Watykan: Sztuczna inteligencja – szansa, ale i ryzyko dla ludzkości

Sztuczna inteligencja (AI) to narzędzie o ogromnym potencjale, które może przynieść wiele korzyści, ale niesie także ryzyko dla człowieka – wynika z dokumentu „Antiqua et Nova”, opublikowanego przez watykańskie dykasterie Nauki Wiary oraz Kultury i Edukacji. W dokumencie zaaprobowanym przez papieża Franciszka omówiono wyzwania i szanse związane z AI, apelując o etyczne podejście do jej rozwoju.

AI jako narzędzie, nie substytut człowieka

W dokumencie podkreślono, że sztuczna inteligencja powinna być postrzegana jedynie jako narzędzie wspierające ludzką inteligencję. Papież Franciszek zwrócił uwagę, że AI nie zastąpi relacji międzyludzkich, a jej stosowanie musi opierać się na poszanowaniu godności człowieka. Termin „inteligencja” w odniesieniu do AI uznano za mylący, ponieważ AI jest jedynie wytworem ludzkiego umysłu, a nie jego substytutem.

Ryzyko marginalizacji i kontroli

1. Zagrożenia społeczne
   AI może prowadzić do marginalizacji i pogłębiać nierówności społeczne. Dokument wskazuje na możliwość wykorzystywania AI w sposób manipulacyjny przez potężne korporacje, co budzi obawy o naruszanie praw człowieka.

2. Nieetyczne zastosowania
   Autonomiczne systemy broni i naruszanie prywatności za pomocą AI zostały uznane za poważne zagrożenia. Papież zaapelował o zakaz broni autonomicznej, podkreślając, że żadna maszyna nie powinna decydować o życiu człowieka.

   DEON.PL POLECA

   Współczesny świat próbuje nas przekonać, że nasze domy powinny być pełne gadżetów, a lodówki jedzenia; że mamy ciągle zdobywać nowe umiejętności [...]; że każda chwila powinna być zajęta jakąś aktywnością, a właściwie to powinniśmy robić już nie dwie czy trzy, ale wiele rzeczy naraz.

3. Ekonomia i praca
   AI niesie szansę tworzenia nowych miejsc pracy, ale także ryzyko zastąpienia ludzi w wielu dziedzinach, co może zdusić innowacyjność i kreatywność pracowników.

AI w edukacji i relacjach międzyludzkich

AI może wspierać rozwój relacji i edukacji, ale także prowadzić do izolacji, szczególnie dzieci. Watykan stanowczo sprzeciwia się wykorzystaniu AI w obszarach naruszających godność człowieka, takich jak edukacja seksualna.

Odniesienie do Boga

„Przekonanie, że można zastąpić Boga dziełem własnych rąk, jest bałwochwalstwem” – dokument cytuje Pismo Święte, aby przestrzec przed tym, że sztuczna inteligencja może być „bardziej kusząca niż tradycyjne bożki” [105]. Przypomina, że AI jest jedynie „bladym odbiciem” ludzkości: „Sztuczna inteligencja nie powinna być ubóstwiana i czczona, ponieważ w ten sposób człowiek sam staje się niewolnikiem swojego własnego dzieła”. Stąd też końcowe zalecenie: „Sztuczna inteligencja powinna być wykorzystywana jedynie jako narzędzie uzupełniające ludzką inteligencję, a nie zastępujące jej bogactwo” 

Etyczne wykorzystanie AI – apel Watykanu

1. Zakaz nieetycznych aplikacji
   Dokument wzywa do jasnego sprzeciwu wobec technologii, które zagrażają życiu i godności człowieka, takich jak deepfake, naruszanie prywatności czy fake newsy.

2. Edukacja i rozwaga
   Nota zachęca rodziców, nauczycieli i ekspertów do zachowania czujności w obliczu dynamicznego rozwoju AI, podkreślając potrzebę edukacji i dialogu w tej dziedzinie.

3. Promowanie pokoju i bezpieczeństwa
   AI może być narzędziem wspierającym działania na rzecz pokoju, ale konieczna jest międzynarodowa współpraca, aby uniknąć jej wykorzystania w destrukcyjnych celach.

   Zobacz także

   Papież: Jak pozostać mocnym, gdy nasza choroba wymaga leczenia, którego koszty przekraczają nasze możliwości?

   Źródło: PAP / vaticannews.pl / jh