Skąd tradycja śpiewania kolęd aż do 2 lutego?

Skąd tradycja śpiewania kolęd aż do 2 lutego?
Kolędy w Polsce śpiewane są do 2 lutego dzięki długoletniej tradycji i zgodzie Kościoła na lokalne zwyczaje. Fot. Depositphotos
Archidiecezja Krakowska / jh

Kolędy są nieodłącznym elementem polskich Świąt Bożego Narodzenia. Chociaż okres liturgiczny Bożego Narodzenia kończy się wraz ze Świętem Chrztu Pańskiego, w Polsce zwyczaj śpiewania kolęd trwa aż do 2 lutego – do święta Ofiarowania Pańskiego. Dlaczego w Polsce śpiewamy kolędy tak długo? Oto odpowiedź.

  • Kolędy w Polsce śpiewane są do 2 lutego dzięki długoletniej tradycji i zgodzie Kościoła na lokalne zwyczaje.
  • Śpiewanie kolęd po Święcie Chrztu Pańskiego jest dostosowane do treści – unika się zwrotek opisujących narodziny Jezusa.
  • Zwyczaj ten podkreśla radość z przyjścia Zbawiciela oraz Jego opiekę nad ludźmi.

Historia kolęd i ich rozwój

Słowo „kolęda” pochodzi z łacińskiego calendae, oznaczającego pierwszy dzień miesiąca. Początkowo kolędy były świeckimi, radosnymi pieśniami śpiewanymi na powitanie Nowego Roku. Z czasem, wraz z rozwojem chrześcijaństwa, nabrały charakteru religijnego, nawiązując do Ewangelii i historii Bożego Narodzenia.

Pierwsze kolędy śpiewane były po łacinie, głównie w kościołach. W miarę upływu czasu powstały również pastorałki – pieśni o tematyce bardziej ludowej, przeznaczone do śpiewania w domach.

Różnica między kolędami a pastorałkami

Pierwszy podział na kolędy i pastorałki w Polsce wprowadził ks. Michał Januszewski w XIX wieku. Według niego:

DEON.PL POLECA


  • Kolędy – to pieśni religijne wykonywane w kościołach, często nawiązujące do tradycji narodowej, jak np. „Bóg się rodzi”, której melodia oparta jest na rytmie poloneza.
  • Pastorałki – to pieśni ludowe, związane z Bożym Narodzeniem, ale przeznaczone głównie do śpiewania w domach. Ich teksty często opisują historie pasterzy, zwierząt czy darów.

Dlaczego w Polsce kolędy śpiewa się do 2 lutego?

Oficjalnie okres Bożego Narodzenia w liturgii trwa od Pasterki do Święta Chrztu Pańskiego, które przypada w pierwszą niedzielę po uroczystości Objawienia Pańskiego (Trzech Króli). Jednak w Polsce kolędy śpiewane są aż do święta Ofiarowania Pańskiego (Matki Bożej Gromnicznej) 2 lutego.

Przyczyny tego zwyczaju są kulturowe i lokalne:

  1. Zgoda Kościoła na lokalne tradycje – Jak tłumaczy muzykolog dr Wojciech M. Marchwica, Kościół w Polsce szanuje lokalne zwyczaje, jeśli są one zgodne z nauką Kościoła. Śpiewanie kolęd aż do 2 lutego jest jednym z takich przykładów.
  2. Symbolika święta Ofiarowania Pańskiego – To uroczystość, w której podkreśla się obecność Chrystusa w świątyni. Kolędy śpiewane w tym czasie wyrażają radość z Jego przyjścia.

Kolędy po Święcie Chrztu Pańskiego

Po zakończeniu okresu Bożego Narodzenia w kościołach często śpiewa się jedynie wybrane zwrotki kolęd. Organista zwykle ogranicza się do tych fragmentów, które nawiązują do błogosławieństwa lub opieki Jezusa nad ludźmi, pomijając zwrotki opisujące samą noc Narodzenia.

Źródło: Archidiecezja Krakowska / jh

 

Tworzymy DEON.pl dla Ciebie
Tu możesz nas wesprzeć.
Opracowanie Katarzyna Pytlarz

Cudowne Dzieciątko Koletańskie - Opiekun na bezdrożach naszego życia

Dzieciątko Jezus z kościoła świętego Józefa w Krakowie od wieków wstawia się za ufającymi w Jego pomoc wiernymi. Choć tak małe, nikogo nie pozostawia bez opieki....

Tematy w artykule

Skomentuj artykuł

Skąd tradycja śpiewania kolęd aż do 2 lutego?
Wystąpił problem podczas pobierania komentarzy.
Nikt jeszcze nie skomentował tego wpisu.