PE zajmie się w tym miesiącu sytuacją na Węgrzech

Kierownictwo Parlamentu Europejskiego zdecydowało, że na kwietniowej sesji w Brukseli zajmie się sytuacją na Węgrzech w kontekście zaostrzania przez ten kraj przepisów dotyczących zagranicznych uniwersytetów - dowiedziała się w czwartek PAP ze źródeł unijnych.

Debata z udziałem przedstawiciela Komisji Europejskiej ma odbyć się 26 kwietnia. Sprawa przepisów skierowanych przeciwko Uniwersytetowi Środkowoeuropejskiemu (CEU) w Budapeszcie wywołuje napięcie w Europejskiej Partii Ludowej (EPL), do której należy rządząca na Węgrzech partia premiera Viktora Orbana, Fidesz.

W czasie odbywającej się w tym tygodniu sesji część europosłów krytykowała posunięcia Budapesztu. Mówił o tym również w wystąpieniu w PE prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier, który oświadczył, że nie można milczeć, gdy społeczeństwu obywatelskiemu, czy społeczności naukowej, choćby w tej chwili w Budapeszcie "odbiera się możliwość swobodnego oddychania".

Węgierscy eurodeputowani przekonywali swoich kolegów z EPL, że cała sprawa to "wirtualna rzeczywistość" i wynik propagandy ruchów wspieranych przez George'a Sorosa. To właśnie w założoną przez niego uczelnię uderzają uchwalone we wtorek przepisy.

Postawienie sprawy ten sposób wzbudziło zdziwienie, a nawet irytację wśród niektórych chadeków. Jeden z luksemburskich europosłów sugerował nawet, że Fidesz powinien być wykluczony z Europejskiej Partii Ludowej. Źródła PAP w EPL przekonują jednak, że nie jest to stanowisko podzielane przez większość polityków ugrupowania.

Zamieszanie zmusiło jednak do reakcji szefa frakcji EPL w Parlamencie Europejskim Manfreda Webera. Oświadczył on, że oczekuje, iż węgierski rząd dostosuje się do oceny, jaką w sprawie wyda Komisja Europejska.

Zgodnie ze znowelizowaną we wtorek ustawą na Węgrzech będzie mogła działać tylko taka wydająca dyplomy zagraniczna szkoła wyższa spoza UE, która dysponuje międzypaństwową umową popierającą jej działalność. Innym warunkiem będzie posiadanie przez nią placówki edukacyjnej w kraju pochodzenia. Założony 25 lat temu przez amerykańskiego finansistę i filantropa Sorosa CEU prowadzi działalność edukacyjną tylko w Budapeszcie.

Władze węgierskie uzasadniały konieczność nowego prawa tym, że kompleksowa kontrola wykazała nieprawidłowości i niezgodności z prawem w działalności 27 z 28 funkcjonujących na Węgrzech zagranicznych uczelni, w tym CEU.

Przeciwko jeszcze projektowi nowelizacji protestował CEU, liczni intelektualiści, w tym kilkunastu laureatów Nagrody Nobla, zaniepokojenie nim wyraziły także Stany Zjednoczone. W niedzielę tysiące osób, w tym studenci, profesorowie i osoby prywatne, demonstrowało w Budapeszcie.

Premier Orban zapowiedział w poniedziałek, że rząd węgierski będzie rozmawiać z rządem USA na temat CEU. "Rządem węgierskim będą kierować dobre intencje i z pewnością także rządem Stanów Zjednoczonych, nie ma więc powodu, by ktokolwiek się niepokoił" - powiedział. "Porozmawiamy z Amerykanami o tym, czego by chcieli" - oświadczył w odpowiedzi na pytanie o przyszłość CEU.