Muzeum Auschwitz planuje wymianę ekspozycji polskiej

Muzeum Auschwitz chce stworzyć nową stałą wystawę polską. W styczniu 2016 r. wznowione zostaną zawieszone parę lat temu prace nad nią. Nowa ekspozycja zastąpi dotychczasową, już bardzo anachroniczną, która istnieje od 1985 r. - podało Muzeum.

Muzeum planuje wymianę ekspozycji od wielu lat. W 2010 r. znana była już jej wstępna koncepcja. - Jednakże w toku prac zdaliśmy sobie sprawę, że bardzo trudno jest ją zaplanować bez posiadania całkowitej wizji tworzonej wystawy głównej Muzeum, a także nie znając treści nowej wystawy "Szoa" w bloku 27. Obie kwestie zostały już rozstrzygnięte, dlatego prace nad ekspozycją polską zostaną wznowione w styczniu 2016 r. - powiedział rzecznik Muzeum Auschwitz Bartosz Bartyzel.

Zdaniem rzecznika nowa wystawa polska powstanie na obu piętrach bloku 15. Na parterze przybliżane będą najważniejsze kwestie związane z ofiarami Auschwitz, które pochodziły z Polski. Ma w tym względzie uzupełniać nową wystawę główną. Część na piętrze skupi się na historii lokalnej. Mowa będzie m.in. o wysiedleniach, które towarzyszyły budowie i rozbudowie kompleksu Auschwitz, o represjach wobec okolicznej ludności, a także o działaniach przyobozowego ruchu oporu i pomocy niesionej więźniom przez okolicznych mieszkańców.

- Dopiero po powstaniu całościowego scenariusza będzie mógł powstać szacunkowy kosztorys i harmonogram powstania wystawy. Jednakże źródła jej finansowania nie są w tej chwili zdefiniowane - dodał Bartyzel.

Zdaniem rzecznika wymiana ekspozycji głównej, która z pewnymi korektami istnieje od 1955 r., rozpocznie się w przyszłym roku i potrwa 11 lat. Szacowany na ok. 100 mln zł koszt pokryje resort kultury. Wystawa będzie podzielona na trzy części. Pierwsza przybliży sprawców, obóz jako instytucję oraz planowanie zmiany obozu koncentracyjnego w ośrodek zagłady Żydów. Druga podejmie temat Zagłady widzianej z perspektywy ofiar. Wyeksponowane zostaną prywatne przedmioty przywiezione do obozu przez deportowanych Żydów. Trzecia skupi się na więźniach obozu koncentracyjnego i ukazaniu zaplanowanej przez Niemców dehumanizacji.

Ekspozycję "Szoa" (Zagłada) przygotował jerozolimski Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holokaustu Yad Vashem. Została otwarta w 2013 r. Zwiedzający poznają na niej żydowski świat przed Zagładą, narodziny nazizmu oraz będącą konsekwencją tej idei zagładę 6 mln Żydów, w tym 1,5 mln dzieci. W jednej z sal na kartach spisane zostały imiona i nazwiska zgładzonych 4,2 mln Żydów, których dane udało się Yad Vashem ustalić. Finałem ekspozycji są zdjęcia współczesnych, wielopokoleniowych rodzin żydowskich symbolizujące powrót do życia.

Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 r., aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innej narodowości.

Jak podkreślili muzealnicy Auschwitz jest największym polskim cmentarzem. Niemcy deportowali do niego w ramach okupacyjnej polityki represji ponad 450 tys. polskich obywateli: ok. 300 tys. polskich Żydów oraz ok. 150 tys. Polaków.

W 1947 r. na terenie byłych obozów Auschwitz I i Auschwitz II-Birkenau powstało muzeum. W ubiegłym roku zwiedziło je ponad 1,53 mln osób. Były obóz w 1979 r. został wpisany, jako jedyny tego typu obiekt, na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Stałe wystawy narodowe powstawały z inicjatywy byłych więźniów obozu. Pierwszą otwarto w 1960 r. Obecnie czynne są m.in. francuska, rosyjska, romska, a także poświęcona Żydom węgierskim, słowackim i więźniom z Czech. Wiele krajów w ostatnich lata zmodernizowało swoje ekspozycje. Polska jest w tej chwili jedną z najstarszych.