Niezwykła historia człowieka, który zbudował kamienny most w pojedynkę

W tym roku mija 50 lat od budowy mostu kamiennego w Znamirowicach (woj. małopolskie). Prawdopodobnie jest to największy taki obiekt wzniesiony rękami jednego człowieka – Jana Stacha. Z mostem wiąże się niezwykła historia człowieka, który chciał poprawić swój los.

- Niezwykła budowla przetrwała już pół wieku i na pewno będzie służyć kolejnym pokoleniom – poinformował Jacek Turek, sołtys Znamirowic i autor książki "Jan Stach. Twórca największego kamiennego mostu" (2013).

Zdaniem Jacka Turka most w Znamirowicach jest największą taką kamienną konstrukcją, wzniesioną własnoręcznie przez jednego człowieka. - Dużo szperałem w internecie i różnych publikacjach, jednak nie znalazłem informacji o tak wielkim moście, wzniesionym tylko z kamieni i to przez jedną osobę – powiedział Turek.

Most w Znamirowicach liczy 13 m wysokości, 20 m długości, 7,5 m szerokości. Tunel, jaki tworzy, ma sklepienie kolebkowe i mierzy 3 m wysokości. Pod tunelem znajduje się potok płynący do Jeziora Rożnowskiego.

19-latek wjechał na łuk mostu. Okazało się, że nie uprawnień

Wiadomości z Polski

Jan Stach, rolnik ze Znamirowic, własnoręcznie wznosił konstrukcję w latach 1968-1971, a potem jeszcze przez kilka lat ją wykańczał. Z budową obiektu wiąże się historia o samotności człowieka, który chce poprawić swój los, ale też opowieść o ludzkiej obojętności.

Zgodnie z relacjami mieszkańców Znamirowic, zawartych w książce autorstwa Turka, kilkadziesiąt lat temu do gospodarstwa Stacha prowadziła droga. Zalały ją jednak wody budowanego Zalewu Rożnowskiego. Stach stracił drogę i aby dojechać do domu, musiał korzystać z drogi sąsiadów, a ci nie byli z tego zadowoleni.

Samodzielnie zbudował most

Pewnego razu, kiedy jechał wozem z pomidorami na targ do Nowego Sącza, sąsiadka położyła się na wznak na drodze i nie dała mu przejechać. Jan ostro zahamował i przyrzekł wówczas, że zbuduje sobie most, który ułatwi mu dojazd do domu. W 1968 r., po odmowie pomocy ze strony lokalnych władz, tłumaczących się negatywną ekspertyzą inżynierów, Stach samodzielnie rozpoczął budowę mostu. Jego praca trwała trzy lata.

Konstruktor z podsłupskiej wsi. Do tej pory zbudował dwa helikoptery, samolot i ciągnik

Po godzinach

Stachowi nikt nie pomógł, inni mieli bezczynnie przyglądać się jego wysiłkom. Wkrótce po budowie mostu wieści o determinacji rolnika rozeszły się po okolicy. Konstrukcja zaś nie tylko ułatwiła życie mieszkańcowi i jego rodzinie, ale i stała się miejscową atrakcją.

W 1971 r. film "Wznoszę pomnik", opowiadający o moście i jego budowniczym, nakręcił Jerzy Jaraczewski.

Po śmierci 92-letniego Stacha, w 2011 r., z inicjatywy mieszkańców w skałę obok mostu wmurowano tablicę pamiątkową. Czytamy na niej m.in.: "Wielkość człowieka nie zależy od sławy i pieniędzy, ale od tego, co po sobie pozostawił".

Źródło: PAP / tk