"Milczenie o Hiobie" w Teatrze Narodowym

Premiera spektaklu "Milczenie o Hiobie" w reżyserii i według scenariusza Piotra Cieplaka odbędzie się jutro w Teatrze Narodowym w Warszawie. Tytułowy bohater w sztuce się nie pojawia - o jego cierpieniu rozprawiają, tak jak w biblijnej księdze, jego przyjaciele. W spektaklu wykorzystano tekst Księgi Hioba w tłumaczeniach ks. Jakuba Wujka i Czesława Miłosza.

Doświadczenie Hioba - zwracają uwagę autorzy spektaklu - to niepojęta życiowa katastrofa, która każe postawić pytanie o granice człowieczeństwa. Katastrofa, która każe zamilknąć. Ale też - paradoksalnie - otwiera. W materiałach prasowych Teatru przytoczono cytat z biblijnej Księgi: "I siedzieli przy nim na ziemi siedem dni i siedem nocy, i żaden nie przemówił do niego ani słowa, gdyż widzieli, że jego ból był bardzo wielki" (Księga Hioba, 2,13).

Spektakl nawiązuje do owych siedmiu dni i nocy, jakie w milczeniu spędzili z Hiobem jego przyjaciele przyglądając się jego bólowi. Następnie próbują pojąć sytuację Hioba, odpowiedzieć na pytanie o przyczyny i sens niezawinionego cierpienia. Interpretowana przez twórców spektaklu historia Hioba nie jest wyłącznie opowieścią o cierpieniu, lecz skłaniającą do milczącej medytacji życiową lekcją - zaznaczają autorzy spektaklu.

Piotr Cieplak proponuje namysł nad wielkim biblijnym tekstem, nad pytaniami, które rodzi. Reżyser i scenarzysta, powraca do Księgi Hioba już po raz trzeci, bowiem na jej podstawie zrealizował już spektakle we Wrocławiu i Lubljanie.

W rozmowie z dziennikarzami Piotr Cieplak powiedział, że "Milczenie o Hiobie" nie jest spektaklem dla badaczy Księgi Hioba, lecz dla takich ludzi jak on - którzy poszukują sensu w cierpieniu. W sztuce przywołane są także wojenny "Dziennik z bunkra Miła 34" oraz opowiadanie "Czapla o niewzruszonej nodze" Toona Tellegena.

W spektaklu grają: Monika Dryl, Wiktoria Grodeckaja, Dominika Kluźniak, Jerzy Łapiński, Karol Pocheć, Tomasz Sapryk i Zbigniew Zamachowski. Cezary Kosiński jako narrator przywołuje tekst Księgi Hioba w tłumaczeniu Jakuba Wujka i Czesława Miłosza.

Autorem scenografii jest Andrzej Witkowski, a opracowania muzycznego - Paweł Czepułkowski i Michał Litwiniec. Podczas przedstawienia na żywo grać będzie zespół Kormorany.

Księga Hioba - jedna z najbardziej znanych ksiąg Starego Testamentu - jest wielką dysputą o cierpieniu i sprawiedliwości Bożej. Hiob, doświadczony przez Boga ogromnym cierpieniem, przyjmuje je, jednocześnie jest przekonany, że swoim postępowaniem nie popełnił winy wymagającej aż takiej ekspiacji.

Nie widząc w cierpieniu następstwa grzesznego życia, musiałby uznać w Bogu swojego osobistego przeciwnika, jednak zdaje sobie sprawę z faktu, że "ten sam Bóg jest równocześnie jego jedynym oparciem" - czytamy we wstępie do Księgi Hioba w Biblii Tysiąclecia. Hiob "apeluje więc do Boga, aby On sam rozstrzygnął spór o jego niewinności. Tym samym uznaje jeszcze ciągle w Nim przyjaciela i zbawcę".

Autor wstępu zaznacza, że w mowach Boga Hiob otrzymuje częściową odpowiedź na swoje trudności oraz, że z "cudownych rządów Bożych przebija wielkość niepojęta dla umysłu ludzkiego". Ponadto, zwraca uwagę, że w tradycji Hiob był uznawany za typ Chrystusa, który cierpiał niewinnie.