Zakończyło się zebranie plenarne KEP w Wałbrzychu [SYNTEZA]

Wystąpienie abp. Charlesa Scicluny na temat walki z wykorzystywaniem seksualnym małoletnich przez niektórych duchownych było głównym punktem zakończonego dziś zebrania plenarnego Episkopatu, które odbyło się w Wałbrzychu. "Obowiązywać ma całkowita przejrzystość Kościoła" - powiedział gość z Watykanu na konferencji prasowej.

Ponadto biskupi omawiali też min. sprawy Komisji Nauki Wiary i Zespołu ds. Ruchów Intronizacyjnych, kwestie migracji, duszpasterstwa rodzin i duszpasterstwa kobiet. Sekretarzem generalnym KEP wybrany został, na drugą, 5-letnią kadencję, bp Artur Miziński. Biskupi wzięli udział w obchodach 15-lecia diecezji świdnickiej, która z tej okazji gościła Episkopat.

Abp Scicluna o ochronie małoletnich

Drugi dzień obrad, 14 czerwca, poświęcony został w przeważającej części kwestii wykorzystywania seksualnego małoletnich przez niektórych duchownych. Temat ten zaprezentował biskupom abp Charles Scicluna, sekretarz pomocniczy Kongregacji Nauki Wiary. Został on zaproszony przez Konferencję Episkopatu Polski w czerwcu ubiegłego roku.

Na spotkaniu z dziennikarzami abp Scicluna oświadczył, że nie ma żadnego przyzwolenia na jakiekolwiek krycie przypadków wykorzystywania seksualnego osób małoletnich.

Gość z Watykanu nazwał spotkanie z polskimi biskupami w Wałbrzychu "bardzo dobrym i opatrznościowym". Poinformował, że poświęcił część swojego wystąpienia do polskich biskupów omówieniu listu motu proprio papieża Franciszka pt. "Vos estis lux mundi", który wszedł w życie 1 czerwca br. i w przypadku dowiedzenia się do przestępstwie wykorzystania seksualnego osoby małoletniej wprowadza kanoniczny obowiązek zawiadomienia o tym, a osoby składające zawiadomienie muszą być chronione przed szykanami, dyskryminacją a nawet prześladowaniem. Motu proprio stwierdza też, że nie wolno od nich żądać milczenia o złożonym przez nich zawiadomieniu.

Z papieskiego dokumentu wynika też obowiązek ustanowienia w każdej diecezji procedur ułatwiających osobom poszkodowanym zgłaszanie wszelkich sygnałów dotyczących molestowania seksualnego małoletnich. Dokument mówi też o tym, jak wysłuchiwać ofiar i jak można im pomóc - przypomniał abp Scicluna.

Druga część motu proprio poświęcona jest - przypomniał abp Scicluna - ustanowieniu specjalnych procedur na wypadek, gdyby osobą oskarżoną - bądź o popełnienie takich czynów wobec osób małoletnich, bądź wobec osób bezbronnych - był biskup. Wówczas, i to obowiązuje także w przypadku ukrywania takich sytuacji, arcybiskup metropolita zyskuje specjalne uprawnienia do prowadzenia takiej sprawy, ale też sam podlega nadzorowi nuncjusza apostolskiego i odpowiedniej kongregacji w Watykanie.

Zdaniem abp. Scicluny z motu proprio płynie bardzo ważne przesłanie: nie ma żadnego przyzwolenia na jakiekolwiek krycie przypadków wykorzystywania seksualnego. Obowiązywać ma całkowita przejrzystość Kościoła.

Za bardzo ważny punkt papieskiego dokumentu arcybiskup Malty uznał też to, że jego zapisy w żaden sposób nie naruszają cywilnego prawodawstwa w żadnym z krajów, gdzie mają miejsce takie przypadki.

Abp Scicluna powiedział też, że jest bardzo wdzięczny polskim biskupom za to, że przed przyjazdem do Polski zapoznał się z tłumaczeniem wytycznych Episkopatu Polski dotyczących ochrony dzieci i młodzieży przed wykorzystywaniem seksualnym w Kościele. - Zapisano tam wszelkie działania prewencyjne, jakie powinny być podejmowane, aby nie dopuszczać do pojawiania się tych straszliwych przestępstw wobec dzieci, młodzieży i osób bezbronnych - podkreślił maltański hierarcha.

"Zapewniłem biskupów, że jest to bardzo dobry dokument, który może być wzorem także dla innych konferencji episkopatów" - dodał abp Charles Scicluna.

Eucharystia w centrum nowego programu duszpasterskiego

O znaczeniu świętowania niedzieli w życiu chrześcijanina ma przypominać rozpoczynający się od tegorocznego Adwentu nowy program duszpasterski Kościoła w Polsce. Główne idee programu omawiał abp Wiktor Skworc, przewodniczący Komisji Duszpasterstwa KEP.

Kiedy w programie duszpasterskim mówimy o Eucharystii, która jest źródłem i szczytem życia chrześcijańskiego, to nie sposób wiązać tego zagadnienia ze świętowaniem niedzieli w ogóle - powiedział KAI abp Skworc tuż po swoim wystąpieniu.

Zdaniem metropolity katowickiego zadaniem Kościoła jest promowanie świętowania niedzieli i jej obrona jako dnia wolnego od handlu i pracy a przeznaczonego dla Pana Boga i człowieka.

Nowy rok duszpasterski rozpocznie się od tegorocznego Adwentu. Każdy rok nowego programu poświęconego Mszy św. będzie miał inne hasło, odmienny akcent, według klucza przejętego z adhortacji Benedykta XVI "Sacramentum caritatis": Eucharystia - tajemnica wyznawana, tajemnica celebrowana oraz wezwanie do świętowania i apostolatu.

"Nie wyobrażam sobie chrześcijańskiej Europy bez wolnej niedzieli - powiedział KAI przewodniczący Komisji Duszpasterstwa KEP. - Mamy w Europie państwa, które są dla nas punktem odniesienia, w których niedziela jest dniem wolnym, który jest dla Pana Boga i człowieka" - dodał duchowny.

Ogólnopolskie centrum kształcące egzorcystów

Powołanie ogólnopolskiego centrum kształcącego egzorcystów z siedzibą w Katowicach zapowiedział bp Andrzej Czaja. Przewodniczący Komisji Nauki Wiary KEP dodał, że przygotowana zostanie również specjalna Nota określająca jakie działania nie mogą być obecne w posłudze egzorcystów. Notę tę przygotowuje zespół Komisji Nauki Wiary, złożony z teologów, psychologów i samych egzorcystów. Dokument ma być opracowany w ciągu roku.

Bp Czaja poinformował, że z kolei Komisja Teologiczna krajowego centrum koordynatorów Odnowy w Duchu Świętym ma przygotować pod nadzorem Komisji Nauki Wiary dokument, który będzie prezentował tożsamość i misję Katolickiej Odnowy w Duchu Świętym w Polsce. Towarzyszyć mu będzie aneks, w którym ostrzegać się będzie przez pewnymi niepokojącymi praktykami w zakresie posługi uzdrawiania i uwalniania.

Równocześnie trwają prace Komisji Nauki Wiary nad dokumentem o eklezjalności poszczególnych wspólnot katolickich. Określać on będzie kryteria w tym zakresie, jakie wymagania ma spełnić ma ruch czy wspólnota, określająca się jako katolicka.

Duszpasterstwo kobiet - nowe wyzwania

Na konieczność odpowiedzi Kościoła w Polsce na przemiany społeczne dotykające świat kobiet zwrócił uwagę bp Wiesław Szlachetka.

Delegat Konferencji Episkopatu Polski ds. Duszpasterstwa Kobiet zaznajomił księży biskupów z postulatami, uwagami, spostrzeżeniami, które przedłożyła Krajowa Rada ds. Duszpasterstwa Kobiet. Jest to organ powołany w 2013 roku przez Konferencję Episkopatu Polski, który wspomaga biskupa-delegata KEP ds. Duszpasterstwa Kobiet.

W wypowiedzi dla KAI bp Szlachetka dodał, że zostały również przedstawione inicjatywy duszpasterskie wysunięte przez same kobiety, które są realizowane w niektórych diecezjach. Zaznaczył, że obserwujemy poważny wpływ zmian cywilizacyjnych. Widzialnym tego przejawem jest fakt, że według badań przeprowadzonych przez GUS cztery lata temu - ponad 3 miliony kobiet żyje samotnie - są to tzw. singielki. Wiele z nich wybiera taki stan życia.

Delegat KEP ds. duszpasterstwa kobiet dostrzega też poważny wpływ ideologii, jak np. gender czy nowych tendencji zmierzających do przebudowania mentalności kobiety. Podkreślił, że zjawiska te stanowią nowe wyzwania dla duszpasterstwa, aby dotrzeć z przekazem ewangelicznym do kobiet znajdujących się w różnych sytuacjach życiowych.

Ideologizacja płciowości

Studia dotyczące sfery płci człowieka są dopuszczalne, natomiast ideologizacja tego zagadnienia lub nawet wprowadzania promocji LGBT i rozmywania płciowości człowieka pod pozorem edukacji seksualnej jest bardzo niebezpieczna - powiedział KAI bp Wiesław Śmigiel. Przewodniczący Rady KEP ds. Rodziny w trakcie zebrania odniósł się do nowego dokumentu watykańskiego dotyczącego zagrożeń płynących z rozpowszechniania ideologii gender i jej wpływu na rodzinę i edukację.

Dokument pt. "Mężczyzną i kobietą ich stworzył. Z myślą o drodze dialogu o kwestii gender w edukacji" został przygotowany przez Kongregację ds. Edukacji Katolickiej. Powstał w odpowiedzi na realne zagrożenie dotyczące współcześnie sfery szkolnictwa, gdzie często siłą narzucana jest ideologia gender, a zarazem eliminuje się inne punkty widzenia, w tym chrześcijański, zarzucając im, że są przestarzałe.

Jak powiedział bp Śmigiel, stanowisko polskich biskupów jest tożsame z zagadnieniami poruszonymi w watykańskich dokumencie. - Wypracowane w nim założenia towarzyszą nam w duszpasterstwie rodzin w Polsce od dawna - dodał.

Watykański dokument rozróżnia ideologię gender od studiów na temat gender. O ile ideologii nie da się pogodzić z wiarą chrześcijańską, o tyle na polu studiów są kwestie, które mogą być przedmiotem dialogu. Chodzi tu m.in. o równą godność kobiety i mężczyzny, znaczenie samej kobiecości, a także o wychowanie do szacunku dla każdego człowieka, bez względu na jego upośledzenie, rasę czy religię, walcząc z wszelkimi przejawami nieuzasadnionej dyskryminacji.

Bp Śmigiel poinformował też, że trwają prace specjalnego zespołu, złożonego także ze świeckich, który przygotowuje nowe dyrektorium duszpasterstwa rodzin. Dokument zajmie się odnowionym sposobem prowadzenia przygotowań do sakramentu małżeństwa.

Biskupi uznali, że niezbędne jest wprowadzanie świeckich rodzin do formacji kleryków w seminariach - poinformował dziennikarzy abp Stanisław Gądecki. Katolickie rodziny powinny zapoznawać przyszłych księży z realiami swojego codziennego życia. Jest to ważne, ponieważ - zaznaczył przewodniczący KEP - wielu seminarzystów, z uwagi na własne, trudne doświadczenia, nie miało kontaktu z normalną rodziną: wielu pochodzi z rodzin rozbitych a niektórzy z wręcz patologicznych.

Gorsząca seksualizacja dzieci

Rodzice powinni kontaktować się z dyrektorami szkół i mieć wpływ na postanowienia rad rodziców. To niezwykle ważne zadanie wobec tego, co się dzisiaj próbuje w Polsce wprowadzić. Musimy szukać sposobu, aby zatrzymać tę seksualizację, która jest niebezpieczna i gorsząca - powiedział dziennikarzom przewodniczący Komisji Wychowania Katolickiego KEP bp Marek Mendyk.

Bp Mendyk odniósł się w ten sposób do zapowiedzi Rzecznika Praw Obywatelskich Adama Bodnara, że będzie się opowiadał za wprowadzeniem obowiązkowej edukacji seksualną dla wszystkich uczniów. Przeciwko temu zaprotestował z kolei Rzecznik Praw Dziecka Mikołaj Pawlak.

Spór rzeczników odbywa się na kanwie deklaracji na rzecz społeczności LGBT+, która zakłada wprowadzenie w każdej szkole edukacji antydyskryminacyjnej i seksualnej uwzględniającej kwestie tożsamości psychoseksualnej i identyfikacji płciowej zgodnej ze standardami i wytycznymi WHO.

"Staramy się na różne sposoby uwrażliwiać przede wszystkim rodziców i pokazywać jak wielkie jest to niebezpieczeństwo, tak, aby rodzice byli czujni wobec tego, co jest wprowadzane do szkół, w jakim zakresie jest to realizowane i kto to robi" - powiedział bp Mendyk.

- Postawy kształtowane wobec dzieci muszą mieć swój czas. Upominamy się przede wszystkim o to, aby przekazywać dzieciom treści adekwatne do poziomu ich rozwoju życia duchowego i psychicznego. Nie na każdym etapie pewne treści można przekazywać - podkreślił przewodniczący Komisji Wychowania Katolickiego.

Wobec migrantów

O wyzwaniach, jakie stawia przed duszpasterstwem obecność w Polsce migrantów, potrzebie właściwego duszpasterstwa turystów oraz konieczności odpowiedniego przygotowania pielgrzymek do Ziemi Świętej mówił podczas Zebrania bp Krzysztof Zadarko.

Przewodniczący Rady KEP ds. Migracji, Turystyki i Pielgrzymek podkreślił, że w pomoc dla migrantów i uchodźców są najbardziej zaangażowane Caritas Polska i jej poszczególne oddziały diecezjalne. Zaznaczył, że najbardziej oczekiwanymi formami pomocy dla obcokrajowców są porady prawne.

Zwrócił też uwagę na znaczną liczbę obywateli Ukrainy oraz krajów azjatyckich przybywających do Polski a także potrzebę zapewnienia szczególnej opieki ich dzieciom, często pozostawionym bez wsparcia społeczności lokalnych.

15-lecie diecezji świdnickiej

W czwartek wieczorem z udziałem Episkopatu Polski w Świdnicy sprawowano uroczystą Msza św. z okazji 15-lecia diecezji świdnickiej. Eucharystii w tamtejszej katedrze św. Stanisława i św. Wacława przewodniczył abp Stanisław Gądecki, przewodniczący KEP.

Abp Gądecki wyjaśniał dlaczego Kościół nie może istnieć bez kapłanów. - Przez wyświęconych kapłanów Chrystus przedłuża swoją obecność i pośrednictwo w ten sposób, że kiedy prezbiter przepowiada, celebruje sakramenty czy przewodzi braciom w miłości, to Chrystus poprzez jego posługę dalej przepowiada, uświęca i prowadzi swój Kościół - wyjaśnił.

Mówiąc o działaniach Ducha Świętego wśród wiernych świeckich, abp Gądecki zauważył, że "stosunkowo łatwo możemy dostrzec pojawiające się tu niebezpieczeństwo pewnego naruszenia proporcji". - Takie ryzyko pojawia się wtedy, gdy zamiast harmonijnej nauki całego Pisma Świętego mamy do czynienia z fascynacją wybranymi fragmentami Biblii dotyczącymi charyzmatów - wyjaśnił.

Diecezja świdnicka została powołana przez Ojca Świętego Jana Pawła II w 2004 r.

27 lipca br. ordynariusz świdnicki bp Ignacy Dec kończy 75 lat i zgodnie z prawem kanonicznym przechodzi na emeryturę, składa rezygnację z urzędu, i tym samym stanie się biskupem seniorem.

Prymas Polski o "terapii nadziei"

W piątek rano biskupi koncelebrowali Mszę św. w Sanktuarium Relikwii Krzyża Świętego w Wałbrzychu, której przewodniczył abp Wojciech Polak.

Franciszek zauważył, że dwaj uczniowie zmierzający do Emaus żywili względem Jezusa nadzieję czysto ludzką, a Jego pozorna klęska na krzyżu zakwestionowała ich wiarę w Boga - mówił abp Polak. Dlatego uciekają z Jerozolimy, aby sobie pójść gdzie indziej, do spokojnej wsi. Gdy dołącza do nich Jezus, nie są w stanie Go rozpoznać. I właśnie wtedy Jezus rozpoczyna swoją "terapię nadziei".

Polega ona przede wszystkim na pytaniu i słuchaniu. W gruncie rzeczy wszyscy jesteśmy trochę tacy, jak ci dwaj uczniowie. Jezus natomiast idzie razem ze wszystkimi ludźmi przygnębionymi, kroczącymi ze spuszczoną głową. I idąc z nimi, w sposób dyskretny, potrafi przywrócić im nadzieję. Jesteśmy - jak przypominał kiedyś papież Franciszek - wezwani, aby nie zacierać, ani nie ukrywać swych ran. To Kościół z ranami jest w stanie zrozumieć rany dzisiejszego świata i utożsamiać się z nimi, towarzyszyć im i próbować je leczyć - powiedział Prymas Polski.

Bp Artur Miziński sekretarzem generalnym KEP na drugą kadencję

Bp Artur Grzegorz Miziński został wybrany, w pierwszym głosowaniu, na drugą kadencję na stanowisko sekretarza generalnego Konferencji Episkopatu Polski. 54-letni duchowny jest doktorem habilitowanym z zakresu prawa kanonicznego.

W latach 2005-2014 pełnił funkcję Delegata KEP ds. Duszpasterstwa Prawników. W latach 2006-2014 był członkiem Rady Prawnej KEP, a od 8 marca 2010 do 8 października 2014 członkiem Rady ds. Środków Społecznego Przekazu KEP.

10 czerwca 2014 został wybrany na Sekretarza Generalnego KEP. Od 2014 roku z urzędu wchodzi do Rady Stałej KEP. W tym samym roku został powołany na Przewodniczącego Komitetu Organizacyjnego ds. Wizyty Ojca Świętego w Polsce w 2016 r. Jest także członkiem Zespołu KEP ds. Wizyty Ojca Świętego w Polsce 2016 r. oraz Ogólnopolskiego Komitetu Organizacyjnego Obchodów 1050. Rocznicy Chrztu Polski w 2016 r.

W 2014 roku dołączył do Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu RP i Episkopatu, Komisji Mieszanej Biskupi - Wyżsi Przełożeni Zakonni oraz Rady Nadzorczej Fundacji "Opoka".

W wypowiedzi dla KAI podziękował biskupom za wyrażone zaufanie i podkreślił, że przez minione pięć lat mógł zawsze liczyć na wsparcie swoich współpracowników. Zaznaczył, że jego funkcja służy koordynacji prac prowadzonych przez biskupów jako całość. Odbywa się to w wymiarze Kościoła w Polsce, w relacjach Kościół-państwo oraz relacji Kościoła lokalnego ze Stolicą Apostolską za pośrednictwem nuncjatury.