W niedzielę 20 października doroczne badanie praktyk religijnych

Zgodnie z uchwałą Konferencji Episkopatu Polski, we wszystkich parafiach w Polsce powinno odbyć się doroczne badanie niedzielnych praktyk religijnych (dominicantes i communicantes). W tym roku badanie zostanie przeprowadzone w niedzielę 20 października.

Badanie wiernych jest coroczną akcją o charakterze statystycznym, organizowaną zazwyczaj jesienią. Głównym celem liczenia wiernych w ponad 10,5 tys. polskich parafii jest sprawdzenie, ile osób przychodzi na Msze św., ile z nich stanowią mężczyźni, ile kobiety, a ilu wiernych przystępuje do Komunii świętej.

Dane posłużą do uaktualnienia statystyk w Kościele katolickim w Polsce. W ten sposób powstaje tzw. "mapa religijności" - cenny materiał dla samego Kościoła oraz dla socjologów i statystyków.

Badania odbywają się zgodnie z uchwałą Konferencji Episkopatu Polski. Każdego roku Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego kieruje do parafii poprzez kurie diecezjalne kwestionariusz, w którym prosi proboszczów o przeprowadzenie w określoną niedzielę zliczania wiernych obecnych i przystępujących do Komunii świętej na każdej Mszy, a także we wszystkich – o ile jest ich więcej niż jedna – świątyniach należących do parafii.

"Naiwnością jest sądzić, że zatrzymaliśmy trend odchodzenia wiernych od praktyk religijnych"

Wiara i społeczeństwo

Wypełnione formularze najpierw trafiają z parafii do miejscowej kurii biskupiej, a następnie są zbiorczo przesyłane do ISKK. – Wybieramy zawsze tzw. przeciętną niedzielę, która nie przypada w jakieś szczególne święto lub uroczystość, co z kolei bardziej niż zwykle zmotywowałoby ludzi do uczestniczenia we Mszy św. – tłumaczył w ubiegłych latach ks. dr Wojciech Sadłoń, dyrektor ISKK.

Podczas badania zakłada się, że proboszczowie podają prawidłową liczbę mieszkańców, którzy realnie zamieszkują teren parafii. Chodzi o to, by uniknąć niejasności związanych m.in. z odpływem wiernych, którzy wyemigrowali za granicę i tylko sporadycznie utrzymują kontakt z rodzinną miejscowością, a faktycznie współuczestniczą (lub nie) w praktykach religijnych w innej miejscowości.

Ponadto w tym roku badanie dotyczyć będzie także zabytków nieruchomych znajdujących się w danej parafii oraz działających w niej grup duszpasterskich.

Badanie przeprowadza Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego, pierwszy w Polsce ośrodek badań nad religijnością oraz duszpasterstwem. Został założony w 1972 r. przez Stowarzyszenie Apostolstwa Katolickiego (Księża Pallotyni). Współpracuje z Konferencją Episkopatu Polski oraz Głównym Urzędem Statystycznym.

Według ostatnich danych, w 2017 r. w niedzielnej Eucharystii uczestniczyło 38,3% zobowiązanych katolików (dominicantes), natomiast do Komunii Świętej przystępowało średnio 17% (communicantes). W 2016 r. dane te wynosiły odpowiednio 36,7% i 16%.

Najwyższy wskaźnik dominicantes odnotowano w diecezji tarnowskiej (71,7%), a najniższy w diecezji szczecińsko-kamieńskiej i łódzkiej (24,6%). Z kolei wskaźnik communicantes był najwyższy w diecezji tarnowskiej (27,6%), najniższy natomiast w diecezji sosnowieckiej i szczecińsko-kamieńskiej (11,2%).