"Krajobraz należy chronić przed dewastacją"

Krajobraz jest dobrem ogólnonarodowym, ale nie zawsze potrafimy go wystarczająco chronić - powiedział we wtorek prezydent Bronisław Komorowski. Ochronie krajobrazu ma służyć prezydencki projekt ustawy, która ureguluje m.in. zasady ustawiania nośników reklamowych.

We wtorek rozpoczęły się konsultacje społeczne projektu nowelizacji niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu.

"Przy wszystkich zapóźnieniach Polski i wszystkich kompleksach, frustracjach, które przeżywamy jako społeczeństwo, zawsze panowało przekonanie, że krajobraz, natura, przyroda polska nas pozytywnie wyróżnia" - powiedział we wtorek prezydent podczas debaty poświęconej krajobrazowi. "Jednak przy całym rozwoju gospodarczym Polski nie zawsze potrafiliśmy wystarczająco chronić tę wartość ogólnonarodową, jaką jest krajobraz" - dodał.

Komorowski zauważył, że dewastacja krajobrazu jest ceną za przyspieszony rozwój infrastrukturalny, a Polska jest dopiero na początku drogi nie tylko jeśli chodzi wrażliwość na piękno krajobrazu, ale także działania zmierzające do jego ochrony.

"Miarą mojej ambicji jest zbudowanie takiej ustawy, która ograniczy proces niszczenia krajobrazu, która uruchomi myślenie także dalsze o tym, co można zrobić, żeby krajobraz naprawić, oraz przede wszystkim o tym, jak wydać 300 mln zł (z funduszy unijnych na lata 2014-2020 - PAP), żeby straty krajobrazowe były jak najmniejsze, a jak największe zyski" - wskazywał Bronisław Komorowski.

Minister w Kancelarii Prezydenta Olgierd Dziekoński zwrócił uwagę na to, że zagadnienia dotyczące ochrony krajobrazu są w polskim prawie uregulowane szczątkowo, a poszczególne przepisy rozrzucone po różnych ustawach. W prezydenckim projekcie zaproponowano m.in. wprowadzenie definicji krajobrazu, krajobrazu kulturowego (czyli łączącego walory przyrodnicze z efektami działalności człowieka), a także dominanty krajobrazowej, czyli obiektu o wiodącym oddziaływaniu wizualnym w krajobrazie. Dominantą może być np. fabryka albo wiatrak produkujący energię.

W projekcie znalazły się zapisy zobowiązujące samorządy województw do przeprowadzania przynajmniej raz na 20 lat audytów krajobrazowych. Ma to być spis krajobrazów z całego województwa i wytypowanie priorytetowych, podlegających ochronie. Sejmik województwa będzie ustalał zasady ochrony tych krajobrazów, np. określi maksymalną wysokość czy kolorystykę budynków na tych obszarach.

Zmiany w prawie mają dać także samorządom możliwości decydowania o zasadach rozmieszczenia i wielkości nośników reklamowych. Rady gmin będą mogły ustalić zasady sytuowania tablic reklamowych, ogrodzeń, obiektów małej architektury jako samodzielny akt prawa miejscowego. Ponadto gmina będzie mogła wprowadzić opłaty od ustawianych na jej terenie reklam.

Prezydent Bronisław Komorowski nie wykluczył, że w przyszłości zaproponuje dalej idące rozwiązania. Zaznaczył jednak, że w pierwszej kolejności trzeba szukać poparcia dla obecnych propozycji w klubach parlamentarnych, bo to one ostatecznie zadecydują, czy ustawa będzie uchwalona, czy nie. Poprosił ministra Dziekońskiego, by ten skonsultował projekt z siłami politycznymi w Parlamencie.

Prezydent wyraził nadzieję, że projekt jak najszybciej trafi do Sejmu do dalszych prac. "Wszyscy, którzy mają aspiracje do rządzenia Polską, powinni być zainteresowani tym, by jak najszybciej choć trochę w tym zakresie zrobić" - dodał.

W projekcie zaproponowano, by ustawa weszła w życie od początku przyszłego roku.