Zmarł Kofi Annan - były sekretarz generalny ONZ, laureat pokojowego Nobla

W wieku 80 lat po krótkiej chorobie zmarł w sobotę ghański polityk Kofi Annan, były sekretarz generalny ONZ i laureat Pokojowej Nagrody Nobla - poinformowała założona przez niego fundacja wraz z rodziną zmarłego.

"Z ogromnym smutkiem rodzina Annanów i Fundacja Kofi Annana zawiadamiają, że były sekretarz generalny ONZ i laureat Pokojowej Nagrody Nobla odszedł spokojnie po krótkiej chorobie" - czytamy w oświadczeniu fundacji opublikowanym na Twitterze.

Według źródeł agencji Reutera Annan zmarł w szpitalu w Bernie, w Szwajcarii, we wczesnych godzinach porannych. Według jego fundacji w ostatnich dniach towarzyszyli mu żona Nane oraz troje jego dzieci.

Annan był jednym z najbardziej znanych na świecie dyplomatów i - jak ocenia agencja AP - pełną charyzmy symboliczną postacią ONZ. Był pierwszym pochodzącym z Afryki Subsaharyjskiej i jedynym czarnoskórym sekretarzem generalnym tej organizacji. Kierował nią przez dwie kadencje, od 1 stycznia 1997 roku do 31 grudnia roku 2006. W tym czasie, w roku 2001, wraz z Organizacją Narodów Zjednoczonych otrzymał pokojowego Nobla.

W reakcji na wiadomość o śmierci polityka, oświadczenie wydał obecny sekretarz generalny ONZ Antonio Guterres, który złożył kondolencje rodzinie zmarłego i "wszystkim, którzy przeżywają żałobę z powodu straty tego dumnego syna Afryki". "Annan był siłą prowadzącą ku dobru. (...) Pod wieloma względami Kofi Annan ucieleśniał Narody Zjednoczone" - czytamy w oświadczeniu. Guterres podkreślił, że dyplomata z Ghany wprowadził ONZ "w nowe tysiąclecie z niezrównaną godnością i determinacją" oraz "zapewniał ludziom przestrzeń do dialogu, miejsce na rozwiązanie problemów i drogę do lepszego świata". "Jego spuścizna pozostanie dla nas wszystkich prawdziwą inspiracją" - zapewnił sekretarz generalny ONZ.

Annan pracował w różnych agendach ONZ od 1962 roku. Był m.in. asystentem sekretarza generalnego ds. operacji pokojowych czy zastępcą sekretarza generalnego organizacji. Na czas jego przewodnictwa w ONZ przypadł m.in. trudny czas wojny w Iraku; bilans jego działań - zauważa AFP - przyćmiły oskarżenia o korupcję w ramach afery związanej z oenzetowskim programem "Ropa za żywność" dla Iraku. Mimo tego Annan był jednym z najpopularniejszych szefów ONZ.

W 2012 roku przyjął stanowisko specjalnego wysłannika ONZ i Ligi Arabskiej ds. wojny w Syrii, jednak po kilku miesiącach sprawowania tej funkcji podał się do dymisji, stwierdzając, że opracowany przez niego plan pokojowy się nie powiódł.

AFP podkreśla, że w czasie działań Annana jako szefa operacji pokojowych ONZ zapisane zostały jedne z najciemniejszych kart historii - ludobójstwo w Rwandzie z 1994 roku i masakra w Srebrenicy z roku 1995. Porażki te - jak pisał polityk w autobiografii - "zderzyły go z tym, co miało zostać jego największym wyzwaniem jako sekretarza generalnego: by zrozumiane zostały zasadność oraz konieczność interwencji w przypadku rażącego łamania praw człowieka".

Annan urodził się w kwietniu 1938 roku w mieście Kumasi, na południowym zachodzie Ghany, gdzie później studiował ekonomię. Dzięki stypendium naukę kontynuował w amerykańskim Macalester College w Saint Paul (Minnesota), a następnie ukończył genewską szkołę wyższą nauk międzynarodowych (IHEID).

Utworzona przez polityka Kofi Annan Foundation zajmuje się działaniem na rzecz zrównoważonego rozwoju i na rzecz pokoju. Ten pochodzący z Ghany polityk był również członkiem grupy The Elders (ang. starszyzna) - międzynarodowej organizacji pozarządowej kilkunastu byłych światowych przywódców, założonej w 2007 roku przez Nelsona Mandelę.