Wymiana dowodu osobistego to obowiązek. Brak ważnego dokumentu może kosztować nawet 5 tys. zł

Każdy obywatel jest zobowiązany do terminowej wymiany dowodu osobistego, a jego brak może skutkować grzywną w wysokości nawet 5 tys. zł. Co więcej, państwo nie ma obowiązku informowania obywateli o unieważnieniu ich dokumentu przez gminę. W 2025 roku aż 3,3 mln Polaków musi wymienić dowód, ale wielu z nich może nie zdawać sobie z tego sprawy. W sprawie powiadomień głos zabrał Rzecznik Praw Obywatelskich, apelując o zmiany w przepisach.

Nie masz ważnego dowodu? Grozi ci wysoka kara

Obowiązek posiadania ważnego dowodu osobistego wynika z przepisów prawa i spoczywa na obywatelu, a nie na organach państwowych. Jeśli dokument straci ważność i nie zostanie wymieniony, jego posiadacz może zostać ukarany grzywną do 5 tys. zł.

Według obecnych regulacji gminy nie mają obowiązku informowania obywateli o unieważnieniu ich dowodów, co oznacza, że wiele osób może nieświadomie posługiwać się nieważnym dokumentem.

Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje o zmiany

Problem ten dostrzegł Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO), który już wcześniej zwracał uwagę na brak systemowego powiadamiania obywateli o konieczności wymiany dowodu. Wystąpił do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) o wprowadzenie przepisów, które gwarantowałyby powiadamianie o unieważnieniu dokumentu.

Obecnie funkcjonujący system opiera się na dobrowolnym przystąpieniu do rejestru danych kontaktowych, co oznacza, że nie wszyscy obywatele z niego korzystają.
W praktyce wiele osób nie wie, że ich dokument przestał być ważny, co może prowadzić do problemów np. przy załatwianiu spraw urzędowych, bankowych czy podczas podróży.

Kto musi wymienić dowód w 2025 roku?

W tym roku aż 3,3 mln Polaków musi wymienić dowód osobisty, jednak wielu z nich może nie zdawać sobie z tego sprawy. Dotyczy to m.in.:

• Osób, których dowód osobisty traci ważność w 2025 roku (ze względu na upływ 10 lat od wydania).
• Osób, które zmieniły nazwisko, dane osobowe lub wygląd w stopniu utrudniającym identyfikację.
• Osób, które utraciły lub zniszczyły dokument.

Aby uniknąć problemów, warto sprawdzić termin ważności swojego dowodu i w razie potrzeby jak najszybciej złożyć wniosek o nowy dokument.

Jak sprawdzić ważność dowodu i uniknąć kary?

Termin ważności dowodu można sprawdzić bezpośrednio na dokumencie – znajduje się on na jego przedniej stronie.
Wniosek o nowy dowód osobisty można złożyć w urzędzie gminy lub przez ePUAP (w przypadku osób powyżej 12. roku życia konieczna jest wizyta w urzędzie w celu pobrania odcisków palców).
Wymiana dowodu osobistego jest bezpłatna, a czas oczekiwania na nowy dokument wynosi do 30 dni.

Onet.pl / red.