20. Konfrontacje Teatralne od piątku w Lublinie

Polityczność sztuki, niezależność, sztuki performatywne - to główne nurty tematyczne 20. edycji festiwalu Konfrontacje Teatralne, który rozpoczął się w piątek w Lublinie. Na festiwalu prezentują się teatry awangardowe z Polski i świata.

- Na festiwalu przez te 20 lat było widać przemiany tego kraju, przemiany społeczne. Po 20 latach Festiwal jest już nie tylko prostą prezentacją tego, co najlepsze, ale próbuje też unieść nową rolę, rolę instytucji teatralnej, współproducenta spektakli - powiedział dyrektor artystyczny festiwalu Janusz Opryński.

Zaznaczył, że program 20. edycji festiwalu "jest pewną grą" i "powrotem do korzeni alternatywności", rozumianej jako rodzaj "buntu na rzeczywistość" i teatru używanego jako "narzędzie, po to, żeby naprawiać świat".

Program Konfrontacji zbudowany został wokół trzech zagadnień: polityczność sztuki, niezależność, sztuki performatywne. Na festiwalu - jak zapewniają organizatorzy - zaprezentują się twórcy wyraziście polityczni, krytyczni, zmuszający do myślenia, otwierających nowe konteksty. Będą też spektakle, które poszerzają formułę teatru i języka w nim używanego, kwestionują model klasycznego dramatycznego teatru repertuarowego.

Międzynarodowy i wielojęzyczny teatr Needcompany złożony przez Jana Lauwersa, po raz pierwszy w Polsce zaprezentuje spektakl "The Blind Poet" (pokazany po raz pierwszy w maju b.r. w Brukseli). Tematem sztuki jest problem tożsamości we współczesnej Europie, a punktem wyjścia - drzewa genealogiczne performerów, na podstawie których powstała historia osadzona w rozmaitych narodowościach, kulturach i językach. Artyści nawiązują m.in. do dzieł niewidomego arabskiego poety z przełomu X i XI w. Abu al-Ala al-Ma'arri'ego i XI-wiecznej poetki z Andaluzji Wallady bint al Mustakfi, którzy opisują czasy, gdy kobiety piastowały władzę, a ateizm był zjawiskiem powszechnym i akceptowalnym.

Problem manipulacji, stosowania chwytów retorycznych w mowach polityków podejmuje spektakl pt. "BigMouth" w wykonaniu Valentijna Dhaenensa z zespołu teatralnego SkaGeN (funkcjonującego m.in w Holandii). Artysta korzystając z fragmentów znanych i mniej znanych politycznych wypowiedzi, przemów i monologów pokazuje, że od 2,5 tys. lat zasady gry politycznej, przekonywania ludzi przez polityków niewiele się zmieniły.

W programie festiwalu jest też performatywna instalacja muzyczna, anty-opera pt. "Transcryptum" Wojtka Blecharza. Pierwszy pokaz tego widowiska miał miejsce w maju 2013 r. Teatrze Wielkim Operze Narodowej w Warszawie. Na Konfrontacjach można będzie zobaczyć jego "lubelską edycję", czyli wyreżyserowaną na nowo - w piwnicach Centrum Kultury w Lublinie. Libretto "Transcryptum" dotyczy analizy struktury i mechanizmów psychologicznej traumy.

Na Konfrontacjach zaprezentują się też artyści nowojorskiej awangardy teatru i performansu m.in. Holly Hughes, Split Britches, Penny Arcade. Gościem specjalnym będzie performerka z USA Citizen Reno, która zasłynęła m.in. serią spotkań ze słynnymi ekonomistami pod hasłem "Money Talks", gdzie niejednokrotnie zmuszała ich do odpowiedzi na niewygodne pytania. Na festiwalu w Lublinie podczas swojego performansu będzie rozmawiała z prof. Jerzym Hausnerem.

Widzowie będą też mogli zobaczyć spektakl "Dziady. Twierdza Brześć" zrealizowany przez zespół neTTheatre z Lublina z aktorami Brzeskiego Akademickiego Teatru Dramy na Białorusi, w reż. Pawła Passiniego. Przedstawienie oparte jest na "Dziadach" Adama Mickiewicza, które okazują się tu częścią wspólnej polsko-białoruskiej historii i budowania tożsamości obu narodów.

Będzie też spektakl "Po co psuć i tak już złą atmosferę", który powstał podczas rezydencji artystycznej - Sopot Non Fiction we wrześniu 2014 r. Głównym tematem projektu stała się sprawa molestowania seksualnego chłopców śpiewających w chórze "Poznańskie Słowiki" i towarzysząca temu, jak określają twórcy spektaklu, "wielopiętrowa zmowa milczenia".

Festiwalowym prezentacjom teatralnym i performatywnym towarzyszyć będą pokazy filmów, wystawy, koncerty, wykłady i spotkania z artystami.

Tradycyjnie podczas Konfrontacji zostanie też wręczona Nagroda im. prof. Zbigniewa Hołdy, przyznawana osobom szczególnie zaangażowanym w ochronę praw człowieka i działania na rzecz osób wykluczonych.

20. Konfrontacje Teatralne w Lublinie potrwają do 18 października.