Apostołowie Słowian – święci Cyryl i Metody

Dwaj święci bracia, których wspominamy 14 lutego, wywarli ogromny wpływ na dzieje Europy. Nazwani zostali Apostołami Słowian, bo na wschodniej części kontynentu koncentrował się ich wysiłek ewangelizacyjny. Z powodzeniem włączyli do liturgii kościoła języki i tradycje kulturowe ludów, które ewangelizowali. Czerpiąc z chrześcijańskich korzeni, działali na korzyść wszystkich narodów Europy, ich kultury i pokojowego współistnienia.

Jan Paweł II ogłosił ich współpatronami Europy w 1980 roku i wielokrotnie wskazywał jako przykład do budowania kontynentu „głęboko świadomego swojej przeszłości”, ale też czerpiącego „z bogatego dziedzictwa wspólnej kultury”. 14 lutego Kościół wspomina w liturgii świętych Cyryla i Metodego.

Święci Cyryl i Metody, Apostołowie Słowian

Można by tak, jak św. Cyryl na początku swojego przekładu pisma świętego na język starocerkiewno-słowiański zawołać: „Słuchajcie, wszystkie ludy słowiańskie, słuchajcie Słowa pochodzącego od Boga, Słowa karmiącego dusze, Słowa prowadzącego do poznania Boga”.

Kim byli i czego dokonali święci bracia?

Cyryl urodził się w Tesalonikach w 826 r. jako siódme dziecko. Jego właściwe imię to Konstanty. Imię Cyryl przyjął pod koniec życia, wstępując do zakonu. W połowie IX w. udał się na górę Olimp do klasztoru w Bitynii, gdzie przebywał już jego starszy brat Metody.

Modlitwa do św. Józefa dla odtrąconych i porzuconych

Na żądanie cesarza Michała III obaj wyruszyli do kraju Chazarów na Krym, aby rozwiązać spory religijne między chrześcijanami, Żydami i Saracenami. Potem zostali wysłani, aby nieść chrześcijaństwo Bułgarom. Następnie, z podobną misją udali się na Morawy, gdzie wprowadzili do liturgii język słowiański. Cyryl przetłumaczył Pismo Święte na język starocerkiewno-słowiański. ‘Inkulturacja’ chrześcijaństwa stała się przyczyną ich cierpień, a nawet prześladowań.
Bracia zostali oskarżeni w Rzymie przed papieżem św. Mikołajem I niemal o herezję. Udali się do Rzymu. Papież przyjął ich bardzo serdecznie, kazał wyświęcić ich uczniów na kapłanów i zaakceptował ich słowiańskie księgi liturgiczne.
Wkrótce potem Cyryl wstąpił do klasztoru, gdzie zmarł na rękach swego brata 14 lutego 869 r.

Święci Cyryl i Metody - Jan Matejko, Public domain, via Wikimedia CommonsMetody był starszym bratem Cyryla. Miał uzdolnienia wybitnie prawnicze, wstąpił na drogę kariery urzędniczej. Zrezygnował z niej i wstąpił do klasztoru w Bitynii, gdzie został przełożonym.
Po śmierci Cyryla, Hadrian II konsekrował Metodego na arcybiskupa Moraw i Panonii (Węgier) oraz dał mu uprawnienia legata. Z powodu wprowadzenia obrządku słowiańskiego, mimo aprobaty Rzymu, był atakowany przez kler niemiecki, a nawet został uwięziony na dwa lata w jednym z bawarskich klasztorów.

Modlitwa św. Jana Pawła II o uwolnienie świata od wszelkiego zła

Uwolniony po interwencji papieża Metody udał się ponownie do Rzymu, gdzie przyjęto go bardzo życzliwie i Papież potwierdził wszystkie nadane mu przywileje. Metody udał się więc do patriarchy Konstantynopola Focjusza, by mu zdać sprawę ze swojej działalności. Został przyjęty uroczyście przez cesarza. Powróciwszy na Morawy, umarł w Welehradzie 6 kwietnia 885 r.
Na początku X w. rozpadło się państwo wielkomorawskie, a z jego rozpadem został usunięty obrządek słowiański na rzecz łacińskiego. Mimo tego dzieło świętych Cyryla i Metodego nie upadło. Ich językiem w liturgii nadal posługuje się kilkadziesiąt milionów prawosławnych i kilka milionów grekokatolików. Jan Paweł II poświęcił braciom w 1985 roku swoją encyklikę. Cyryl i Metody stanowią klasyczny przykład tego, co dzisiaj nazywamy ‘inkulturacją’: że każdy naród powinien przyjąć objawione orędzie w kontekście własnej kultury i wyrazić jego zbawczą prawdę we własnym języku.

Święci Cyryl i Metody

Apostołowie Słowian przedstawiani są w ikonografii jako biskupi greccy lub łacińscy. Czasami trzymają w rękach model kościoła. Ich atrybutami są: krzyż, księga i kielich, a także rozwinięty zwój z alfabetem słowiańskim.