Mistrz górnictwa i specjalista od hibernacji

Aż pół roku świstaki hibernują w swoich norach na tatrzańskich halach. Przełom września i października to czas, kiedy te gryzonie gromadzą zapasy siana i zapadają w zimowy sen. Kiedy się obudzą na wiosnę od razu przystąpią do godów, później zaspokoją swój apetyt.

Jak wyjaśnił Marcin Guzik z Tatrzańskiego Parku Narodowego, blisko 90 proc. całego swojego życia świstaki spędzają w norach. Świstaki kopią system korytarzy, które spełniają różne funkcje. - Oprócz tych służących do spania, posiadają krótkie nory ucieczkowe, w których chowają się przed drapieżnikami. Posiadają nory letnie i zimowe, które wyposażają w latryny - dodatkowe pomieszczenie do załatwiania swoich potrzeb - wyjaśnił przyrodnik.

Przed zimowym snem świstaki szykują swoje legowisko znosząc trawę z tatrzańskich hal, którą wyścielają w norze. Przynoszą do swojego legowiska nawet 10 kg trawy.

- W ten sposób ocieplają i izolują norę. Na koniec barykadują się w swoim gnieździe, aby nikt im nie przeszkadzał. Jedna czwarta część wagi ich ciała w momencie kładzenia się do zimowego snu to tłuszcz, który umożliwia przetrwanie do wiosny - powiedział Guzik.

Świstaki podczas hibernacji obniżają temperaturę ciała z 37 stopni Celsjusza do zaledwie ośmiu stopni i spowalniają swój metabolizm. Tętno gryzoni obniża się ze 130 do 15 uderzeń na minutę.

Po zimowej hibernacji świstaki na przełomie kwietnia i maja przekopują się przez warstwę śniegu i od razu przystępują do godów. Dopiero po tej ważnej czynności szukają pożywienia. Wczesną wiosną tatrzańskie murawy przykrywa jeszcze śnieg, dlatego trudno jest świstakom znaleźć pokarm. - Muszą szybko odbyć gody, aby młode urodziły się i zdobyły samodzielność jeszcze przed kolejną zimą - zaznaczył Guzik.

Waga ich ciała przed zimowym snem może osiągać nawet 6 kg, a po przebudzeniu około 3 kg.

W naturalnym środowisku na obszarze Polski świstaki bytują tylko w Tatrach. Monitoring liczebności świstaka w najwyższych polskich górach przeprowadzony w ostatnich latach wskazuje, że jedna trzecia populacji tego gatunku zamieszkuje rejon Doliny Pięciu Stawów Polskich oraz Dolinki za Mnichem. W 2012 roku było to 31 rodzin świstaczych, czyli od 90 do 120 osobników. Naturalnym wrogiem świstaków są lisy, orły. Świstaki są roślinożerne i żywią się trawami, pędami i korzeniami.

PAP - Nauka w Polsce