Prezydent: wieś największym beneficjentem

"Spotykamy się w 25-lecie polskiej wolności i patrzymy, co się udało. (...) wieś jest największym beneficjantem zmian, jakie zaszły w Polsce, m.in. dlatego, że te zmiany polską wieś bolały na wstępie" - podkreślił prezydent. W jego ocenie "konieczne jest zróżnicowanie polityk państwa polskiego w stosunku do różnych obszarów". "Konieczna jest regionalizacja, ponieważ jest różnica między wschodem a zachodem Polski. I założenia polityki rolnej i regionalnej powinny być inne" - ocenił Komorowski.

Celem XV Kongresu jest zainicjowanie ogólnopolskiej debaty o roli obszarów wiejskich. Materiałem do dyskusji była diagnoza rozwoju gmin wiejskich, opracowana na podstawie dwuletnich badań przeprowadzonych na terenie całego kraju.

Przedstawiony przez dr. hab. Monikę Stanny z Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN raport pokazuje, że polska wieś jest silnie zróżnicowana i prowadzona dotychczas polityka nie sprzyja zmniejszaniu dysproporcji w rozwoju społeczno-gospodarczym. 

Jak podkreśliła Stanny, najkorzystniejsza sytuacja demograficzna występuje w regionach spójnych kulturowo, np. na Kaszubach i w Wielkopolsce. Migracje ludności wiejskiej powodujące wyludnianie wsi są największe na tzw. ścianie wschodniej - w woj. podlaskim i lubelskim, gdzie proces ten narasta od lat 70.

Prezydent zaznaczył, że wyniki badań i mapy, na których przedstawiono gospodarczy rozwój gmin, zrobiły na nim wrażenie, gdyż wciąż jeszcze można zobaczyć wpływ granic dawnych rozbiorów Polski. "Jednak nie ulegajmy przekonaniu o fatalizmie dziejów, skutki historii da się zmienić. W ciągu ostatnich 10 lat obserwujemy okoliczności, które przekształcają polską wieś, widzimy, że zmieniło się na niej wszystko" - dodał prezydent. 1 maja 2004 roku Polska weszła do Unii Europejskiej.

Wicepremier i minister gospodarki Janusz Piechociński (PSL) podkreślił, że ważnym zadaniem, które staje przed samorządowcami jest określenie strategicznych celów przed nową kadencją. "Przedstawione tu mapy rozwoju obszarów wiejskich, ale i nasze codzienne doświadczenia nakazują nam w sposób szczególny myśleć o umacnianiu ducha przedsiębiorczości i aktywności" - dodał.

Według Piechocińskiego w międzynarodowym otwarciu polskiej gospodarki jest coraz więcej miejsca dla małej i średniej przedsiębiorczości - tej, która wyrastała w przestrzeni wiejskiej. Wicepremier dodał, że "u nas się udało dzięki temu, że w prywatnym rolnictwie, rzemiośle, drobnym handlu utrzymał się duch gospodarowania na swoim". 

Piechociński podkreślił również konieczność poszukiwania nowych rynków zbytu dla produkcji rolnej. "Azja chce coraz więcej jeść i kupować także w Polsce. Ostatnie zakłócenie w wymianie na osi wschód - zachód nie może przerwać rozwoju tego, co stało się chlubą naszej gospodarki, czyli rolnictwa i przemysłu rolno-spożywczego" - zaznaczył.

Wicepremier zapowiedział także "radykalne i zdeterminowane działania w obszarze deregulacji przepisów i wyposażenia polskiego samorządu w dodatkowe mechanizmy skutecznej współpracy z lokalną przedsiębiorczością".

Zdaniem przewodniczącego Związku Gmin Wiejskich RP Mariusza Poznańskiego istnieje poważne zagrożenie, że gminy wiejskie w niedalekiej przyszłości będą miały problemy z realizowaniem podstawowych usług dla mieszkańców. Jego zdaniem, mogą się one pogłębić poprzez zachodzące zmiany demograficzne i migracje ludności.

"Nałożona przez ministra finansów "złota zasada", że bieżące wydatki nie mogą być większe niż bieżące dochody to ograniczenie możliwości rozwojowych gmin. Niektóre gminy są już na granicy swoich możliwości wykonywania zadań własnych z uwagi na przekazywanie im coraz to nowych zadań niedofinansowanych ze strony rządowej, np. kształcenia przedszkolnego" - dodał Poznański.

W trakcie trwającego dwa dni Kongresu odbędą się także debaty związane z finansowaniem i realizacją gminnych zadań. Zostaną zaprezentowane m.in. rezultaty zaktualizowanego badania planowanych inwestycji na obszarach wiejskich w unijnej perspektywie na lata 2014-2020 i możliwości ich sfinansowania.

Związek Gmin Wiejskich RP liczy 542 gminy. To największa organizacja samorządu terytorialnego w Polsce.

Do Ossy w gm. Biała Rawska, gdzie organizowany jest kongres, prezydent przyjechał z Parku Miejskiego w Skierniewicach, w którym odbyło się sadzenie "Dębu Wolności". Wcześniej Komorowski odwiedził Dąbrowice, a w nich sad doświadczalny Instytutu Ogrodnictwa.