Surrealistyczne tropy w fotografii polskiej

18 stycznia 2011 roku o godzinie 19.00 w warszawskiej galerii Asymetria odbędzie się wernisaż wystawy Surrealistyczne tropy w fotografii polskiej.

Po cieszącej się dużym zainteresowaniem wystawie, przygotowanej przez galerię Asymetria w ramach Miesiąca Fotografii w Paryżu (listopad 2010) w galerii Baudoin-Lebon, przyszedł czas na polską odsłonę surrealistycznych tropów w fotografii. Ekspozycja nie jest wierną kopią paryskiego pokazu, poszerzona została bowiem o niedawno odkryte prace.

Surrealizm w Polsce nie zaistniał nigdy w formie określonego programu artystycznego ani w okresie przed drugą wojną światową, ani po 1945 roku. W tym czasie powstawały jednak dzieła tworzone w duchu tego nurtu. Pokazywana w galerii Asymetria wystawa tworzy nowy kontekst dla surrealizujących prac Zdzisława Beksińskiego, Zbigniewa Dłubaka, Jerzego Lewczyńskiego, Marka Piaseckiego, Bronisława Schlabsa, Krzysztofa Vorbrodta oraz Zofii Rydet. Niektóre z prezentowanych prac można będzie zobaczyć po raz pierwszy. Tworzą one swoisty kontrapunkt dla zjawiska, jakim w historii polskiej fotografii był gliwicki Pokaz Zamknięty (1959), który wpisuje się w powojenne tendencje surrealistyczne obecne w sztuce światowej tego okresu.

Prezentowane prace pochodzą z okresu od końca lat 40. aż po lata 70. XX wieku i wpisują się w różne konteksty polityczne i artystyczne. Wystawa podzielona została na rozdziały, których tytuły odnoszą się do kluczowych dla surrealizmu pojęć, takich jak: znalezisko, wędrówka, model wewnętrzny, erotyzm, pismo automatyczne, czarny humor. Konfrontacja dzieł różnych autorów w obrębie poszczególnych części wystawy, daje możliwość zobaczenia fotografii każdego z artystów w nowym świetle. Ekspozycja jest więc próbą nowatorskiej interpretacji fotografii polskiej drugiej połowy XX wieku i jednocześnie wpisania jej w szeroki kontekst historii fotografii światowej.

Pod koniec lat 50-tych, z okazji wystawy post-surrealistycznej międzynarodowej grupy Phases (1959 r.) w krakowskiej galerii Krzysztofory, ze strony pisarzy i artystów surrealnych zostało ogłoszone przesłanie do intelektualistów polskich, zarejestrowane na taśmie magnetycznej, a przeczytane przez samego Andre Breton’a. Tekst zaczynał się następująco: To co wydawało się na zawsze nie do pomyślenia, to na co nie ma nadziei w naszych demokracjach burżuazyjnych, wy tego dokonaliście i jesteście w stanie wykonać to ponownie; w 1956 roku władza zawahała się i cofnęła przed duchem, przed waszym duchem. Wy przeciwstawiliście rzeczywistość ducha rzeczywistości władzy; my tutaj przeciwstawiamy się tylko w obrębie jej słów.

Komunikat ten wyrażony głosem współautora Pól Magnetycznych paradoksalnie jest najbardziej namacalnym zetknięciem surrealizmu z polskim światem sztuki.

Galeria Asymetria, Nowogrodzka 18a m. 8a, Warszawa
wernisaż 18 stycznia 2011 roku o godzinie 19.00