Teatr w Gorzowie Wielkopolskim świętuje 70-lecie

W tym roku teatr w Gorzowie Wielkopolskim świętuje 70-lecie działalności. Podczas weekendu zaplanowano główne obchody jubileuszowe. W sobotę (23 kwietnia br.) odbędzie się gala połączona z nadaniem Dużej Scenie imienia Ireny i Tadeusza Byrskich.

Sobotnia uroczystość rozpocznie się odsłonięciem tablicy upamiętniającej nadanie Dużej Scenie imienia Ireny i Tadeusza Byrskich. Ponadto w parku teatralnym zostaną posadzone drzewka poświęcone pamięci zmarłych dyrektorów gorzowskiego teatru.

W części artystycznej uroczystości zostanie zaprezentowany spektakl "Bal w Operze" w reż. Lecha Raczaka i Darii Anfelli. Po przedstawieniu nastąpi wręczenie odznak zasłużonym pracownikom teatru.

Natomiast w niedzielę (24 kwietnia br.) na dużej scenie odbędzie się wykład oraz dyskusja poświęcona koncepcji teatru Ireny i Tadeusza Byrskich. Spotkanie będzie miało charakter otwarty dla wszystkich zainteresowanych, przewodniczyć będzie mu dr hab. prof. Uniwersytetu Szczecińskiego Mirosława Kozłowska.

Jak powiedział dyrektor Teatru im. J. Osterwy w Gorzowie Jan Tomaszewicz, Byrscy są określani jako "Judymowie polskiego teatru".

- Teatr był pasją ich życia. Mogli święcić triumfy w centrach życia artystycznego, oni jednak jako miejsce swojej pracy wybrali prowincję. Byli wybitnymi reżyserami, aktorami, pedagogami, a także społecznikami - dodał.

Tomaszewicz podkreślił, że okres działalności małżeństwa Byrskich w Gorzowie był wyjątkowym czasem dla gorzowskiej sceny i życia kulturalnego miasta.

Między innymi o tych zagadnieniach, dotyczących myśli teatralnej Ireny i Tadeusza Byrskich, będą rozmawiać goście zaproszeni na niedzielne spotkanie.

Polska historia teatru w Gorzowie Wlkp. sięga 1946 r. Budynek teatru w Landsbergu (niemiecka nazwa Gorzowa - PAP) oszczędziła zawierucha wojenna. Obiekt ma wyjątkowy urok i jest uznawany za jeden z najładniejszych teatrów w pasie zachodnim naszego kraju.

Zaraz po wojnie w teatrze odbywały się koncerty, a potem przedstawienia amatorskie. 5 stycznia 1946 r. odbyła się inauguracja Miejskiego Teatru, któremu początkowo nadano imię Józefa Korzeniowskiego, gdyż to jego sztuka pt. "Stary Kawaler" otworzyła polski rozdział historii gorzowskiej sceny. W pierwszym roku działalności teatr przygotował aż 12 premier i dał 200 przestawień.

Na początku 1947 r. z powodu braku pieniędzy przerwano działalność, by ją wznowić 18 października 1947 r. premierą "Dam i huzarów" Aleksandra Fredry. Teatr nazywał się wówczas Teatrem Miejskim Ziemi Lubuskiej im. Juliusza Osterwy.

We wrześniu 1948 r. rozwiązano Teatr Miejski i stał się on filią Państwowego Teatru Polskiego w Poznaniu. W drugiej połowie lat 50. minionego wieku środowisko gorzowskie zaczęło usilnie dążyć do powołania państwowej, samodzielnej sceny. Stało się to w 1960 r.

4 listopada 1960 r. odbyła się premiera "Balladyny" Słowackiego w Państwowym Teatrze im. Juliusza Osterwy dając podwaliny stałej instytucji kultury w mieście nad Wartą.

Bardzo ważna dla gorzowskiego teatru była dyrekcja Ireny Byrskiej (1963-66), która wraz z mężem Tadeuszem tworzyła ambitny teatr z dala od centrów kulturalnych. W tym okresie kierownikiem literackim byli kolejno Zdzisław Najder i Zbigniew Herbert.

Drugim ważnym etapem w historii Teatru Osterwy była dyrekcja Andrzeja Rozhina (1974-77). Z artystycznego punktu widzenia ważna była dyrekcja Ryszarda Majora (1995-2002), który preferował teatr wysmakowany, mądry, daleki od przeciętnych gustów, co było jednak trudnym zadaniem w dobie agresywnego marketingu.