NFZ: propozycja zmian dot. klauzuli sumienia

NFZ prosi resort zdrowia o rozważenie zmian w przepisach dot. sytuacji, gdy pacjent nie wie, jak ma się dowiedzieć, kto może mu pomóc, gdy lekarz odmówił działania, powołując się na klauzulę sumienia. TK stwierdził, że ten obowiązek nie powinien ciążyć na lekarzu.

Informację taką zawiera korespondencja między p.o. prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia Andrzejem Jacyną a rzecznikiem praw obywatelskich Adamem Bodnarem, zamieszczona na stronie RPO.

W październiku 2015 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepisy pozwalające lekarzowi skorzystać z klauzuli sumienia i odmówić wykonania świadczenia zdrowotnego tylko pod warunkiem, że wskaże pacjentowi, kto mu może pomóc, są niezgodne z konstytucją.

Zdaniem TK to nie na lekarzu, a na państwie, ciąży w takiej sytuacji obowiązek poinformowania pacjenta o realnej możliwości uzyskania świadczenia zdrowotnego.

Orzeczenie Trybunału weszło w życie z momentem publikacji i obecnie w polskim prawie nie ma przepisów regulujących sytuację, w której pacjent ma prawo do świadczenia, ale lekarz go odmawia, powołując się na klauzulę sumienia. Nie wiadomo więc, jak pacjent ma się dowiedzieć, kto może mu pomóc.

Obecny stan prawny, jak ocenił Bodnar w piśmie do NFZ, sprawia, że istnieje zagrożenie braku możliwości uzyskania świadczenia zdrowotnego przez pacjenta.

W ocenie Bodnara należy ustalić, czy wedle procedur Narodowego Funduszu Zdrowia ciąży na kimś obowiązek wskazania pacjentowi, któremu lekarz odmówił wykonania określonego świadczenia, powołując się na klauzulę sumienia, realnych możliwości uzyskania tego świadczenia u innego lekarza lub w innym podmiocie leczniczym.

"Ustalenie, że określony podmiot ma taki obowiązek informacyjny spowoduje, że zagrożenie braku możliwości uzyskania świadczenia zdrowotnego przez pacjenta zostanie zniwelowane. Przyczyni się to znacznie do zwiększenia poziomu ochrony konstytucyjnie zagwarantowanego prawa każdego obywatela do równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej" - wskazywał w swoim piśmie RPO.

P.o. prezes NFZ poinformował rzecznika, że Fundusz zwrócił się do resortu zdrowia z prośbą o rozważenie podjęcia działań mających na celu "modyfikację przepisów powszechnie obowiązujących aktów prawnych celem wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego".