Od 13 lipca prawny obowiązek zgłaszania przestępstw seksualnych wobec dzieci

Nowelizacja kodeksu karnego wprowadza prawny obowiązek zgłaszania do organów ścigania przypadków wykorzystania seksualnego małoletnich. Do tej pory osoby prywatne i instytucje niepaństwowe miały jedynie tzw. obowiązek społeczny - wyjaśnia o. Adam Żak SJ, dyrektor Centrum Ochrony Dziecka.

Ustawa wejdzie w życie 13 lipca br. W konsekwencji, tę zmianę polskiego prawa karnego będą musiały uwzględnić Wytyczne Konferencji Episkopatu Polski. Najprawdopodobniej zostaną znowelizowane na jednym z najbliższych zebrań plenarnych.

Podczas niedawnego szkolenia w Warszawie delegaci biskupów i wyższych przełożonych zakonnych ds. ochrony dzieci i młodzieży m.in. zapoznali się ze zmianami polskiego prawa, jakie będą obowiązywały po wejściu w życie ustawy z 23 marca 2017 r.

Podpisana 11 kwietnia 2017 r. przez prezydenta Andrzeja Dudę Ustawa z dnia 23 marca 2017 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz ustawy - Kodeks postępowania karnego została ogłoszona 12 kwietnia (Dz.U. 2017 poz. 773). Wchodzi w życie po 3 miesiącach od jej ogłoszenia - 13 lipca 2017 r.

Ustawa dotyczy podwyższenia poziomu ochrony małoletnich, ze szczególnym uwzględnieniem małoletnich poniżej lat 15, a także osób nieporadnych ze względu na swój stan psychiczny lub fizyczny; przewiduje zaostrzenie odpowiedzialności sprawców przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu, przeciwko wolności, przeciwko rodzinie i opiece oraz inne zmiany, które zwiększają karnoprawną ochronę ofiar przestępstw.

- Celem tej nowelizacji kodeksu karnego było zwiększenie ochrony dzieci przed krzywdzeniem - podkreśliła Justyna Podlewska, koordynator działu prawnego Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę.

Nowelizacja wprowadza m.in. zaostrzenie kar: ciężki uszczerbek na zdrowiu w wyniku przestępstwa będzie uznawany odtąd za zbrodnię, czyli najcięższe przestępstwo, za które grozi kara nie mniej niż 3 lata pozbawienia wolności. Zaostrzono też kary za uprowadzenie i porzucenie - z 3 do 5 lat pozbawienia wolności. W przypadku przestępstwa znęcania się wyodrębniono osobną kategorię: znęcanie się nad osobą nieporadną ze względu na wiek lub stan zdrowia, za które grozi kara więzienia do lat 10.

Nowością jest też prawny obowiązek zawiadomienia o przestępstwie organów ścigania. Do dotychczasowego katalogu przestępstw, o których należało niezwłocznie powiadamiać policję lub prokuraturę dodano cztery: ciężki uszczerbek na zdrowiu, zgwałcenie, wykorzystanie bezradności lub niepoczytalności oraz wykorzystanie seksualne małoletniego.

- Jeśli wiemy lub podejrzewamy, że taka sytuacja miała miejsce, to mamy obowiązek powiadomienia organów ścigania, inaczej grozi nam postępowanie karne - wyjaśniła Podlewska. Po nowelizacji kodeksu karnego do art. 240 została dodana sankcja: "kto nie zawiadamia niezwłocznie organu powołanego do ścigania przestępstw, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3".

Po 13 lipca nie będzie dowolności, obowiązek zgłoszenia podejrzenia o popełnieniu przestępstwa (z katalogu w art. 304 k.k.) ma każda osoba. Jedyny wyjątek: obowiązek ten nie obejmuje duchownego, który dowiedział się o przestępstwie podczas spowiedzi (art. 178 pkt 2 k.p.k.).