Sojusz tronu i ołtarza, to pułapka. Profesor Stempin o wierze, która gubi swój sens
Czy Kościół, który znamy, stoi u progu największego pęknięcia od wieków? Choć za murami Watykanu kobiety coraz częściej zasiadają na wysokich urzędach, marzenia o ich święceniach rozbijają się o mur lęku przed schizmą. W rozmowie z Onet.pl prof. Arkadiusz Stempin rzuca światło na napięcia między polityką a Ewangelią, pokazuje rozdźwięk miedzy Ewangelią a instytucją.
Prof. Arkadiusz Stempin, historyk, politolog i ceniony watykanista, w swoim ostatnim wywiadzie nie ucieka od tematów trudnych, dotykając ran, które bolą współczesnych wierzących. Od historycznych pomyłek w dacie narodzin Chrystusa, po polityczne uwikłania hierarchów – to obraz Kościoła szukającego swojej tożsamości w czasach wielkiego przełomu.
DEON.PL POLECA
Kobiety w Watykanie – szklany sufit czy mur nie do przebicia?
Jednym z najbardziej emocjonujących wątków rozmowy jest rola kobiet w strukturach kościelnych. Choć prof. Stempin zauważa, że za pontyfikatu Franciszka doszło do istotnych zmian – takich jak mianowanie kobiet na szefowe administracji czy wiceszefowe Sekretariatu Stanu – to jednocześnie twierdzi, że „Franciszek doszedł do ściany”.
Wizja kobiet przyjmujących święcenia, choćby diakonatu, wydaje się dziś bardziej odległa niż kiedykolwiek. Według watykanisty, za obecnego pontyfikatu Leona XIV nie doczekamy się nawet najniższego stopnia święceń dla kobiet. Powód jest dramatyczny: „Gdyby Watykan wyraził zgodę na święcenia kobiet, to doszłoby do tego, czego Kościół się boi najbardziej, a mianowicie do schizmy”. Widmo formalnego rozdziału, podobnego do tego z czasów Lutra, paraliżuje jakiekolwiek próby rewolucji w tym zakresie.
Sojusz z władzą to aberracja
Profesor Stempin z bólem punktuje zjawisko „sojuszu tronu i ołtarza”, który w Polsce przybiera szczególnie niepokojące formy. Jego zdaniem, „prawdziwy chrześcijanin nie aprobuje różańca na granicach”, a inkwizycyjny, fundamentalny katolicyzm nie ma nic wspólnego z ideą chrześcijaństwa. Badacz podkreśla, że Jezus Chrystus wykluczał amorfizm, czyli mieszanie porządku politycznego z religijnym. Tymczasem w polskiej rzeczywistości hierarchia kościelna często anektuje sojusz z władzą, co prowadzi do aberracji. Jako przykład podaje sytuacje, w których Episkopat zasłaniał się statusem dyplomatycznym, by nie przekazywać akt dotyczących pedofilii. To gorzka diagnoza dla każdego, kto wierzy w Kościół jako instytucję czysto moralną.
Tajemnica daty i samotność papieża
W rozmowie nie zabrakło też wątków historycznych, które mogą zaskoczyć wielu wiernych. Okazuje się, że Chrystus prawdopodobnie urodził się sześć lat później, niż przyjmujemy, co wynika z błędu rachunkowego mnicha Dionizego Małego z VI wieku. Sama data 25 grudnia to efekt akulturacji – przejęcia pogańskich świąt, takich jak Saturnalia czy Narodziny Niepokonanego Słońca, by przyciągnąć wiernych w Imperium Rzymskim.
Najbardziej bolesny wydaje się jednak wątek dyplomacji watykańskiej wobec wojny. Watykan, stojąc w rozkroku między porządkiem moralnym a politycznym, często „nabiera wody w usta” – uważa profesor. Przypomina postawę Piusa XII wobec Holokaustu, zauważając, że dziś świat oczekuje od papieża jasnego nazwania zła złem, podczas gdy dyplomacja nakazuje mu zachowanie roli mediatora.
Powrót do wnętrza
Mimo wielu krytycznych uwag, prof. Stempin kończy rozmowę osobistym akcentem. Dla niego Święta Bożego Narodzenia, to nie tylko ceremonia dzielenia się opłatkiem, która w podzielonych domach bywa pustym gestem, ale przede wszystkim retrospekcja i introspekcja – wejście w głąb siebie. To zachęta dla nas wszystkich, by w zgiełku sporów o kształt instytucji, nie zgubić tego, co w wierze najważniejsze: sumienia i autentycznego spotkania z drugim człowiekiem.
Onet/łs
Jak przeżywać wolność, by była darem, a nie ciężarem?
Na czym polega prawdziwe spotkanie?
Jak prowadzić rozmowę, by nie zamieniła się w wymianę monologów?
W kilkunastu niepublikowanych dotąd w żadnej książce wywiadach ks. Józef Tischner...
Skomentuj artykuł