Od osób po COVID-19 wyizolowano silne przeciwciała, które mogą pomóc w leczeniu choroby

Jedne z najsilniejszych jak dotąd przeciwciał, neutralizujących koronawirusa SARS-CoV-2, wyizolowano od pacjentów, którzy przebyli COVID-19 – wyniki badań opublikowano na łamach czasopisma „Nature”. Mogą one pomóc zarówno w leczeniu, jak i zapobieganiu infekcji.

Zdaniem naukowców przeciwciała te mogłyby być produkowane w dużych ilościach przez firmy farmaceutyczne do leczenia pacjentów na wczesnym etapie rozwoju COVID-19 oraz do zapobiegania infekcji SARS-CoV-2, zwłaszcza u osób starszych.

„Mamy obecnie kolekcję przeciwciał, które są silniejsze i bardziej różnorodne w porównaniu z innymi przeciwciałami, izolowanymi dotychczas, i są gotowe do tego, by wykorzystać je do opracowania terapii” - skomentował kierujący badaniem prof. David Ho z Columbia University Irving Medical Center w Nowym Jorku.

Dotychczas w badaniach na chomikach potwierdzono, że wyizolowane i oczyszczone przez zespół prof. Ho przeciwciała, silnie neutralizujące SAR-CoV-2, zapewniają ochronę przed infekcją tym wirusem. Obecnie planowane są dalsze testy na zwierzętach i ludziach.

Produkcja przeciwciał jest jedną z głównych reakcji naszego organizmu (a dokładnie układu odporności) na zakażenie. Przeciwciała są białkami, które specyficznie rozpoznają organizm chorobotwórczy, wiążą się z nim, neutralizują i stanowią niejako etykietę, która sygnalizuje komórkom odporności, żeby zniszczyły intruza.

Obecnie w opracowaniu i w badaniach klinicznych jest wiele leków i szczepionek przeciw nowemu koronawirusowi, jednak będą one gotowe do użycia dopiero za wiele miesięcy. W międzyczasie przeciwciała neutralizujące SARS-CoV-2, powstałe w organizmach pacjentów, którzy przeszli COVID-19, mogą być stosowane do leczenia innych chorych, a także do zapobiegania infekcji u osób szczególnie nią zagrożonych. Przygotowanie takich przeciwciał do użytku i zatwierdzenie ich jako terapii zajmuje z reguły mniej czasu niż w przypadku standardowych leków.

Jest to podejście bardzo podobne do tego, które polega na wykorzystaniu surowicy krwi osób po przebytym COVID-19, jednak potencjalnie ma znacznie większą skuteczność. W surowicy krwi ozdrowieńców znajdują się rozmaite przeciwciała, ale ze względu na to, że natężenie odpowiedzi immunologicznej różni się między pacjentami, skuteczność surowicy pobranej od nich również może się różnić (zarówno z powodu stężenia przeciwciał, jak również ich zdolności do neutralizacji wirusa).

Zespół prof. Ho pracował z próbkami krwi pobranymi od pacjentów z umiarkowanym lub ciężkim COVID-19, którzy byli leczeni w centrum medycznym Columbia University Irving w Nowym Jorku, który wcześniej był epicentrum epidemii w USA.

„Mieliśmy mnóstwo materiału, co pozwoliło nam wytypować pacjentów, od których najlepiej pobrać przeciwciała” - powiedział badacz.

Okazało się, że w grupie pacjentów, od których pochodziły próbki, ci z najcięższym przebiegiem COVID-19, którzy wymagali wentylacji mechanicznej, produkowali najsilniejsze przeciwciała neutralizujące wirusa. Zdaniem prof. Ho ciężej chorzy pacjenci mają większy poziom wiremii (liczba cząstek wirusa w objętości krwi) utrzymującej się przez dłuższy czas. „To pozwala ich układowi odporności rozwinąć silniejszą reakcję” - tłumaczy prof. Ho.

Większość przeciwciał przeciw SARS-CoV-2 wiąże się z białkiem szczytowym (glikoproteina powierzchniowa S) obecnym na „kolcach” wirusa. Jedne z najsilniejszych dotychczas wyizolowanych przeciwciał są skierowane przeciwko tzw. domenie wiążącej receptor (RBD) białka szczytowego, ale też przeciwko domenie N, tego białka.

Zespół z Columbia University Irving wyizolował bardziej różnorodny koktajl przeciwciał przeciw SARS-CoV-2, niż inni badacze, w tym nowe unikatowe przeciwciała, których nie wyizolował nikt wcześniej. Zdaniem prof. Ho stosowanie koktajlu różnorodnych przeciwciał, skierowanych przeciw różnym fragmentom białka szczytowego wirusa, może zapobiec nabyciu oporności SARS-CoV-2 na te przeciwciała.

Naukowcy podkreślają, że przeciwciała neutralizujące uzyskane od pacjentów mogą być użyteczne nawet po wprowadzeniu na rynek szczepionki przeciw SARS-CoV-2. Na przykład, jeśli szczepionka nie będzie działała wystarczająco skutecznie u osób starszych, wówczas to przeciwciała mogą odgrywać główną rolę w profilaktyce COVID-19 u seniorów.

Naukowcy zastrzegają, że na razie ich prace są na etapie badań przedklinicznych i przeciwciała, które wyizolowali, nie są jeszcze gotowe do stosowania, jako terapia u ludzi. Konieczne jest potwierdzenie w badaniach na pacjentach wyników, które dotychczas uzyskano na zwierzętach. Potrzebne są również badania, które pozwolą zrozumieć, jak długo utrzymuje się odporność przeciw COVID-19 u osób, które przebyły chorobę.