Role kobiet w XIX i XX w. na fotografiach

Wystawę "Być kobietą, być kobietą" będzie można oglądać od niedzieli na Murach Obronnych Starego Miasta przy Barbakanie.

"Mamy w archiwum mnóstwo materiałów fotograficznych z końca XIX i pierwszej połowy XX w. do lat 60. związanych z kobietami. I pomyślałyśmy, że w związku ze zbliżającym się 8 marca fajną rzeczą byłoby przypomnieć jak zmieniały się i ewoluowały role, a także wygląd kobiet na przestrzeni lat" - opowiadała PAP Violetta Urbaniak z Archiwum Państwowego w Warszawie, która wspólnie z Moniką Jurgo-Puszcz przygotowała wystawę.

Na ekspozycji będzie można zobaczyć kilkadziesiąt fotografii zaprezentowanych na 20 planszach. "Myślę, że wystawa jest dobrą  okazją, by spacerujący po Starówce w okolicach Barbakanu mogli zobaczyć jak zmieniały się te pełnione przez kobiety role przez dziesięciolecia" - powiedziała Urbaniak.

Jak podkreśliła, celem autorek była chęć pokazania różnorodności ról kobiet. "Na wystawie można więc zobaczyć panie w roli matki np. opiekującej się dziećmi na nadmorskiej plaży. Pokazujemy portret kobiety wiejskiej z końca XIX w. również z dzieckiem, a także kobietę-handlarkę sprzedającą na ulicach starej Warszawy i próbującą w ten sposób zarobić na życie" - opowiadała współautorka wystawy.

Prezentowane są też fotografie polskich aktorek z przełomu wieków m.in. Heleny Modrzejewskiej. "Mamy również portret kobiety przedsiębiorczej - guwernantkę, o nieco nietypowej, trochę męskiej urodzie, w okularach. Fascynujące jest także zdjęcie, oceniamy je na 1915-1916 r., prezentujące kobietę w długiej sukni i kapeluszu jadącą na rowerze" - mówiła Urbaniak.

Są także fotografie z okresu II wojny ukazujące panie palące papierosy na ulicach okupacyjnej Warszawy. "Widzimy również kobietę walczącą - dziewczyny odpoczywające z okresu powstania warszawskiego czy kobiety odznaczone Virtuti Militari za udział w bitwie warszawskiej 1920 r." - relacjonowała współautorka.

Przyznała, że zafascynowały ją także zdjęcia pokazujące kobiety przy pracy np. telefonistki z dwudziestolecia międzywojennego czy pracujące przy pakowaniu słodyczy w Fabryce Wedla w okresie powojennym.

"Widzimy tu nie tylko ich stroje z tamtego okresu, ale także +narzędzia+ jakimi się posługują. Na wystawie można zobaczyć również portrety uczestniczek pierwszych powojennych konkursów piękności, a także panie relaksujące się w czasie wolnym np. w kawiarni" - zauważyła Urbaniak.

"Widzimy więc kobietę w różnych rolach. Jeszcze w XIX w. pełniła ona głównie tę funkcję reprezentacyjną - pani domu, żony, a także matki opiekującej się dziećmi. Ale już pod koniec wieku panie zaczęły coraz częściej pracować - np. właśnie jako guwernantki. Kobiety nie posiadające wykształcenia często musiały brać na siebie ciężar utrzymania rodziny np. handlując. W XX w. kobiety aktywnie brały też udział w konfliktach zbrojnych m.in. w bitwie warszawskiej i powstaniu. Widzimy je również podczas pracy, a także w czasie wolnym" - zaakcentowała.

Jak dodała, podczas wybierania zdjęć na wystawę autorki stworzyły obszerny folder fotografii kobiecej. "I nawet zastanawiamy się czy w przyszłości, jeśli będą takie możliwości finansowe, nie przygotować jakiejś publikacji prezentującej ten zbiór" - powiedziała współautorka wystawy.

Ekspozycja "Być kobietą, być kobietą" będzie prezentowana do 7 kwietnia.