Morawiecki: chcemy prowadzić dialog z KE i jednocześnie reformować sądownictwo

Chcemy prowadzić dialog z Komisją Europejską, ale jednocześnie chcemy reformować nasz system wymiaru sprawiedliwości - podkreślił we wtorek premier Mateusz Morawiecki nawiązując do spodziewanej w środę decyzji KE ws. uruchomienia art. 7.

W środę KE ma podjąć decyzję ws. uruchomienia wobec Polski art. 7 unijnego traktatu związanego z przestrzeganiem wartości Wspólnoty, co ma związek ze zmianami w polskim wymiarze sprawiedliwości.

"Jest to prerogatywa Komisji Europejskiej, żeby rozpocząć procedurę lub jej nie rozpoczynać, lub rozpocząć na zasadzie kolejnych dialogów" - powiedział premier na konferencji prasowej.

Podkreślił, że zaoferował przewodniczącemu KE Jean-Claude Junckerowi "dialog, dyskusję". Jak dodał Morawiecki, w rozmowie z szefem Komisji zaznaczył też, że ustawy dotyczące sądownictwa, które czekają teraz na podpis prezydenta, są "odmienne od tych, które były przyjęte w pierwotnej wersji na początku lipca".

"Chcemy prowadzić dialog, ale jednocześnie chcemy reformować nasz system wymiaru sprawiedliwości" - powiedział szef rządu.

Uruchomienie art. 7 unijnego traktatu związanego z przestrzeganiem wartości Wspólnoty byłoby bez precedensu, nałożenie sankcji na Polskę możliwe byłoby jednak przy jednomyślnej zgodzie państw członkowskich. Węgry wielokrotnie deklarowały, że takiej decyzji nie poprą.

Komisja w środę może także wykonać kolejny krok w prowadzonej od wakacji procedurze o naruszenie prawa unijnego. Zdaniem Brukseli ustawa o ustroju sądów powszechnych podważa niezależność polskich sędziów.

W piątek wieczorem Senat przyjął bez poprawek nową ustawę o Sądzie Najwyższym oraz nowelizację ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa. Oba akty prawne zostały przygotowane przez prezydenta Andrzeja Dudę po tym, jak zawetował w lipcu poprzednie ustawy o KRS i SN.

Uchwalona przez Sejm ustawa o SN wprowadza m.in. możliwość składania do SN skarg nadzwyczajnych na prawomocne wyroki polskich sądów, w tym z ostatnich 20 lat. W SN powstaną dwie nowe izby - Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych oraz Dyscyplinarna - z udziałem ławników wybieranych przez Senat. Ta druga będzie prowadziła postępowania dyscyplinarne wobec sędziów i przedstawicieli innych zawodów prawniczych. Ustawa przewiduje też przechodzenie sędziów SN w stan spoczynku po ukończeniu 65. roku życia, z możliwością przedłużania tego przez prezydenta RP (dziś ten wiek to 70 lat).

Nowelizacja ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa wprowadza wybór 15 członków KRS-sędziów na wspólną czteroletnią kadencję przez Sejm - dotychczas wybierały ich środowiska sędziowskie. Każdy klub poselski ma wskazywać nie więcej niż 9 możliwych kandydatów. Izba ma ich wybierać co do zasady większością 3/5 głosów - głosując na ustaloną przez sejmową komisję listę 15 kandydatów, na której musi być co najmniej jeden kandydat wskazany przez każdy klub. W przypadku niemożności wyboru większością 3/5 głosowano by na tę samą listę, ale o wyborze decydowałaby bezwzględna większość głosów.