła II?

Jan Paweł II nie chciał rzeczowych, materialnych pomników – chciał te pomniki w duchu, w sercach, więc skoncentrujmy uwagę na czynieniu dobra właśnie – na stypendiach dla młodych, zdolnych, na pomocy osobom samotnym, starszym. Pielgrzymki są ważne, koncerty są ważne, konferencje są ważne, sam w tym uczestniczę, ale to jest powłoczka, a istotą jest konkretne czynienie dobra drugiemu człowiekowi i dobrze, gdybyśmy to czynili razem, nie w pojedynkę, ale jako wspólnota Kościoła, wspólnota w której zrodził się Jan Paweł II, której tyle lat służył i której tyle dobrego przekazał.

Jak w roku Jana Pawła II dotrzeć „z nim” do młodzieży?

Jeszcze mój wielki współbrat i przyjaciel Jasiu Góra mówił mi: "Maciek, musimy zmienić mówienie o Janie Pawle żeby trafić do nich, bo oni już są inni". Zacząłem mówić przede wszystkim o tym, czego nauczył mnie Jan Paweł II, nie o wielkich jego ideach bo one często budzą za dużo dystansu w ogromie respektu i szacunku. Ale Pan Bóg dał mi te kilkanaście lat w pobliżu Jana Pawła II więc mówię o tym czego ja się nauczyłem osobiście – jak się mówi o tym z pasją i widząc problemy młodych ludzi – to ciągle to dobro się sieje i mnoży. Najpierw trzeba związać młodzież emocjonalnie. Jak się uczy, parafrazując Witolda Gombrowicza „Jan Paweł II wielkim Polakiem był” to budzi podejście takie, że Jan Paweł jest jak Kościuszko, Jagiełło czy Kopernik – wielki, ale zupełnie odległy. Dlatego tak ważne jest budowanie więzi, która w Kościele przez obcowanie świętych jest szczególnie istotna – osobistej więzi z Janem Pawłem II, bo ja się wtedy czuję zaangażowany. Więzi z Janem Pawłem, którego nauczanie jest ciągle żywe i ciągle bezcenne.

Czy któreś spotkanie szczególnie utkwiło Ojcu w pamięci?

Każde było wyjątkowe. Jestem z wykształcenia fizykiem i lubię bardzo racjonalnie tłumaczyć sobie rzeczywistość a z nim czuło się tę szczególną łączność z tą drugą, boską częścią rzeczywistości. Nie mówiłem o nim za życia "święty" ale zawsze mówiłem "mistyk" – człowiek pogodny, który zawsze lubił się śmiać. Bardzo racjonalnie omawialiśmy świat, różne przestrzenie, różne problemy, ale zawsze czuło się że on ma jakąś specjalną więź z Bogiem – to było jakieś niepojęte i to dawało mu jasność działania, moc działania, konsekwencję, które musimy dzisiaj podjąć. Gdyż nam brakuje często odwagi. On mówi - nie bójcie się – otwórzcie drzwi Chrystusowi! My tymczasem dzisiaj boimy się, że nas zaatakuje neoliberalizm, naomarksizm, genderyzm. On miał odwagę płynącą z połączenia prawdy i miłości. Miłość nie zna lęku, kocham Pana Boga i ludzi więc nie boję się wyjść. A w razie gdy są słabości i ciemności – wyznajemy prawdę, robimy rachunek sumienia aż do bólu, i prawda daje nam siłę aby wyjść, dodaje tej spokojnej mądrej odwagi. Tego wyjścia z dobrą nowiną bardzo nam dzisiaj potrzeba.