Z kart historii: Gretzky i rekord wszechczasów

15 października 1989 roku Wayne Gretzky pobił należący wcześniej do Gordiego Howe'a rekord wszechczasów ligi NHL w ilości zdobytych punktów. To jedno z wielu osiągnięć zawodnika - określanego mianem "The Great One" (Wspaniały) - do dziś niepobitych.

Nie mogło być inaczej: Skoro "Królem Futbolu" został Brazylijczyk, a najlepszym koszykarzem w historii Amerykanin, to palma pierwszeństwa w świecie lodu musiała przypaść w udziale Kanadyjczykowi. Nowoczesny hokej narodził się w kraju "Klonowego Liścia" w połowie XIX wieku i choć wymyślili go angielscy żołnierze stacjonujący w Ontario, stał się sportem narodowym Kanadyjczyków. Od 1917 roku istnieje wspólna - amerykańsko-kanadyjska zawodowa liga hokeja - NHL (National Hockey League).

Przez lata naród kanadyjski wydał z siebie wielu wirtuozów uganiania się za kauczukowym krążkiem, ale sława Gretzky'ego przebiła wszystkich. Jego talent został bardzo wcześnie dostrzeżony i młody jeszcze hokeista regularnie grywał ze starszymi od siebie. Na zawodowstwo przeszedł w wieku 17 lat, debiutując w niższej lidze World Hockey Association. To był tylko krótki wstęp do zawrotnej, trwającej 20 lat, kariery w NHL. W jej czasie Gretzky ustanowił 40 rekordów sezonu regularnego, 15 rekordów play-off, 6 rekordów Meczu Gwiazd. Czterokrotnie - z kanadyjską drużyną Edmonton Oilers zdobył Puchar Stanleya, dziewięciokrotnie wybrano go najwartościowszym zawodnikiem sezonu. Jest jedynym hokeistą, który kiedykolwiek zdobył ponad 200 punktów (za bramki i asysty) w sezonie zasadniczym (dokonał tego wyczynu 4 razy w karierze). W dodatku w 15 sezonach NHL (a w 13 pod rząd) zdobył ponad 100 punktów.

Zanim Gretzky pobił rekord Howe'a doszło do zdarzenia, które wzburzyło Kanadyjczyków. Przejście gwiazdy z Oilers do Los Angeles Kings w 1988 roku, określane jako "Wielka Wymiana" przez część kibiców uznane zostało za zdradę ze strony hokeisty. Przewodniczący niższej izby kanadyjskiego parlamentu, Nelson Riis z New Democratic Party, żądał wręcz, aby została ona zablokowana przez rząd. Na niewiele się to zdało, a rekordowy, 1851 punkt Gretzky zdobył już w barwach "Królów" w meczu przeciwko swojej byłej drużynie.

Kanadyjczyk zakończył karierę w 1999 roku jako gracz New York Rangers. Numer 99 z którym grał został zastrzeżony przez władze NHL, co oznacza, że już nigdy żaden gracz ligi nie będzie mógł go używać.