Amnesty International o "deklaracji wiary"

W piśmie do ministra zdrowia Amnesty International zaapelowało "o podjęcie wszelkich kroków, które zagwarantują pełną ochronę życia i zdrowia oraz poszanowanie praw człowieka, w tym prawa do prywatności, w polskim systemie opieki zdrowotnej".

Jak podkreśla AI, możliwość podpisania przez lekarzy deklaracji wiary "wzmacnia wątpliwości, które budzi praktyka stosowania klauzuli sumienia oraz brak gwarancji proceduralnych do skorzystania z przewidzianych prawem świadczeń". Problem ten - wskazano - w szczególny sposób dotyczy dostępu do legalnej aborcji.

W związku z "deklaracją wiary" AI wyraża obawy o gwarancje praw pacjenta, bo choć istnieje obowiązek wskazania pacjentowi realnej możliwości uzyskania pomocy u innego lekarza lub w innym podmiocie leczniczym, to brak jest ugruntowanej praktyki, co może prowadzić do nadużyć i przyjmowania niepisanych zasad postępowania.

"Ponadto podobne działania budują negatywną atmosferę, skutkują stygmatyzacją i oddalają kwestię ochrony praw człowieka, dając przestrzeń do zagrażających godności pacjentów dyskusji medialnych i politycznych" - czytamy w stanowisku Amnesty International, przekazanym PAP w środę.

Zgodnie z ustawą o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży aborcja jest legalna w trzech przypadkach: gdy ciąża zagraża życiu lub zdrowiu kobiety (do osiągnięcia przez płód zdolności do życia poza organizmem matki), jest wynikiem czynu zabronionego (do 12. tygodnia ciąży) lub gdy płód jest ciężko i nieodwracalnie uszkodzony (do chwili osiągnięcia przez płód zdolności do samodzielnego życia poza organizmem matki).

Z kolei w myśl ustawy o zawodzie lekarza "lekarz może powstrzymać się od wykonania świadczeń zdrowotnych niezgodnych z jego sumieniem, z zastrzeżeniem art. 30. - z tym, że ma obowiązek wskazać realne możliwości uzyskania tego świadczenia u innego lekarza lub w innym zakładzie opieki zdrowotnej oraz uzasadnić i odnotować ten fakt w dokumentacji medycznej. Lekarz wykonujący swój zawód na podstawie stosunku pracy lub w ramach służby ma ponadto obowiązek uprzedniego powiadomienia na piśmie przełożonego". Art. 30. mówi o obowiązku udzielenia pomocy lekarskiej w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia, oraz w innych przypadkach niecierpiących zwłoki.

Dyskusja na temat stosowania klauzuli sumienia przez lekarzy rozpoczęła się kilka tygodni temu po tym, jak ok. 3 tys. osób związanych ze służbą zdrowia podpisało deklarację wiary. Podpisy były zbierane przez internet, jak również w czasie jasnogórskiego spotkania pracowników służby zdrowia. W deklaracji zapisano m.in. pierwszeństwo prawa Bożego nad prawem ludzkim oraz potrzebę "przeciwstawiania się narzuconym antyhumanitarnym ideologiom współczesnej cywilizacji". Podpisując ją, lekarze i studenci medycyny deklarują tym samym, że nie będą wykonywać zabiegów sprzecznych z ich światopoglądem.